Apel o wprowadzenie zmian w przepisach dotyczących stwierdzania zgonu trwa już od kilkunastu lat. Dezyderat Sejmowej Komisji ds. Petycji w sprawie przyspieszenia prac nad projektem nowej ustawy został przyjęty już 6 lutego 2019 roku. Niestety w sprawie tej nie zostały podjęte żadne kroki. Sytuacja jest jednak nagląca, dlatego Prezes Zarządu Związku Powiatów Polskich zainterweniował u Ministra Zdrowia z wnioskiem o wprowadzenie szczególnych regulacji prawnych, które obowiązywałyby w czasie epidemii.

Obecnie obowiązująca ustawa regulująca kwestię stwierdzania zgonu powstała w latach 50-tych i wzorowana była na przepisach przedwojennych. Problem jednak istnieje i nasila się szczególnie w okresie trwającej pandemii. Borykamy się bowiem z problemem masowych odmów udziału w oględzinach zwłok przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej. Jest to uzasadniane obawą o zarażenie, choć często informacje przekazywane przez rodzinę świadczą o małym prawdopodobieństwie wystąpienia COVID-19.

Powyższa kwestia wymaga pilnego rozwiązania w długofalowej perspektywie ale szczególnie istotne jest wprowadzenie konkretnych rozwiązań prawnych w czasie obowiązywania stanu epidemii.

Rozwiązaniem zaproponowanym przez Związek Powiatów Polskich jest przyznanie lekarzom wynagrodzenia za wykonanie czynności stwierdzenia zgonu, a jednocześnie zobowiązanie ich do wykonywania tej czynności. Wynagrodzenie miałoby wynosić 100 zł za stwierdzenie zgonu, co jest kwotą odpowiadającą stawce za lekarską wizytę domową na rzecz pacjenta z dodatnim wynikiem testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2.

Prezes Zarządu ZPP zwrócił też uwagę, iż w obecnej sytuacji rozważyć należy, czy zgon musi być stwierdzany wyłącznie przez lekarza. Aktualne przepisy określają, że zgon poza szpitalem powinien stwierdzić lekarz POZ, na którego liście aktywnej zmarły był w dniu śmierci. W przypadku, gdy ten lekarz POZ z przyczyn obiektywnych nie jest w stanie stwierdzić zgonu, zobowiązanym do stwierdzenia zgonu powinien być dowolny wybrany przez powiadamiającego o zgodnie lekarz podstawowej opieki zdrowotnej wykonujący działalność leczniczą w promieniu 40 km od miejsca, w którym znajdują się zwłoki.