19 kwietnia 2021 r. odbyła się oficjalna prezentacja raportów projektu „Circural Cities Program Poland” realizowanego – po raz pierwszy – w trzech miastach: Gdańsku, Krakowie i Lublinie. W trakcie programu przeprowadzona została analiza identyfikująca praktyczne rozwiązania, które mogą wspierać transformację Gdańska, Krakowa i Lublina w miasta o gospodarce w obiegu zamkniętym.
Projekt „Circural Cities Poland” jest realizowany przy współfinansowaniu Fundacji MAVA.
– Celem programu było przygotowanie analizy aktualnego przepływu odpadów dla każdego z miast oddzielnie: Gdańska, Krakowa oraz Lublina. Na jej podstawie opracowane zostały trzy praktyczne i gotowe do wdrożenia strategie transformacji w kierunku gospodarki cyrkularnej – mówiła Tamara Streefland, z Metabolic. – Sporządzona została mapa typologii przestrzennej oraz lista konkretnych interwencji. W efekcie powstały długofalowe strategie cyrkularne, obejmujące różne obszary zarządzania miastem oraz gotowe do wdrożenia plany działania dla Krakowa, Lublina i Gdańska.
W trakcie konferencji paneliści mówili m.in. o tym, że gospodarka cyrkularna w skali danego kraju nie ma szansy zostać wdrożona bez współpracy władz centralnych z samorządami. Wskazywali także, że nie można tutaj mówić o raz na zawsze wdrożonej strategii, a raczej trzeba mówić o wdrażaniu ciągle ewoluującego, żywego, podlegającego zmianom procesu.
Jeden z filarów rozwoju miasta
Przedstawiciele Lublina, Krakowa i Gdańska mówili w trakcie spotkania o znaczeniu, jakie dla ich miast ma udział w programie „Circural Cities Poland”.
– Lublin jest obecnie na etapie opracowania strategii rozwoju miasta do roku 2030. To też było powodem przystąpienia do programu Circular Cities Poland. Chcemy bowiem, aby gospodarka obiegu zamkniętego była częścią składową tej naszej dużej, całościowej strategii rozwoju Lublina – mówiła Ewelina Frelas, z Urzędu Miasta Lublina.
– Zastosowane w programie „Circular Cities Poland” podejście bardzo mi się spodobało, ponieważ odzwierciedla założenia Europejskiego Zielonego Ładu – wskazywał Andrzej Łazęcki, z Urzędu Miasta Krakowa. – Obecnie pracujemy nad transformacją klimatyczną miasta i gospodarka obiegu zamkniętego jest jednym z filarów na których ta nowa strategia Miasta Krakowa będzie się opierać.
Dyskutowano także o problemach, jakie napotykają polskie miasta we wdrażaniu proekologicznych rozwiązań (w ogólności), a gospodarki w systemie zamkniętym (w szczególności).
– Unia Metropolii Polskich zrzesza 12 miast. Tematy związane z ochroną środowiska czy gospodarką odpadami są nam niezmiernie bliskie. Jesteśmy jednak w takich okolicznościach prawnych przede wszystkim, które utrudniają miastom wdrażanie strategii obiegu zamkniętego – mówił Tomasz Fijołek, Dyrektor Biura Unii Metropolii Polskich.
Prelegenci zwracali uwagę przede wszystkim na konieczność szybkiego wdrożenia rozszerzonej odpowiedzialność producentów opakowań.
– Bez większego udziału producentów opakować w całym układzie gospodarowania odpadami będzie bardzo trudno sprawić, aby gospodarka obiegu zamkniętego stała się faktem – przekonywał Dyrektor Biura UMP. I wskazywał, że Unia Metropolii Polskich zwracała na ten problem uwagę wielokrotnie w swoich stanowiskach.
Drugą, ważną kwestią jest w ocenie samorządowców edukacja. Zarówno ta prowadzona wśród mieszkańców, dotycząca chociażby prawidłowej segregacji odpadów komunalnych, którą utrudnia m.in. niestabilność przepisów regulujących zasady segregacji śmieci.
– Brak jednego, spójnego systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych wyjątkowo utrudnia prowadzenie ogólnokrajowej akcji edukacyjnej chociażby o tym jak prawidłowo segregować odpady komunalne. Natomiast brak stabilnych przepisów w tym zakresie powoduje, że mieszkańcom trudno jest się przyzwyczaić do obowiązującego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi – wskazywał w swoim wystąpieniu Tomasz Fijołek.
Konieczna jest też edukacja kadry menedżerskiej.
– Kluczem do stworzenia gospodarki cyrkularnej jest tzw. łańcuch wartości, czyli umiejętne zorganizowanie i zaplanowanie tego, w jaki sposób, po jakich cenach i z jakimi emocjami przedsiębiorcy będą ze sobą współpracować w ramach ekosystemu przedsiębiorczości. Kluczem do tego jest odpowiednie kształcenie menadżerów, aby zmienić myślenie z liniowego: wyprodukuj, użyj wyrzuć na cyrkularny – przekonywał Marcin Podgórski z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego.
Korzyści z gospodarki cyrkularnej
Gospodarka cyrkularna, która z założenia jest „bezodpadowa i odnawialna”- oferuje narzędzia potrzebne do poradzenia sobie z dwoma największymi wyzwaniami współczesnych społeczeństw tj. zarządzaniem odpadami i zmniejszeniem zużycia zasobów naturalnych. Unia Europejska uznała gospodarkę obiegu zamkniętego za jedną ze swoich priorytetowych strategii i obszarów badań wskazując, że jej implementacja w Europie może przynieść korzyść gospodarczą netto w wysokości 1,8 bln euro do 2030 r.
Źródło: UMP
