"Samorząd terytorialny stał się polem mądrze zagospodarowanej wolności i trwałym elementem polskiego ustroju. Odrodzona samorządność dała polskiemu życiu społecznemu i gospodarczemu dodatkową energię, impuls modernizacyjny, przyczyniła się do podniesienia komfortu życia Polaków" - to słowa Prezydenta RP B. Komorowskiego.

Niemniej jednak droga do takiego stanu rozwoju samorządności wiodła przez wiele lat. Poniżej - za Kancelarią Prezydent RP - publikujemy drugą część kalendarium, które zawiera najważniejsze kroki w procesie rozwoju samorządności w naszym kraju.

1993

23 stycznia
Pierwsze czytanie ustawy o powiatach. Projekt zostaje skierowany do prac w komisji.

27 stycznia
Pełnomocnik Rządu do spraw Reformy Administracji Publicznej rozsyła ankietę do przewodniczących rad gmin i miast oraz prezydentów, burmistrzów i wójtów w sprawie przynależności gmin do powiatów.

19 lutego
Zjazd delegatów Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej w Poznaniu, podczas którego dokonano wyboru władz Związku.
Jerzy Regulski jako ambasador Polski przy Radzie Europy podpisuje w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej Europejską Kartę Samorządu Lokalnego.

27 kwietnia
Rada Ministrów przyjmuje kierunki reformy administracji publicznej.

30 kwietnia
II Ogólnopolska Konferencja Prezydentów, Burmistrzów i Wójtów Gmin Polskich.

21 maja
Premier Hanna Suchocka powołuje Komisję Wspólną Rządu i Środowisk Samorządowych - obecnie Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego.

25 maja
Rada Ministrów zajmuje pozytywne stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy o samorządzie powiatowym.

28 maja
Przedstawiciele 14 związków i stowarzyszeń gmin powołują Federację Związków i Stowarzyszeń Gmin Polskich.

7 czerwca
W Urzędzie Rady Ministrów zostaje zaprezentowany projekt podziału powiatowego Polski. Przewiduje się 293 powiaty.

16 czerwca
I Kongres Samorządu Terytorialnego.

26 lipca
Sąd Wojewódzki w Poznaniu rejestruje Związek Miast Polskich jako stowarzyszenie gmin.

27 października
Premier Waldemar Pawlak wstrzymuje program pilotażowy, dotyczący przekazania kolejnych kompetencji dużym miastom. Prezydium Krajowego Sejmiku Samorządu Terytorialnego zwraca publicznie uwagę na zahamowanie reform.

13 listopada
Powstaje Liga Regionów powołana przez pięć organizacji regionalnych.

22 listopada
Wchodzi w życie Europejska Karta Samorządu Lokalnego.

26 listopada
III Ogólnopolska Konferencja Prezydentów, Burmistrzów i Wójtów.

30 listopada
Rząd odblokowuje wstrzymany miesiąc wcześniej program pilotażowy dla miast.

1994

25 stycznia
Rada Ministrów przyjmuje projekt ustawy o zmianie ustroju miasta Warszawy.

luty
Rozpoczynają się prace nad projektem ustawy o ustroju województwa, prowadzone przez niezależny zespół ekspertów Instytutu Spraw Publicznych pod przewodnictwem Jana Rokity.

24 lutego   
Konwent prezydentów 46 miast pilotażowych krytykuje narzucone przez rząd warunki realizacji tego programu.

11 marca
Sejm uchwala nową, proporcjonalno-większościową ordynację wyborczą do rad gmin.

12-14 kwietnia
Konferencja podsumowująca 3-letni dorobek samorządów, zorganizowana w Krakowie przez Fundację Rozwoju Demokracji Lokalnej i Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji.

18 kwietnia
Do laski marszałkowskiej wpływa poselski projekt (UD) ustawy o samorządzie powiatowym.

25 kwietnia
Prezydent Lech Wałęsa odmawia podpisania nowej ordynacji do rad gmin, wprowadzającej system proporcjonalny w gminach powyżej 15 tys. mieszkańców.

15 maja
IV Ogólnopolska Konferencja Prezydentów, Burmistrzów i Wójtów oraz XVIII Sesja Zgromadzenia KSST domagają się odrzucenia w całości projektu ustawy o systemie oświaty.
Michał Kulesza, Pełnomocnik Rządu do spraw Reformy Administracji Publicznej, podaje się do dymisji w proteście przeciwko polityce rządu.

2 czerwca
Konferencja na temat praw obywatela do samorządu, początkująca prace parlamentarzystów UW, SLD i PSL nad projektem rozdziału samorządowego w Konstytucji.

10 czerwca
Sejm przyjmuje ustawę o zamówieniach publicznych.

19 czerwca
Drugie wolne wybory samorządowe.

13-20 sierpnia
Rząd kieruje ankietę do przewodniczących rad gminnych z pytaniami dotyczącymi rozszerzenia kompetencji gmin i zasadności wprowadzenia powiatów, przy postawieniu alternatywy albo powiat, albo zwiększenie kompetencji gmin i województw.

22 sierpnia
Rada Ministrów wydaje rozporządzenie znoszące Urząd Pełnomocnika Rządu do spraw Reformy Administracji Publicznej oraz rozwiązujące istniejące Biuro.

2 września
Sejm przyjmuje ustawę o samorządowych kolegiach odwoławczych.

25-27 listopada
V Ogólnopolska Konferencja Prezydentów, Burmistrzów i Wójtów, podczas której zostają omówione projekty zapisów konstytucyjnych dotyczących samorządu terytorialnego.

14 grudnia
Około 400 prezydentów miast, burmistrzów, wójtów, radnych demonstruje przed Sejmem i URM przeciwko polityce rządu.

1995

5 stycznia
Sejm przyjmuje projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym.

19 maja
Uchwalona przez Sejm ustawa o obligacjach dopuszcza możliwość emitowania ich przez gminy.

12 lipca
Sejm przyjmuje ustawę o zadaniach dużych miast.

30 sierpnia
Sejm uchwala nowelizację ustawy o samorządzie terytorialnym.

8 listopada
Sejm uchwala ustawę o zakresie działania niektórych dużych miast oraz o miejskich strefach usług publicznych.

24 listopada
Sejm uchwala zmiany w ustawie o finansowaniu gmin.
Ustawa o zmianie zakresu działania niektórych miast oraz o miejskich strefach usług publicznych (tzw. ustawa o dużych miastach).

1996

1 stycznia
Gminy przejmują prowadzenie szkół podstawowych.

27 czerwca
Sejm uchwala pakiet ustaw dotyczących reformy centrum administracyjnego. Zadania związane z funkcjonowaniem administracji publicznej i współpracą z samorządem ma przejąć Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

5 lipca
Sejm koryguje nowelizację ustawy o samorządzie terytorialnym w związku ze stwierdzeniem przez Trybunał Konstytucyjny jej niezgodności z Konstytucją.

20 listopada
Sejm uchwala ustawę o gospodarce komunalnej.

1997

1 stycznia
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przejmuje sprawy administracji i samorządu. Urząd Rady Ministrów ulega likwidacji.
Rozpoczyna działalność Sądecka Miejska Strefa Usług Publicznych.

16 stycznia
Komisja Konstytucyjna Zgromadzenia Narodowego przyjmuje projekt nowej ustawy zasadniczej.

10 marca
Prezydent Aleksander Kwaśniewski zgłasza projekt ustawy wprowadzający bezpośrednie wybory wójtów i burmistrzów.

1 kwietnia
Zgromadzenie Narodowe przyjmuje w trzecim czytaniu nową Konstytucję.

25 kwietnia
Nowa Konstytucja zostaje zatwierdzona w powszechnym referendum.

17 czerwca
Zespół Instytutu Spraw Publicznych pod kierunkiem Jana Rokity prezentuje projekt ustawy o samorządowych władzach wojewódzkich i o administracji rządowej na tym szczeblu.

20 września
W wyborach parlamentarnych zwycięża Akcja Wyborcza Solidarność, która tworzy koalicyjny rząd z Unią Wolności.

1998

5 czerwca
Sejm uchwalił ustawy o samorządzie powiatowym oraz o samorządzie województwa.

16 lipca
Sejm uchwalił ustawę Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.

11 października
Wybory do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.

1999

1 stycznia
Weszły w życie ustawy o samorządzie powiatowym oraz o samorządzie województwa - wszedł w życie zasadniczy trójstopniowy podział terytorialny państwa.

26 - 27 lutego
Zebranie Założycielskie Związku Powiatów Polskich w Nowym Sączu.

17 marca
Sąd Okręgowy w Warszawie wpisał do rejestru stowarzyszenia pn. Związek Powiatów Polskich z siedzibą w Warszawie.

2000

29 czerwca
Ustanowienie dzień 27 maja Dniem Samorządu Terytorialnego - uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej na 10-lecie odrodzenia polskiego samorządu terytorialnego.

2002

15 marca
Sejm uchwalił ustawę o ustroju miasta stołecznego Warszawy.

20 czerwca
Sejm uchwalił ustawę o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta.

25 czerwca
Sąd Rejonowy dla Miasta St. Warszawy zarejestrował Związek Województw Rzeczypospolitej Polskiej.

21 września
I Zgromadzenie Ogólne Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej.

27 października
Wybory do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

2004

1 maja
Przystąpienie Polski do UE.

2005

6 maja
Sejm uchwalił ustawę o Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz o przedstawicielach Rzeczypospolitej Polskiej w Komitecie Regionów Unii Europejskiej.

2006

12 listopada
Wybory do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

2010

5 marca
Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej dla uczczenia 20. rocznicy odrodzenia samorządu terytorialnego w Polsce.

7 października
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski inauguruje działalność Forum Debaty Publicznej „Samorząd terytorialny dla Polski”.

21 listopada
Wybory do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, Rady m.st. Warszawy i rad dzielnic m.st. Warszawy oraz wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

2011

5 stycznia
Sejm uchwala ustawę - Kodeks wyborczy.

21 listopada
Rozporządzenie RM w sprawie utworzenia Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji .

2013

30 sierpnia
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski kieruje do Sejmu RP projekt ustawy o współdziałaniu w samorządzie terytorialnym na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego oraz o zmianie niektórych ustaw.

2014

16 listopada
Wybory do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw i rad dzielnic m.st. Warszawy oraz wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

2015

8 stycznia
Prezydent Bronisław Komorowski kieruje do Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks Wyborczy.

Źródło: KPRP