NIK skontrolowała funkcjonowanie specjalnych stref ekonomicznych. Wnioski nie są jednak zadowalające – jak się okazuje, nie były one należycie wykorzystywane, pomoc publiczna nie trafiała do przedsiębiorców  działających w preferowanych gałęziach gospodarki, a strefy nie osiągały celów założonych przez rząd.

Specjalne strefy ekonomiczne powstały, by wspierać i przyczyniać się do zwiększenia rozwoju gospodarczego w rejonach mniej rozwiniętych. Ma się to dziać poprzez promocję tworzenia nowych miejsc pracy i inicjowanie nowych inwestycji. Pomoc publiczna przekazywana specjalnym strefom ekonomicznym na te cele to ponad 2,5 mld zł rocznie.

Kontrola wykazała, że żadna ze stref nie osiągnęła wyznaczonego celu pełnego zagospodarowania obszaru SSE. Co więcej, Spółki Zarządzające SSE (SZS) niesłusznie przyjęły - jako jedyne mierniki skuteczności swych działań - zwiększanie: obszaru Strefy, liczbę miejsc pracy, kwoty nakładów inwestycyjnych ponoszonych przez przedsiębiorców  oraz liczbę nowych zezwoleń na działalność w SSE. Przy udzielaniu zezwoleń nie wprowadzano żadnych kryteriów zapewniających osiągnięcie założonych celów.

Strefy były także niedostatecznie wyposażane w niezbędną infrastrukturę techniczną i logistyczną, co przekładało się na mniejsze zainteresowanie przedsiębiorców danym terenem.

Także nadzór sprawowany przez SZS w imieniu ministra właściwego do spraw gospodarki nad wypełnianiem zobowiązań przez beneficjentów był nieskuteczny, nie umożliwiał rzetelnej weryfikacji spełniania przez przedsiębiorców warunków wynikających z zezwolenia na prowadzenie działalności w SSE.

Uchwalenie Ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji, która wprowadziła możliwość inwestowania na preferencyjnych warunkach na obszarze całego kraju, zlikwidowało nieprawidłowości stwierdzone przez NIK w zakresie rozszerzania obszarów SSE. Na wymierne efekty działania nowego prawa trzeba jednak zaczekać.

Z punktu widzenia makroekonomii działalność SSE nie zmniejszyła dysproporcji w rozwoju regionalnym kraju. Najwięcej inwestycji zagranicznych przyciągały regiony o silnej pozycji. Nowe inwestycje chętnie lokowane były w działających tam specjalnych strefach ekonomicznych.

Więcej o raporcie NIK przeczytać można na stronie tutaj.