Przyznawania kolejnym miastom praw powiatu jest nieracjonalne. Takie zmiany byłyby społecznie i ekonomicznie szkodliwe.
W swoim stanowisku z 24 czerwca br. Zarząd Związku Powiatów jednoznacznie negatywnie ocenia senacką inicjatywę ustawodawczą zmian w ustawie o samorządzie powiatowym w zakresie umożliwienia kolejnym miastom uzyskania praw powiatu.
ZPP wyjaśnia, że miasta nie są bytami samoistnymi. A od czasów najdawniejszych mieszczące się w ich granicach instytucje służyły nie tylko mieszkańcom miasta, lecz również całego otaczającego miasto terenu wiejskiego. - Miasta stanowią zatem naturalne centrum dla wspólnoty, a powiaty są odzwierciedleniem historycznie ukształtowanych obszarów funkcjonalnych – czytamy w stanowisku.
Tym samym nie ma żadnego racjonalnego uzasadnienia do wyodrębniania centralnego miasta z powiatu. Wyjątkiem jest jedynie taka sytuacja, gdy miasto to jest na tyle duże, że jego obszar funkcjonalny wykracza poza granice wspólnoty powiatowej. W tym przypadku potrzebne są jednak inne rozwiązania. Właśnie dla takich przypadków w 1998 r. wprowadzono instytucję miast na prawach powiatu. Wyjaśnia to też dlaczego do dnia dzisiejszego jako podstawowe kryterium przyznania miastu praw powiatu jest osiągnięcie przez nie liczby ludności przekraczającej 100 tysięcy.
Stworzono wtedy też co prawda możliwość uzyskania praw powiatu przez miasta mniejsze, ale było to podyktowane kwestiami czysto politycznymi. Prawa powiatu mogły otrzymać wszystkie miasta tracące status miasta wojewódzkiego i to niezależnie od ich wielkości. Większość z nich z tej możliwości skorzystała. Dzięki temu powstały powiaty pozbawione swojego historycznego centrum, a z kolei przedstawiciele miast utracili bezpośredni wpływ na funkcjonowanie swojego obszaru funkcjonalnego. Dziś trzy miasta (Bydgoszcz, Piła i Sieradz), które zrezygnowały ze statusu miast na prawach powiatu, chce to zmienić.
Tymczasem racjonalne zarządzanie publiczne przemawia raczej za łączeniem jednostek. ZPP uważa, że przedłożony przez Senat projekt podąża w przeciwnym kierunku i to bez żadnych racjonalnych przesłanek.
– Zwracamy się do wszystkich posłów z apelem o odrzucenie już w I czytaniu szkodliwej inicjatywy zmian ustawy o samorządzie powiatowym – podnosi Ludwik Węgrzyn, Prezes ZPP w stanowisku.
