Nowa regulacja zakończyła trwającą od ponad 20 lat dyskusję nad rozwiązaniami dla obszarów metropolitalnych. Dzięki tej regulacji możliwy będzie dynamiczny rozwój dużych ośrodków miejskich.
Ustawa określa zasady i tryb tworzenia oraz organizacji związku metropolitalnego, który będzie stanowił formę współpracy gmin i powiatów, a także jego zadania i finansowanie. Związek metropolitalny będzie tworzony przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia, przy spełnieniu określonych przesłanek: związek może zostać utworzony na obszarze zamieszkanym przez co najmniej 500 000 mieszkańców, a w jego skład wchodzi miasto na prawach powiatu, będące siedzibą wojewody lub sejmiku województwa.
Utworzenie związku może nastąpić z inicjatywy Rady Ministrów lub na wniosek rady gminy. Zarówno w jednym, jak i w drugim przypadku wydanie rozporządzenia będzie wymagało pozytywnej opinii rad: co najmniej 70 proc. gmin, co najmniej 70 proc. miast na prawach powiatu, co najmniej 50 proc. powiatów.
Zgodnie z nowymi rozwiązaniami dotyczącymi władz, organ stanowiący i kontrolny związku metropolitalnego, tj. zgromadzenie związku metropolitalnego, będzie się składać z delegatów gmin i powiatów, wchodzących w jego skład. Delegatami w przypadku gmin będą wójt (burmistrz, prezydent miasta) oraz radny rady gminy, a w przypadku powiatów starosta oraz radny rady powiatu. Natomiast organem wykonawczym związku będzie zarząd, składający się z 3 członków, wybierany przez zgromadzenie. Przygotowaniem organizacyjnym i prawnym związku do wykonywania zadań publicznych zajmie się pełnomocnik, którego wyznaczy Prezes Rady Ministrów na wniosek wojewody, zgłoszony za pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji publicznej.
Zadania związku koncentrują się przede wszystkim na problematyce zagospodarowania przestrzennego oraz komunikacji publicznej. Takie rozwiązanie ułatwi działanie związku i pozytywnie wpłynie na rozwój obszarów metropolitalnych.
Wszystkie jednostki samorządu terytorialnego, wchodzące w skład związku metropolitalnego będą mogły opracować plan transportu zbiorowego, który obejmie m. in. zintegrowany system taryfowo-biletowy oraz metropolitalne przewozy pasażerskie. Organizatorzy gminnych i powiatowych przewozów pasażerskich na terenie związku będą zobowiązani do uczestnictwa w tym systemie.
Zagospodarowanie przestrzenne dotyczyć będzie m. in. kształtowania i prowadzenia polityki przestrzennej na obszarze związku metropolitalnego oraz sporządzenia tzw. „studium metropolitalnego”. Gminy i powiaty, wchodzące w skład związku metropolitalnego uwzględnią w swoich dokumentach planistycznych ustalenia studium metropolitalnego.
Zarządzanie drogami przebiegającymi przez obszar związku metropolitalnego będzie możliwe, jeżeli zostanie zawarte porozumienie w tej sprawie z zarządem województwa albo prezydentem miasta.
Związek metropolitalny może realizować, na podstawie porozumień, zadania innych jednostek samorządu terytorialnego lub koordynować ich wykonanie, a także realizować zadania z zakresu administracji rządowej.
Działalność związku będzie finansowana poprzez przyznanie dochodu w postaci udziału we wpływach w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) w wysokości 5 proc. oraz ze składek wnoszonych przez tworzące gminy. Sprawy mienia oraz prowadzenia gospodarki finansowej związku zostały uregulowane w podobny sposób, jak w przypadku samorządu województwa.
Źródło: mac.gov.pl
