Przygotowany w MSWiA dokument Strategii "Sprawne Państwo 2020" z prawie 500 uwagami zgłoszonymi w ramach konsultacji społecznych, trafił do uzgodnień międzyresortowych. W dokumencie zawarte są m.in. plany dotyczące podziału terytorialnego kraju i funkcjonowania jst.

Strategia "Sprawne państwo" określa kierunki działań, jakie należy podjąć, aby podnieść sprawność i efektywność państwa do 2020 roku. Wśród sześciu celów, jakie stawia sobie rząd znalazły się m.in. odpowiednia organizacja państwa zakładająca racjonalne wykorzystanie środków publicznych, poprawa jakości stanowionych regulacji i ochrona praw obywateli. W ramach poprawy organizacji państwa zakładana jest m.in. racjonalizacja podziału terytorialnego kraju oraz udoskonalenie ustroju samorządowego.

Gminy i powiaty do sprawdzenia

W części diagnostycznej strategii czytamy, że nadmiernie rozbudowane struktury państwa prowadzą m.in. do wydatkowania zbyt wysokich środków na ich utrzymanie. Autorzy strategii zwracają uwagę na konieczność oceny funkcjonowania dotychczasowego modelu podziału terytorialnego kraju oraz określenia skuteczności urzędów obsługujących organy jednostek samorządu terytorialnego. Wskazano na potrzebę pogłębionych badań dotyczących podziału terytorialnego państwa na poziomie gminnym, gdyż „model przyjęty w tym zakresie ponad 20 lat temu nie uwzględnia znaczącej poprawy infrastruktury komunikacyjnej oraz zwiększenia się zakresu spraw, które mogą być załatwiane przez mieszkańców i innych interesantów przy pomocy środków komunikacji elektronicznej”. Uznano również, że należy poddać analizie efektywność funkcjonowania powiatów i realizowanych przez nie zadań. Stwierdza się, że należy przeprowadzić reformę (w sześciu konsolidującą jednostek organizacyjnych) służb, inspekcji i straży funkcjonujących na wszystkich szczeblach. Warianty możliwych rozwiązań wraz z rozwiązaniami prawnymi mają zostać wypracowane do 2014 r. i poddane opinii środowiska samorządowego.

Samorządy, łączcie się i współpracujcie!

W Strategii zaproponowano wzmocnienie zachęt do łączenia gmin i powiatów w większe jednostki. Zdaniem autorów dokumentu im mniejsza gmina, tym relatywnie więcej wydatkuje środków na utrzymanie swojej administracji, a to z kolei może skutkować ograniczeniem wydatków prorozwojowych (majątkowych). W ramach doskonalenia ustroju samorządu terytorialnego Strategia uznaje usprawnienie mechanizmów współpracy pomiędzy jst. Tu „kłaniają się” dwa problemy: funkcjonowanie obszarów metropolitalnych i związków jst.

W kolejnych odcinkach przedstawimy Państwu zawartą w Strategii "Sprawne Państwo" diagnozę obecnej sytuacji systemu zarządzania państwem w części dotyczacej samorządu terytorialnego oraz proponowane przez autorów sposoby jej naprawy.