Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Zdrowia w sprawie problemów dotyczące stwierdzenia zgonu przez lekarza w razie śmierci osoby poza jej miejscem zamieszkania, poza zakładem opieki zdrowotnej bądź śmierci, która nie nastąpiła w wyniku wypadku lub przestępstwa.
W sprawach rozpatrywanych w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich ponownie ujawnił się problem dotyczący stwierdzenia zgonu przez lekarza w razie śmierci osoby poza jej miejscem zamieszkania, gdy nie można ustalić lekarza rodzinnego, poza zakładem opieki zdrowotnej bądź śmierci, która nie nastąpiła w wyniku wypadku lub przestępstwa. Obowiązujące w tym zakresie przepisy Rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 3 sierpnia 1961 r. w sprawie stwierdzenia zgonu i jego przyczyny (Dz. U. Nr 39 poz. 202), zwane dalej rozporządzeniem, są anachroniczne i nie przystają do aktualnych uwarunkowań.
W szczególności można wskazać na rejonizację, której nie przewidują przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Natomiast rozporządzenie stanowi, że wystawienie karty zgonu jest obowiązkiem lekarza, który ostatni w okresie 30 dni przed dniem zgonu udzielał choremu świadczeń lekarskich, zaś gdy nie ma takiego lekarza, bądź lekarz taki zamieszkuje w odległości większej niż 4 km od miejsca w którym znajdują się zwłoki, obowiązek ten spada na lekarza, który stwierdził zgon będąc wezwanym do nagłego zachorowania (§ 2 ust.l w zw. z § 3 rozporządzenia). Taki sposób regulacji, gdy zgon nastąpił w przypadku zaistnienia jednego z wymienionych na wstępie stanu faktycznego, generuje problemy dla rodziny zmarłego związane z możliwością otrzymania karty zgonu wystawionej przez uprawnionego lekarza oraz przechowaniem i transportem zwłok.
To nie pierwsze wystąpienie Rzecznika w sprawie problemów ze stwierdzeniem zgonu poza miejscem zamieszkania zmarłego. Przedmiotem wystąpienia generalnego Rzecznika Praw Obywatelskich do Ministra Zdrowia z dnia 26 października 2011 r., znak: RPO-665691-XVIII/10/MP związanego z przepisami wykonawczymi do ustawy z dnia 21 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zamarłych (jt. Dz. U. z 2011, Nr 118, poz. 687 ze zm.), była możliwość rozliczania przez Narodowy Fundusz Zdrowia stwierdzenia przez lekarza zgonu i wypisania karty zgonu osoby, która zmarła poza swoim miejscem zamieszkania.
Źródło: www.rpo.gov.pl