Świadczenie e-usług publicznych jest jednym z kierunków interwencji zdefiniowanych w Programie Zintegrowanej Informatyzacji Państwa (przyjęty uchwałą Rady Ministrów nr 1/2014 z dnia 8 stycznia 2014 roku). Ażeby należycie zrozumieć tę ideę, trzeba odpowiedzieć sobie na szereg pytań, a mianowicie:

Czym są e-usługi w ogólności? Jak je zdefiniować? Czym są e-usługi publiczne? Jaki jest cel świadczenia e- usług publicznych?

Zacznijmy od podstaw.

Usługa jest czynnością lub zespołem czynności stanowiących odpowiedź na braki w jakichś konkretnych dobrach/świadczeniach. A zatem istotą świadczenia usług jest zaspokojenie zdefiniowanych uprzednio potrzeb.

Na kanwie powyższego, można stwierdzić w wielkim uproszczeniu, że e- usługi to usługi świadczone drogą elektroniczną. W praktyce, e- usługi to większość odbywającej się w Internecie działalności, od dostarczania informacji i rozrywki, po komunikację, usługi finansowe i prawne.

Spróbujmy jednak wyszczególnić cechy wspólne, charakterystyczne dla wszystkich e- usług.

Punktem wyjścia do naszych rozważań będzie przytoczenie dwóch podstawowych definicji, a mianowicie:

• przyjęta przy okazji przeprowadzania naboru wniosków na dofinansowanie projektów w działaniu 8.1 archiwalnego już Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka pt. „Wspieranie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej”. Zgodnie z tym dokumentem „e- usługi to usługi, których świadczenie odbywa się za pomocą Internetu, jest zautomatyzowane (może wymagać niewielkiego udziału człowieka) i zdalne.”
• świadczenie usługi drogą elektroniczną w myśl ustawy z dnia 18 lipca 2002 roku o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U 2013.1422 – j.t.) to „wykonanie usługi świadczonej bez jednoczesnej obecności stron (na odległość), poprzez przekaz danych na indywidualne żądanie usługobiorcy, przesyłanej i otrzymywanej za pomocą urządzeń do elektronicznego przetwarzania, włącznie z kompresją cyfrową, i przechowywania danych, która jest w całości nadawana, odbierana lub transmitowana za pomocą sieci telekomunikacyjnej w rozumieniu ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne.”

A zatem cechy wspólne to:

• wykorzystanie publicznej sieci telekomunikacyjnej do przesyłania danych (Internet),
• świadczone na żądanie odbiorcy,
• realizowane zdalnie.

Wskazując na powyższe, od razu zastrzegam, że precyzyjne, stałe i jednoznaczne określenie cech charakteryzujących e-usługi jest bardzo utrudnione. Ciągły postęp technologiczny oraz definiowanie coraz to nowych potrzeb odbiorców usług sprawia, że raz sformułowana reguła jest bardzo szybko weryfikowana, a w konsekwencji - zmieniana.

Powyższe rozważania, wydające się być może zbyt rozbudowane w kontekście tematu niniejszego artykułu, nie są pozbawione sensu. Czymże zatem są e- usługi publiczne?

Po pierwsze – przymiotnik „publiczne” wskazuje jednoznacznie, czyje potrzeby mają zaspokajać, kto ma być beneficjentem owych usług - odbiorcą e- usług publicznych jest społeczeństwo, obywatele, a celem ich świadczenia jest zaspokojenie interesu publicznego.

Po drugie – świadczone są drogą elektroniczną po to, by uprościć i skrócić proces skutecznego załatwienia sprawy.

Świadczenie e- usług publicznych jest procesem trudnym, odważnym, wymagającym wielkiego wysiłku, przemyślanych rozwiązań, ale jednocześnie bardzo potrzebnym. W dobie Internetu, postępu technologicznego i popularyzacji rozwiązań elektronicznych w każdej niemal dziedzinie naszego życia, coraz więcej osób zadaje sobie pytanie – dlaczego nie mogę załatwić spraw urzędowych za pomocą komputera, tabletu, smartfona? W odpowiedzi na to pytanie, rozpoczął się żmudny proces informatyzacji administracji publicznej i raczej trudno jest przewidzieć termin jego zakończenia...