Lublin zajął pierwsze miejsce w rankingu ‘Europolis’ - najbardziej ekologicznych polskich miast. Na podium znalazły się również Katowice oraz Łódź.

Ranking „Europolis. Zielone Miasta”, przygotowany przez Fundację Schumana oraz Fundację Adenauera, powstał w oparciu o analizę pięciu obszarów: indywidualnego transportu elektrycznego, transportu publicznego, działań na rzecz jakości powietrza, społeczności lokalnej oraz zdrowia publicznego. Przeanalizowano w nim dane ze wszystkich 66 miast na prawach powiatu.

Zwycięzca Rankingu ‘Europolis’ polskie zielone miasta, miasto Lublin, zdobyło 57 punktów na 100 możliwych. Miasto aktywnie rozwija się w dziedzinie elektromobilności, a jego władze postawiły sobie bardzo ambitne cele m.in. w zakresie stacji ładowania pojazdów (zwiększenie ich liczby dwudziestokrotnie do 2022 r.) oraz zarejestrowanych samochodów elektrycznych.

Na tle innych polskich miast Lublin wyróżnia się sprawnym systemem ochrony zdrowia, na który składają się jedne z największych baz lekarzy i łóżek szpitalnych w przeliczeniu na tysiąc mieszkańców. Stolica Lubelszczyzny szczególnie dobrze zaprezentowała się w kategoriach jakościowych, analizujących trudno mierzalne działania samorządów, takie jak zaangażowanie mieszkańców w działania na rzecz środowiska.

Drugie miejsce w rankingu zdobyły Katowice z wynikiem zaledwie o jeden punkt gorszym od Lublina. Wysoką lokatę zawdzięczają zwycięstwu w prawdopodobnie najmniej spodziewanym obszarze – wysokim nakładom na poprawę jakości powietrza. Katowice wyróżniają jedne z najwyższych wydatków na poprawę jakości powietrza (4. miejsce), w tym na wymianę pieców, na którą władze przeznaczyły blisko 35 zł na każdego mieszkańca (więcej wydały jedynie Sopot i Wrocław). Podobnie jak reszta liderów Katowice angażowały się we wszystkie działania pośrednio redukujące poziom zanieczyszczeń – opracowały program rozwoju odnawialnych źródeł energii, dofinansowywały zakup i montaż mikroinstalacji OZE oraz realizowały kampanie społeczne na rzecz czystego powietrza.

Mieszkańcy Katowic mogą również korzystać ze sprawnej opieki lekarskiej - duża dostępność lekarzy i łóżek szpitalnych w przeliczeniu na tysiąc mieszkańców wynika m.in. z przynależności do konurbacji śląskiej (katowickie szpitale obsługują nie tylko mieszkańców miasta, lecz także okolicznych powiatów).

Ostatnie miejsce na podium przypadło Łodzi, która zdobyła 54 punkty. Wysoką pozycję w finalnym zestawieniu zawdzięcza wynikom m.in. w kategorii działań na rzecz jakości powietrza (2. miejsce) – miasto wyróżnia się najwyższymi planowanymi wydatkami na ten cel: w 2021 r. zamierza przeznaczyć blisko 300 mln zł (5,8 proc. budżetu), na które złożą się m.in. dofinansowania do wymiany pieców (4,4 zł w przeliczeniu na mieszkańca).

Również transport publiczny (4. miejsce) i indywidualny transport elektryczny (4. miejsce) to mocne strony Łodzi. Stolica województwa łódzkiego może także pochwalić się drugą najbardziej aktywną flotą komunikacji miejskiej (za Warszawą) oraz 3. miejscem pod kątem liczby przystanków na kilometr kwadratowy (za Warszawą i Siedlcami). Słabo natomiast wypada zaangażowanie mieszkańców w działania na rzecz zrównoważonego rozwoju – Łódź zajęła dopiero 60. z 66 miejsc.

Z pozostałych miast na wyróżnienie zasługują również:

Siedlce małe miasto w czołówce
Swoją wysoką, 4. lokatę zawdzięczają dobrym wynikom w kategoriach: indywidualny transport elektryczny, społeczność lokalna i zdrowie publiczne. Siedlce to jedyne miasto spośród liderów niemające statusu ośrodka wojewódzkiego oraz należące do grupy najmniejszych miejscowości. Ze względu na brak korzyści skali – niższego kosztu projektów w przeliczeniu na jednego mieszkańca – małym miastom trudniej było rywalizować w niektórych kategoriach, co tylko podkreśla osiągnięcie Siedlec.

Bydgoszcz zaangażowana
Bydgoszcz, uplasowała się w rankingu Zielonych Miast na wysokiej 5. pozycji. Zapewniła ją sobie dobrymi wynikami w podkategoriach indywidualnego transportu elektrycznego (13. pozycja), transportu publicznego (14. pozycja) oraz zdrowia publicznego (10. pozycja). Życie w zdrowiu zawsze było jedną z najważniejszych wartości społecznych, ale w trakcie epidemii jego znaczenie wzrosło. Autorzy raportu założyli pozytywny wpływ dużej bazy miejsc szpitalnych na zdrowie mieszkańców, który był szczególnie widoczny w ostatnich miesiącach.
Warto zauważyć, że Bydgoszcz jest jedyną przedstawicielką metropolii i miast wojewódzkich, które zakwalifikowały się do grona liderów w zestawieniu społeczności lokalnych najbardziej zaangażowanych w działania na rzecz zrównoważonego rozwoju (6. pozycja).

Rzeszów miasto z największą dostępnością służby zdrowia
Rzeszów znalazł się na 6. miejscu rankingu Zielonych Miast Europolis. Tak wysoką pozycję pomogły mu uzyskać świetne wyniki w podkategorii zdrowia publicznego. Stolica Podkarpacia najlepsze rezultaty osiągnęła w zakresie liczby lekarzy i łóżek szpitalnych, w których zajęła odpowiednio pierwsze (8,1 lekarza na tysiąc mieszkańców) i drugie miejsce (12 łóżek na tysiąc mieszkańców).
W mieście działa największa placówka lecznicza na całym Podkarpaciu – Wojewódzki Szpital nr 2 im. Świętej Jadwigi Królowej – w którym znajdują się zarówno oddziały szpitalne, jak i przychodnie dla dorosłych i dzieci. Intensywnie rozwijany jest także Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej MSWiA, w którym na przestrzeni ostatnich lat realizowany był projekt wymiany sprzętu o łącznej wartości ponad 90 mln zł. Zakupiono m.in. wyposażenie dla oddziału SOR (karetki pogotowia, kardiomonitory) oraz nowoczesny sprzęt dla oddziału kardiologii (moduł do rekonstrukcji anatomii jak serca).
Rzeszów dobrze zaprezentował się także w zakresie terenów zielonych i indeksie długości życia – w obu zajął miejsca w pierwszej dziesiątce. Jego największym problemem są za to choroby układu oddechowego, które odpowiadały za 7,5 proc. zgonów, o 1 pkt. proc. powyżej średniej.

Warszawa dominacja transportu publicznego
Warszawa w kategorii ‘zielonych miast’ zajęła 7. miejsce. Jest to najsłabszy wynik stolicy ze wszystkich dotychczasowych kategorii rankingu polskich miast ‘Europolis’. Stolica zdecydowanie jednak dystansuje inne miasta jeżeli chodzi o zasięg i jakość transportu publicznego.
Do redukcji zanieczyszczeń z transportu drogowego przyczynia się wykorzystanie zbiorowej komunikacji publicznej oraz promocja aktywnych, zeroemisyjnych form przemieszczania się – pieszo i na rowerze.
Stolica znalazła się w czołówce niemal wszystkich mierników. Zdominowała zestawienie w zakresie wozokilometrów przypadających na jednego mieszkańca, zajęła 2. lokatę pod kątem liczby przystanków na kilometr kwadratowy oraz 3. w stopniu elektryfikacji komunikacji miejskiej. Ponadto bardzo dobrze zaprezentowała się w zakresie długości buspasów i liczby rowerów miejskich. Przewagi stolicy w transporcie zbiorowym wynikają głównie z rozmiarów miasta oraz dużej liczby przyjezdnych (turystów i podróży służbowych), co sprawia, że przeciętny dystans pokonywany przez komunikację miejską w przeliczeniu na jednego mieszkańca rośnie. Widać to również w liczbie przewiezionych pasażerów – w 2019 r. Warszawski Transport Publiczny przewoził średnio ponad 3 mln pasażerów dziennie (Dziubiński 2021).
Nie bez znaczenia są także stale rozbudowywane metro oraz system wewnątrzmiastowych połączeń kolejowych, które przekładają się na wzrost odsetka przewozów elektrycznych. Słabością stolicy jest natomiast długość ścieżek rowerowych (17. miejsce) – Warszawiacy mogą wprawdzie korzystać z najdłuższych tras w Polsce, jednak po zestawieniu z długością dróg miejskich ich skala maleje.

Wrocław z dobrym transportem publicznym
W pierwszej dziesiątce najbardziej zielonych miast znalazł się również Wrocław (9. pozycja). Na tle pozostałych miast stolica Dolnego Śląska wyróżnia się rozwiniętą siecią buspasów oraz dużą liczbą rowerów miejskich. Wrocław zajął też wysokie miejsce w kategorii transportu publicznego (2. miejsce, tuż za Warszawą) i odsetka przewozów transportem elektrycznym (7.miejsce).
Z pewnością do poprawy jest poziom zaangażowania mieszkańców Wrocławia w działania na rzecz zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska – miasto znalazło się wśród dziesięciu najgorszych (64.pozycja, a więc trzecia od końca). To ważna kategoria, ponieważ do skutecznego wdrożenia rozwiązań green cities potrzebne są nie tylko działania władz samorządowych, lecz przede wszystkim zaangażowanie społeczności lokalnych.

Poznań
Poznań zamyka finałową dziesiątkę. Ten dobry wynik dała mu m.in. wysoka 3. pozycja w kategorii transportu publicznego oraz 6. miejsce w rankingu pod względem zdrowia publicznego. Badanie tej kategorii zyskało szczególny wymiar ze względu na trwającą pandemię COVID-19, która nie tylko zdominowała debatę publiczną w ostatnich miesiącach, lecz także realnie wpłynęła na ocenę zdrowia przez Polaków. Tym bardziej wysoka pozycja w tej dziedzinie powinna być powodem do zadowolenia poznańskich samorządowców.
Podobnie jak inne największe miasta, Poznań bardzo słabo wypadł w kategorii zaangażowania mieszkańców w działania na rzecz zrównoważonego rozwoju – stolica Wielkopolski zajęła dopiero 62. miejsce.

Źródło: IP