30 września 2020 roku w siedzibie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie odbyło się posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Posiedzeniu przewodniczył Paweł Szefernaker, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, a współprzewodniczył Jacek Karnowski, Prezydent Sopotu.

Podczas posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego Związek Powiatów Polskich reprezentował Zastępca Dyrektora Biura ZPP, Grzegorz Kubalski.

Przewodniczący zaproponował, by do obrad włączyć punkt dotyczący przedstawienia strategii związanej z kolejnymi obostrzeniami w strefie czerwonej.

Na początku posiedzenia omówiony został projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie udzielenia ochrony czasowej obywatelom Republiki Białorusi i bezpaństwowcom lub osobom o nieustalonym obywatelstwie zamieszkałym na stałe na terytorium tego państwa masowo przybywającym do Rzeczypospolitej Polskiej w wyniku rażących naruszeń praw człowieka dokonywanych w kraju pochodzenia. Strona rządowa poinformowała o uruchomionych trzech trybach wjazdowych na terytorium Polski dla obywateli Białorusi. Zatem nowe rozporządzenie w tej sprawie wydaje się bezzasadne.

Zespół ds. Monitorowania Finansów Oświaty

Wiceminister finansów Anna Chałupa poinformowała o zwróceniu się Ministra Finansów do Ministra Edukacji Narodowej oraz Sekretarza Komisji Wspólnej o wskazanie po jednym przedstawicielu z każdej organizacji do prac w zespole. W zespole będzie pracowało 12 osób – po 6 przedstawicieli ze strony rządowej i samorządowej. Ze strony samorządowej do Zespołu zgłoszeni zostali: Jacek Brygman, Dariusz Latarowski, Iwona Waszkiewicz, Marek Wójcik, Katarzyna Liszka-Michałka i jeden przedstawiciel ze Związku Województw RP, który zostanie wskazany. Współprzewodniczącym Zespołu ze strony samorządowej będzie Marek Wójcik.

Podczas obrad Komisji pojawiła się też kwestia Funduszy Europejskich i przekazywania samorządom informacji na ten temat. Zaproponowano zwołanie posiedzenia połączonych Zespołów: Finansów, Spraw Międzynarodowych i Funkcjonalnych Obszarów Metropolitarnych i Miejskich.

Fundusz Dróg Samorządowych

Podczas posiedzenia Komisji Wspólnej padł postulat, by zrównoważyć rozwój dodać do ustawy o Funduszu Dróg Samorządowych kryterium o gęstości zaludnienia. Marcin Horała z Ministerstwa Infrastruktury poddał w wątpliwość, czy potrzebne jest formalne dopisywanie takiego kryterium do ustawy. Strona rządowa zapewniła jednak, że funkcjonowanie FDS jest analizowane i strona rządowa będzie robić wszystko, by wychodzić naprzeciw oczekiwaniom samorządów.

Głos w dyskusji zabrał również Zastępca Dyrektora Biura ZPP, Grzegorz Kubalski. Wyraził swoje stanowisko, że jeśli kryteria miałyby zostać zmienione, to projekt powinien powrócić do rozpatrzenia przez Komisję Wspólną. „Nie może być tak, że na ostatniej prostej nastąpi drastyczna zmiana kryteriów, jakie ewentualnie są w chwili obecnej, po czym do Sejmu trafi projekt, którego nie będziemy w stanie poznać względem obecnego kształtu” – mówił. Zdaniem Grzegorza Kubalskiego dyskusja nad nowymi kryteriami powinna się odbyć, ale w sposób uporządkowany. Podziękował też departamentowi za gruntowne ustosunkowanie się do zgłoszonych uwag. Zgłosił również, że strona samorządowa nie rozumie powodów, dla których nazwa funduszu „Fundusz Dróg Samorządowych” ma ulec zmianie na „Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg”. „Nie widzimy podstaw, dla których ma nastąpić eliminacja określenia samorządowe z funduszu w sytuacji, gdy co do zasady jedynym beneficjentem tych rozwiązań w chwili obecnej są drogi zarządzane przez jst” – mówił. Odniósł się również do kwestii definicji obwodnicy.

Dyskutowano także możliwość włączenia hulajnóg elektrycznych do ruchu drogowego. Przedstawiciel ZW RP – wniósł o zrównanie praw i obowiązków korzystających z hulajnóg tak jak w przypadku rowerzystów; ograniczenie korzystania przez nich z chodnika, np. poprzez rozszerzenie obowiązku korzystania z jezdni o dopuszczalnej prędkości do 50 km/h w przypadku, gdy nie można korzystać ze ścieżek rowerowych. Podtrzymał uwagę dot. art. 130a ust. 1 pkt 1, by już pozostawienie hulajnogi w miejscu, gdzie jest to zabronione, np. na chodniku) było karane, inaczej przepis ten będzie nadal martwy. Grzegorz Kubalski zgłosił wątpliwości wobec dodatkowych obowiązków powiatów w zakresie usuwania hulajnóg elektrycznych z dróg. Zauważył, że rozszerzenie art. 130 a dotyczyłoby nie tylko hulajnóg elektrycznych. Już dziś powiaty mają mnóstwo problemów z usuwaniem pojazdów. Lepiej tę zmianę pozostawić na szerszą dyskusję. Warto też zastanowić się nad doprecyzowaniem kwestii świadczenia usług przez przedsiębiorców udostępniających hulajnogi. Wniosek o wprowadzenie przepisu przejściowego, by dać samorządom czas na dostosowanie uchwał w zakresie stawek i zakres przedmiotowy.

Podatek dochodowy

Spore emocje wzbudził też projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw. Przedstawicielka Ministerstwa Finansów poinformowała, że projekt ma na celu m.in. wsparcie przedsiębiorców oraz uszczelnienie systemu podatkowego tak, aby zapewnić powiązanie wysokości podatku płaconego przez duże przedsiębiorstwa, w szczególności międzynarodowe z faktycznym miejscem uzyskiwania przez nie dochodu. I według prognoz ma przynieść w związku z tym zwiększenie dochodów podatkowych. Rekompensata samorządom negatywnych skutków wprowadzenia regulacji nie jest jednak przewidziana. „To dla nas najgorszy projekt z dzisiejszego dnia” – mówił prezydent Sopotu Jacek Karnowski. Wprowadzenie rozwiązań to bowiem obniżenie dochodów samorządów z tych podatków o 1,4 mld rocznie. W imieniu samorządów Jacek Karnowski zaapelował do rządu o wprowadzenie rekompensaty dla samorządów. Zapewnił również, że samorządy przychylają się do wielu rządowych projektów, jak choćby podniesienie płacy minimalnej ale jednak zdecydowanie domagają się one zrekompensowania ubytków w ich budżetach. Pod uwagę trzeba bowiem również brać spore wydatki związane z pandemią koronawirusa. Strona samorządowa zwróciła uwagę, że nadwyżka operacyjna netto nie rozkłada się równo w poszczególnych samorządach. Głos w dyskusji zabrał też Grzegorz Kubalski. Podkreślił, że powyższe działanie poprawia sytuację finansową państwa, jednocześnie pogarszając sytuację jst. „Państwo udajecie, że tego problemu nie ma. Rozumiem, że metodą najprostszą jest ucinanie dochodów własnych żeby budować fundusze, które powodują, że jednostki samorządu terytorialnego tracą swoją samodzielność. Państwo możecie takie zmiany proponować, a nawet mając większość przyjąć, co jednak nie zmienia faktu, że są to zmiany niezgodne z konstytucją” – mówił. Zaapelował o ponowne przemyślenie zmian w zakresie rekompensaty dla samorządów. Z kolei Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich uznał pracę nad projektem za najważniejszy moment tego roku. Zwrócił uwagę na niekonstytucyjność ustawy w kilku miejscach. „Pojawia się tu propozycja stworzenia z samorządów klientów administracji rządowej. Przecież my jesteśmy jedną administracją, nie jesteśmy stroną” – mówił. Samorządowcy zaapelowali o rozmowę z ministrem finansów, by nie dopuścić na gwałtu na dobrych stosunkach miedzy rządem a samorządem.

Przewodniczący Komisji Wspólnej Paweł Szefernaker osobiście zwrócił się z prośbą do wiceministra finansów Sebastiana Skuzy, by do 2 października spotkał się ze stroną samorządową w tej sprawie.

Kolejne posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego odbędzie się 28 października.

Projekty z opinią pozytywną:

1. Projekt informacji o funkcjonowaniu Centrów i Klubów Integracji Społecznej działających na podstawie ustawy z 13czerwca 2003r. o zatrudnieniu socjalnym
2. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień
3. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie zasad wynagradzania pracowników niebędących członkami korpusu służby cywilnej zatrudnionych w urzędach administracji rządowej i pracowników innych jednostek
4. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2020
5. Projekt dokumentu Zintegrowana Strategia Umiejętności 2030
6. Projekt rozporządzenia Ministra Cyfryzacji w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania wsparcia ze środków Funduszu Szerokopasmowego
7. Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie przyjęcia programu wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego pod nazwą „Program Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030”(
8. Projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021
9. Projekt rozporządzenia Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie wzorów wniosków o udzielenie pomocy kierowanych do państw trzecich, zaktualizowanego tytułu wykonawczego, zagranicznego tytułu wykonawczego oraz zarządzenia zabezpieczenia
10. Wojewódzki Program Aktywizacji Gospodarczej oraz Zachowania Dziedzictwa Kulturowego Beskidów i Jury Krakowsko- Częstochowskiej – Owca Plus do roku 2027
11. Projekt Strategii Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego 2030+
12. Projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie kwalifikacji w zakresie geologii
13. Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu w sprawie określenia wzoru żądania wydania zaświadczenia o wysokości przeciętnego miesięcznego dochodu przypadającego na jednego członka gospodarstwa domowego osoby fizycznej oraz wzoru tego zaświadczenia
14. Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu w sprawie wartości referencyjnych dla nowych i znacznie zmodernizowanych jednostek kogeneracji w roku 2021
15. Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu w sprawie maksymalnej ilości i wartości energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji objętej wsparciem oraz jednostkowych wysokości premii gwarantowanej w roku 2021
16. Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym (UC39)
17. Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (UC18)
18. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw
19. Pismo Ministerstwa Infrastruktury dotyczące propozycji kryteriów do oceny i weryfikacji wniosków o dofinansowanie z rezerwy subwencji ogólnej w roku 2021 (dot. art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
20. Projekt ustawy o zmianie ustawy o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi, ustawy ‒ Prawo zamówień publicznych oraz ustawy ‒ Przepisy wprowadzające ustawę ‒ Prawo zamówień publicznych

Do dalszych prac skierowano:

1. Projekt ustawy o zmianie ustawy o Funduszu Dróg Samorządowych oraz niektórych innych ustaw
2. Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu zmieniającego rozporządzenie w sprawie składowisk odpadów

Projekty z opinią negatywną:

1. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw