Zarząd Miejski w X podjął uchwałę w sprawie zasad dostarczania wody i odprowadzania ścieków na obszarze gminy. Jako podstawę prawną uchwały przywołano art. 30 ust. 1 ustawy o samorządach gminnych, a także jedną z wcześniejszych uchwał Rady Gminy. Wojewoda Y zakwestionował przywołaną uchwałę i wystąpił do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego o stwierdzenie jej nieważności bądź ewentualnie o orzeczenie jej niezgodności z prawem.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie po rozpatrzeniu skargi Wojewody dnia 23 stycznia 2012 r. poczynił następujące ustalenia.

Nie istniała podstawa prawna do wydania zaskarżonej uchwały. Zgodnie bowiem z art. 94 Konstytucji podstawą prawną stanowienia aktów prawa miejscowego jest upoważnienie zawarte w ustawie. Każdorazowo w akcie rangi ustawowej, zawarte być musi upoważnienie dla organu gminy do stanowienia aktu prawa miejscowego. Zasada ta znajduje potwierdzenie w art. 40 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, który w dacie podjęcia zaskarżonej uchwały stanowił, że na podstawie upoważnień ustawowych, gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze gminy. Z istoty tego upoważnienia wynika, że musi być ono wyraźne, a nie tylko pośrednio wynikające z przepisów ustawowych i wskazywać winno organ administracji publicznej właściwy do wydania danego aktu normatywnego. Upoważnienie ustawowe określa materię, która ma być przedmiotem regulacji w drodze aktu prawa miejscowego i organy kompetentne do jego wydania. Niekiedy, także inne sprawy związane z wydawaniem i wejściem w życie przepisów prawa. Nie ulega zatem wątpliwości, że oparcie uchwały nie na upoważnieniu lecz na treści innej uchwały organu samorządu gminnego jest niedopuszczalne.

W zaskarżonej uchwale jako podstawę prawną jej wydania wskazano również podstawę ustawową, tj. art. 30 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Stosownie do brzmienia przywołanego wyżej przepisu obwiązującego w dacie podjęcia zaskarżonej uchwały zarząd wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa. Zgodnie z zapisami art. 30 ust. 2 i 3 ustawy o samorządzie gminnym do zadań zarządu należy w szczególności:

1. przygotowywanie projektów uchwał rady gminy,
2. określanie sposobu wykonywania uchwał,
3. gospodarowanie mieniem komunalnym,
4. wykonywanie budżetu,
5. zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych.

W realizacji zadań własnych, gminy zarząd podlega wyłącznie radzie gminy. Zasadne jest stanowisko, że powołane przepisy, nie upoważniają organu wykonawczego jakim jest zarząd gminy, do stanowienia aktów prawa miejscowego. Powyższe regulacje zawierają bowiem normy zadaniowe, a zatem nie mogą stanowić podstawy do wyprowadzania z nich kompetencji do nakładania obowiązków na adresatów działań administracji. Normy zadaniowe skierowane są do organów administracji publicznej, a nie do adresatów ich działań. Tak, jak z norm kompetencyjnych wynikają kompetencje organów administracji, rozumiane jako określone możności działania, tak z norm zadaniowych wynika pojęciowo odrębna kategoria zadań tych organów, czyli ich obowiązków. Oznacza to, że tak jak normy kompetencyjne nie mogą być źródłem obowiązków organów administracji, tak z norm zadaniowych nie mogą wynikać kompetencje tych organów, a co za tym idzie zadania organów administracji publicznej nie mogą być źródłami ich kompetencji. Normy zadaniowe w przeciwieństwie do norm kompetencyjnych nie mają charakteru upoważniającego, gdyż z określenia zadań nie wynika automatycznie zdolność do podejmowania określonych działań.

W konsekwencji należy stwierdzić, że zaskarżona uchwała wykracza poza prawotwórcze kompetencje organów gminy, ustalone przepisami art. 40 ustawy o samorządzie gminnym. Nie ma także  wyraźnego upoważnienia ustawowego (art. 40 ust. 1). Zaskarżona uchwała jako istotnie naruszająca prawo, jest zatem nieważna.

Źródło: Orzecznictwo NSA