Komisja Europejska opublikowała sprawozdania dotyczące rynku środków odurzających w Unii Europejskiej. Podkreślono narastający problem pojawiania się nowych narkotyków syntetycznych, co wymaga nasilenia działań w całej Unii Europejskiej. W 2010 r. UE odnotowała rekordową liczbę, 41 nowych substancji psychoaktywnych tego rodzaju – wywołują one podobne objawy, co niebezpieczne narkotyki takie jak ecstasy czy kokaina, są jednak sprzedawane legalnie. Rok wcześniej odnotowano pojawienie się 24 takich substancji. Środki te, które mogą być równie niebezpieczne co substancje zakazane, sprzedawane są często w Internecie lub wyspecjalizowanych sklepach. W sprawozdaniu oceniono obowiązujące przepisy unijne w zakresie środków psychoaktywnych. Komisja zamierza zaostrzyć istniejące przepisy, aby uniemożliwić swobodną sprzedaż na rynku tego typu niebezpiecznych substancji.
Badania Eurobarometru „Spożycie narkotyków wśród młodych” również podkreśla, iż nowe środki, które wywołują podobne objawy, co nielegalne narkotyki, stają się coraz bardziej popularne: 5% młodych Europejczyków deklaruje, że zażyło tego typu substancję. Najwyższy odsetek odnotowano w Irlandii (16%), Polsce (9%), na Łotwie (9%), w Wielkiej Brytanii (8%) oraz Luksemburgu (7%). W przypadku 5% respondentów, którzy przyznali się do zażywania narkotyków syntetycznych, główne źródła dostępu do narkotyków były następujące: dostęp dzięki znajomym (54%), na imprezach i w klubach (37%), zakupy w wyspecjalizowanych sklepach (33%) lub przez Internet (7%). Większość badanych w wieku od 15 do 24 lat we wszystkich 27 państwach członkowskich jest zdania, że należy zakazać tego rodzaju substancji.
W sprawozdaniu Komisji poddano ocenie unijne mechanizmy rozwiązywania problemu nowych substancji psychoaktywnych pojawiających się na rynku europejskim. Mechanizm ten został wprowadzony w 2005 r. Obejmuje on system wczesnego ostrzegania o nowych substancjach, umożliwiający wymianę informacji pomiędzy państwami członkowskimi, ocenę ryzyka oraz, potencjalnie, ogólnoeuropejskie środki kontroli. W sprawozdaniu oceniono, że system wczesnego ostrzegania działa poprawnie, jednak duża liczba nowych substancji pojawiających się na rynku stanowi wyzwanie dla prawidłowego działania mechanizmu ogólnego. Łatwo jest np. ominąć istniejące środki kontroli i stworzyć nowy narkotyk, który będzie legalny, mimo że poważnie szkodzi zdrowiu. Obecny system nie posiada również alternatyw w odniesieniu do środków kontroli.
Komisja rozważa sposoby poprawy skuteczności przepisów unijnych, takie jak alternatywy dla sankcji karnych, nowe sposoby monitorowania problematycznych substancji oraz dostosowanie środków kontroli w zakresie narkotyków do tych, które wykorzystuje się w dziedzinie bezpieczeństwa żywności i towarów. Jesienią Komisja przedstawi możliwe rozwiązania w tym zakresie.
W sprawozdaniu stwierdza się, że nowe substancje psychoaktywne stają się w niespotykanym dotąd tempie powszechnie dostępne. Od 2005 r. odnotowano 115 tego rodzaju substancji. Znalazły się wśród nich substancje pochodzenia roślinnego, syntetyczne odpowiedniki dobrze znanych narkotyków oraz tzw. dopalacze.
Nowe substancje psychoaktywne to w coraz większym stopniu problem o globalnym zasięgu. Według światowego raportu o narkotykach za rok 2010, sporządzonego przez Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków i Przestępczości (UNODC), użycie tradycyjnych narkotyków takich jak kokaina, heroina i ecstasy pozostaje generalnie na niezmiennym poziomie, jednocześnie jednak nielegalny rynek zaopatrywany jest w nowe narkotyki, ponieważ handlujący wykorzystują substancje chemiczne, które nie podlegają żadnym uregulowaniom.
Na podstawie: europa.eu
