Orzekanie nakazu rozbiórki winno być ostatecznością – pierwszeństwo ma postępowanie legalizacyjne. Wydanie nakazu rozbiórki, co do zasady konieczne jest w tych przypadkach, kiedy obiekt znajduje się na takim terenie, który nie może być zainwestowany w ogóle. – wyrok WSA w Warszawie z dnia 15 października 2015 roku, sygn. akt: VII SA/Wa 269/15).
Rozbiórka ostatecznością
Ww. wyrok wydano wskutek rozpatrzenia sprawy dot. nakazu rozbiórki - drewniany budynek wzniesiony został w warunkach samowoli budowlanej, bez wymaganego prawem pozwolenia na budowę.
Jak przewidują przepisy ustawy - Prawo budowlane, likwidacja samowoli budowlanej może polegać na jej legalizacji gdy jest ona prawnie możliwa lub na orzeczeniu nakazu rozbiórki. WSA wskazał, że prowadząc postępowanie administracyjne w stosunku do samowolnie wzniesionego obiektu, organ nadzoru budowlanego winien zawsze uwzględniać ratio legis unormowań art. 48 ust. 2, 3 i 5 Prawa budowlanego, które dają pierwszeństwo legalizacji samowoli budowlanej. Dlatego należy realnie umożliwić sprawcy samowoli budowlanej uzyskanie dowodu potwierdzającego zgodność samowolnie zrealizowanej inwestycji z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W doktrynie i judykaturze wskazuje się zgodnie, iż brak decyzji o warunkach zabudowy, stanowiąc wymóg procesowy, może być usunięty w toku postępowania prowadzonego na podstawie art. 48 Prawa budowlanego w drodze rozstrzygnięcia sprawy prejudycjalnej, której przedmiotem będą warunki zabudowy. Jak wskazał WSA, bezsprzecznie wolą inwestora było zalegalizowanie samowoli budowlanej, dlatego należało oczekiwać na decyzję w przedmiocie warunków zabudowy, okoliczności sprawy wskazują, że gdyż były realne szanse na jego zakończenie, nawet jeśli w ocenie organu oczekiwanie to było długotrwałe.
Rozstrzygnięcie WSA
WSA określił orzeczenie nakazujące rozbiórkę budynku, co do którego w toku pozostaje sprawa o ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu jako przedwczesne. Właściwą instytucją jest określona w art. 97 § 1 pkt 4 kpa instytucja zawieszenia postępowania w przedmiocie likwidacji samowoli budowlanej, do czasu zakończenia prejudycjalnej sprawy /rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego/, której przedmiotem są warunki zabudowy i zagospodarowania terenu dla przedmiotowej inwestycji.
Źródło: NSA
