25 marca 2021 roku odbyło się trzecie już w tym miesiącu, tym razem „regularne” posiedzenie Zespołu ds. Infrastruktury, Rozwoju Lokalnego, Polityki Regionalnej oraz Środowiska KWRiST. Na posiedzeniu najwięcej uwagi poświęcono projektowanej nowelizacji ustawy o elektromobilności, projektowi ustawy o gatunkach obcych oraz dyskusji na temat rozwiązania problemów wynikających z brzmienia przepisów dotyczących zgłaszania zbycia albo nabycia pojazdu.

Elektromobilność – ładowarki za pieniądze samorządów?

Komisja Wspólna pracowała nad projektem nowelizacji ustawy o elektromobilności już jesienią 2020 roku. Od tego czasu projektodawcy „przepadli” z projektem – temat wrócił do prac Zespołu ds. Infrastruktury dopiero teraz. Uwzględnia on szereg uwag zgłoszonych przez ZPP (między innymi dotyczących stref czystego transportu), lecz wciąż nie jest pozbawiony wad. Projekt w nowej wersji przewiduje bowiem obowiązek dostosowania miejsc postojowych przy budynkach niemieszkalnych (posiadających 20 miejsc postojowych lub więcej) i zapewnienia punktów ładowania oraz okablowania dla ewentualnych przyszłych punktów ładowania do początku 2025 roku. Obowiązkiem – jeszcze bardziej restrykcyjnym – mają zostać objęte również wszelkie nowe budynki niemieszkalne. Równocześnie jednak w Ocenie Skutków Regulacji skutki finansowe obliczono… dość wątpliwie. Przyjęto, że niemieszkalne budynki publiczne w Polsce będące własnością administracji publicznej to ok. 10% wszystkich budynków niemieszkalnych, a przy kosztach wyposażenia nie wzięto pod uwagę kosztów typowo budowlanych. Ponadto (a nawet przede wszystkim) nie wskazano jednak konkretnych źródeł finansowania nowych zadań.

Na posiedzeniu Zespołu przedstawiciele Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii poza wskazywaniem na wymagania wynikające z prawa unijnego oraz deklaracjach o środkach w NFOŚiGW jeszcze wiosną 2021 r. nie przekazali żadnych konkretnych informacji. Trwa wymiana pisemnych stanowisk pomiędzy organizacjami samorządowymi a wiodącym przy tym projekcie Ministerstwem Klimatu i Środowiska.

Gatunki obce, finansowanie własne, resort finansów czaruje i rozczarowuje

Projekt ustawy o gatunkach obcych, który zakłada szereg nowych zadań własnych dla gmin, najprawdopodobniej zostanie zaopiniowany przez Komisję Wspólną negatywnie. Mimo uwzględnienia szeregu uwag ZPP – między innymi dzięki którym udało się „wyrzucić” z ustawy wydawanie gminom poleceń przez wojewodów – projektodawcy nie znaleźli źródła finansowania dla nowych zadań gminnych. Podobnie nie wskazali w Ocenie Skutków Regulacji na konieczność zapewnienia finansowania dla działań zaradczych z projektowanej ustawy, podejmowanych w odniesieniu do nieruchomości Skarbu Państwa.

Wszystko to dlatego, że – jak poinformowała przedstawicielka Ministerstwa Klimatu i Środowiska – Ministerstwo Finansów już w 2019 r. wyraziło zdanie, że zadania wynikające z ustawy mają być finansowane w oparciu o dotychczas posiadane zasoby. Najwyraźniej według resortu finansów jego słowa zyskały już czarodziejską moc.

Zbycie, nabycie, mediacja

Grzegorz Kubalski, Zastępca Dyrektora Biura Związku Powiatów Polskich przedstawił na posiedzeniu Zespołu prezentację na temat trudnej sytuacji wydziałów komunikacji starostw powiatowych w związku ze wzrostem liczby zgłoszeń nabycia/zbycia pojazdów. Albowiem wejście w życie przepisów dotyczących kar za niezgłoszenie spowodowało wzrost liczby czynności wykonywanych w wydziałach komunikacji o około 150 tysięcy miesięcznie.

Dyr. Kubalski wskazał, że liczba zgłoszeń nabycia musi być co najmniej taka, jak liczba rejestracji stałych – a w praktyce większa, bo przecież nie ma obowiązku rejestracji pojazdów. Przypomniał też, że z art. 140mb Prawa o ruchu drogowym wiąże się następująca prawidłowość: im większa praworządność obywateli, tym: więcej pracy (przetwarzanie zgłoszeń) i mniej kar (spadek dochodów). Ustawodawca nie może tworzyć przepisów, które zawierają pułapki na obywateli – i zakładają, że administrację sfinansują kary od obywateli – podkreślał dyr. Kubalski.

G. Kubalski apelował o otwarcie umysłów, wyjście poza utarte schematy i poszukanie odpowiedniego rozwiązania. Wskazał w tym zakresie pomysły doraźne oraz bardziej ambitne. W ramach doraźnych:

• wprowadzenie obowiązku rejestracji pojazdu w miejsce obowiązku zgłoszenia nabycia pojazdu przez nabywców końcowych,
• wydłużenie okresu na zgłaszanie nabycia pojazdu przez przedsiębiorców prowadzących obrót pojazdami,
• powiązanie zgłoszenia zbycia ze zgłoszeniem zakończenia obowiązku uiszczania OC.

Bardziej ambitne to:

• wprowadzenie formy szczególnej dla umów sprzedaży pojazdu,
• rejestr oparty na technologii blockchain.

Dyr. Kubalski poinformował też, że ZPP może zgłosić odpowiednią inicjatywę ustawodawczą (gotową od początku 2020 r.) innymi ścieżkami niż resort infrastruktury – wtedy jednak prośba o to, żeby Ministerstwo po prostu… nie przeszkadzało.

Dyr. Bogdan Oleksiak z Departamentu Transportu Drogowego w resorcie infrastruktury podziękował za prezentację, ale od razu wskazał, że „niewiele z niej wynika” (na miejscu Ministerstwa wypadałoby być ostrożnym w ocenie tego, ile wynika z działań innych, bo jeszcze kogoś najdzie pokusa do oceny działań MI). Dyr. Oleksiak wskazał, że Ministerstwo pomogło już wydziałom komunikacji, bo zapewniło większą liczbę komputerów (o interwencji ZPP w tej sprawie niestety B. Oleksiak nie wspomniał...) oraz wydało komunikat interpretacyjny. Każdy Czytelnik ma zapewne wyrobione zdanie na temat zakresu wsparcia ze strony MI.

Ostatecznie Marek Wójcik, Pełnomocnik Zarządu Związku Miast Polskich – ekspert ds. legislacyjnych, który przewodniczył z ramienia Strony Samorządowej posiedzeniu Zespołu zadeklarował, że podejmuje się… mediacji pomiędzy ZPP a MI. Pierwsze efekty mediacji powinny być znane w kwietniu 2021 roku.