Ustawodawca w 2018 r. w ramach szerokiej nowelizacji wszystkich trzech samorządowych ustaw ustrojowych wyposażył przewodniczących organów stanowiących gmin, powiatów i województw w prawo wydawania poleceń służbowych pracownikom samorządowym zatrudnionym w urzędach tych jednostek, którzy w ramach zakresów czynności zajmowanych stanowisk pracy wykonują zadania organizacyjne, prawne i inne związane z funkcjonowaniem tych organów, ich komisji oraz radnych. Nowelizacja przysporzyła niestety dużo problemów, bowiem zawarte w niej regulacje są bardzo niejasne, co nastręcza wielu problemów w interpretacji.
Czy przewodniczący rady powiatu może wydawać polecenia pracownikom starostwa?
Tak, przewodniczący rady powiatu posiada takie kompetencje. Może on jednak wydawać polecenia tylko w określonym zakresie tj. w związku z realizacją swoich obowiązków. Są to zadania organizacyjne, prawne oraz inne zadania związane z funkcjonowaniem powiatu.
W przepisach ustrojowych jest mowa o poleceniach służbowych wydawanych przez przewodniczącego pracownikom wykonującym zadania prawne związane z funkcjonowaniem rady. Sformułowanie jest na tyle ogólne, że trudno jest ustalić rodzaj takich zadań i treść ewentualnego polecenia, można jedynie wnioskować, że są to zadania związane ze świadczeniem pomocy prawnej w formie udzielania porad i konsultacji prawnych, sporządzania opinii prawnych i opracowywania aktów prawnych.
Czy przewodniczącym rady przysługują uprawnienia z zakresu prawa pracy?
Nie. Przewodniczący rady powiatu nie ma wpływu na dobór pracowników zatrudnionych na stanowiskach związanych z wykonywaniem wspomnianych zadań organizacyjnych, prawnych lub innych związanych z funkcjonowaniem organu stanowiącego, jego komisji i radnych. Ocena wykonania polecenia służbowego, o którym mowa nie może być przedmiotem informacji kierowanej do bezpośredniego przełożonego pracownika, ale raczej wprost do starosty, jako kierownika urzędu, jako że rada nie posiada władztwa w zakresie funkcjonowania urzędu.
Co w przypadku, gdy dwa organy wydają sprzeczne polecenia?
Należy wziąć pod uwagę potencjalną kolizję poleceń wydawanych przez przewodniczących rady z poleceniami służbowymi wydawanymi w ramach stosunku pracy przez przełożonych pracowników samorządowych. Może dojść do sytuacji, w której przełożony wyda polecenie służbowe wykonania czynności z terminem realizacji uniemożliwiającym jednoczesne wypełnienie polecenia służbowego przewodniczącego wskazującego taki sam termin jego realizacji. Wówczas taki pracownik ma obowiązek wykonać polecenie służbowe wydane przez przełożonego.
Przyjęte w ustawach samorządowych rozwiązania dotyczące wydawania poleceń służbowych przez przewodniczącego rady nie rozwiązują problemu, wręcz prowadzą do jego skomplikowania, mogą rodzić wiele sytuacji konfliktowych. Przyczyny tego tkwią w niskiej jakości tej regulacji obfitującej w niejasności terminologiczne.
Źródła: Korczak Jerzy, Nowe uprawnienia przewodniczących organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego. Refleksje doktrynalne nad praktyką i orzecznictwem; Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, t.j.Dz. U. z 2020 r.poz. 920, z 2021 r. poz. 1038, 1834; Dolnicki Bogdan (red.), Ustawa o samorządzie powiatowym. Komentarz
