Ograniczenie dostępu do dokumentacji medycznej poprzez umożliwienie pacjentom złożenie wniosku o udostępnienie dokumentacji medycznej jedynie za pośrednictwem poczty, telefonu bądź poczty elektronicznej naruszył zbiorowe prawa pacjentów. Tak wynika z wyroku WSA w Warszawie z 17 marca 2016 r. sygn. VII SA/Wa 2766/15.
Sąd wskazał, że przepisy prawa nie określają jednak w jaki sposób pacjent może złożyć powyższy wniosek. Zatem należy uznać, że wniosek o udostępnienie dokumentacji medycznej może zostać złożony w dowolny sposób, w szczególności pacjent może udać się do podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych i osobiście złożyć taki wniosek. Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych leczniczy nie może ograniczać sposobu przyjmowania wniosków o udostępnienie tej dokumentacji jedynie do formy pisemnej bądź elektronicznej. Realizacja prawa do dostępu do dokumentacji medycznej nie może być w żaden sposób pacjentom ograniczana, czy utrudniana przez podmiot leczniczy również w przypadku zaprzestania udzielania świadczeń zdrowotnych. Prawo to służy bowiem nie tylko ochronie zdrowia, ale nie rzadko decyduje o ochronie życia (nagła operacja, konieczności kontynuowania ściśle określonego leczenia, opisanego w dokumentacji medycznej).
Ciekawe były okoliczności w jakich doszło do wydania decyzji w przedmiocie uznania praktyki jako naruszającej zbiorowe prawa pacjentów. W stycznia 2015 r. placówka nie udzielała świadczeń wobec braku umowy z NFZ na udzielanie świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej. Wskazano też, iż poinformowała pacjentów, iż udostępnianie im dokumentacji medycznej może nastąpić po złożeniu stosownego wniosku w formie pisemnej, mailowej bądź telefonicznej. Sąd wskazał, że samo zamknięcie przychodni, niezależnie z jakiego powodu – czy jest to protest, strajk, czy nawet w sytuacji zaprzestania udzielania świadczeń zdrowotnych w wyniku nie zawarcia umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia – nie ma znaczenia w kontekście naruszenia zbiorowych praw pacjentów przez brak lub ograniczenie dostępu do dokumentacji medycznej. Działanie polegające na zamknięciu podmiotu leczniczego jest działaniem celowym, przewidywalnym, a bezpośrednią konsekwencją celowego działania polegającego na jego zamknięciu było również świadome naruszenie zbiorowych praw pacjentów polegające na ograniczeniu dostępu do dokumentacji medycznej, czy też zaniechaniu jej udostępnienia w prawem przewidzianej formie.
Przychodnia lekarska nie jest typowym podmiotem gospodarczym o charakterze biznesowym, który w dowolnym momencie można zamknąć. W przypadku podmiotu gospodarczego będącego podmiotem leczniczym należy mieć na uwadze, że w czasie gdy jest zamknięty nadal istnieją obowiązki wobec aktualnych lub byłych pacjentów – do których należy między innymi udostępnianie dokumentacji medycznej. A zatem, należy tak zorganizować działalność, jej zakończenie, czy też choćby chwilowe zamknięcie żeby pacjenci mogli mieć dostęp do swojej dokumentacji medycznej, a wniosek o jej udostępnienie mogli złożyć w dowolny sposób, a nie jedynie w formie pisemnej, czy też mailowej.
Decydując się na prowadzenie podmiotu gospodarczego będącego podmiotem leczniczym należy mieć na względzie, że podmiot ten - w państwie prawa - będzie podlegał regulacjom ustawowym, a zatem należy liczyć się z odpowiedzialnością prawną jaka została przez ustawodawcę stworzona zarówno w celu ochrony praw podmiotu leczniczego jako podmiotu gospodarczego, jak również dla ochrony praw jego pacjentów.
Źródło: CBOSA
