W minionym tygodniu Najwyższa Izba Kontroli opublikowała wyniki kontroli dotyczącej dostępności badań prenatalnych. We wnioskach wskazała, że istniejący podział na kobiety uprawnione – ze względów zdrowotnych lub wiekowych – do bezpłatnych badań prenatalnych i kobiety nie mające prawa do takich badań nie ma uzasadnienia.
Dane statystyczne wskazują bowiem, że żadna grupa wiekowa ciężarnych nie jest zupełnie wolna od ryzyka wad wrodzonych u dzieci. Zaobserwowane zróżnicowanie wad nie jest na tyle znaczące, aby pozbawiać dostępu do nieinwazyjnych badań prenatalnych. Częstość występowania wrodzonych wad rozwojowych układu mięśniowo-szkieletowego jest u matek do 24 roku życia większe niż u kobiet w wieku 35-39 lat (częstość ta wynosi odpowiednio 41,6 wad na 10 tys. urodzeń u matek do 19 roku życia, 37,4 – u matek w wieku 20-24 lat i 34,8 u matek w wieku 35-39). Częstość występowania wrodzonych wad układu sercowo-naczyniowego co prawda wzrasta wraz z wiekiem, lecz różnice występują już między dziećmi matek mających do 19 roku życia (42,9 wad na 10 tys. urodzeń) i dziećmi matek w wieku 30-34 lata (53 wady na 10 tys. urodzeń). Warto przy tym zauważyć, że różnica między poziomami to zaledwie ok. 25% liczby wad występujących w „najbezpieczniejszej” grupie wiekowej.
NIK wskazał również na konieczność kontraktowania badań prenatalnych w placówkach rozłożonych względnie równomiernie na terenie całego województwa. Zaobserwowano bowiem rażące różnice w odsetku kobiet uprawnionych faktycznie korzystających z bezpłatnych badań. W roku 2015 odsetek ten wahał się między 8% (województwo lubelskie; niewiele więcej województwo mazowieckie – 9% oraz województwa: podkarpackie, podlaskie, pomorskie, warmińsko-mazurskie – po 12%) a 54% w województwie śląskim. Niższy odsetek co do zasady występował w tych województwach, w których do realizacji świadczeń zostało wybranych kilka (w województwie lubelskim – 3) placówek. Dla porównania w województwie śląskim było to 31 placówek.
Czas pokaże na ile silne argumenty NIK przekonają Ministerstwo Zdrowia do rozszerzenia grupy kobiet uprawnionych do bezpłatnych badań prenatalnych.
