Zgodnie z art. 201 ustawy o działalności leczniczej otrzymana przez organ tworzący dotacja celowa z budżetu państwa nie może być przeznaczona na dowolne cele. Ustawa wprowadziła zamknięty katalog celów, na który dotacja ta może być przeznaczona. Katalog ten obejmuje:

• spłatę zobowiązań podmiotu tworzącego przejętych od samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej;
• spłatę odsetek od zobowiązań podmiotu tworzącego przejętych od samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej;
• pokrycie kosztów przekształcenia, w tym kosztów określenia wartości rynkowej nieruchomości w sposób, o którym mowa w art. 82 ust. 1 i 2 ustawy.

Pierwsze dwa przypadki nie budzą poważniejszych wątpliwości. Sprowadzają się one bowiem do spełnienia świadczeń pieniężnych wynikających z jasno określonych zobowiązań. Co oczywiste spełnienie świadczeń powinno nastąpić po uzyskaniu dotacji.

Trzeci z wymienionych w przepisie przypadków ma zupełnie inny charakter – dotyczy on bowiem zrefundowania wydatków poniesionych przed uzyskaniem dotacji. W praktyce zatem są to środki, które pozostają w budżecie organu prowadzącego (bez przeznaczenia na spłatę przejętych zobowiązań i odsetek od nich). Wielkość tych środków jest zdeterminowana przez wysokość kosztów przekształcenia – kluczowe zatem staje się wyjaśnienie tego pojęcia.

Opierając się na wykładni językowej możemy stwierdzić, że pod pojęciem kosztów przekształcenia należy rozumieć wszystkie wydatki, które zostały poniesione zarówno przez podmiot tworzący, jak i samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej w związku z przeprowadzanym przekształceniem, tj. nie byłyby one poniesione, gdyby nie została podjęta decyzja o przeprowadzeniu procesu przekształcenia. Koszty przekształcenia obejmują zatem:

• koszty sporządzenia aktu przekształcenia;
• koszty postępowania rejestrowego w Krajowym Rejestrze Sądowym;
• koszty związane ze zmianą firmy podmiotu leczniczego;
• koszty określenia wartości rynkowej nieruchomości znajdujących się w dniu poprzedzającym dzień przekształcenia w posiadaniu przekształcanego samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej – ale tylko wówczas, jeśli nieruchomości te są przekazywane na własność powstałej w wyniku przekształcenia spółce. Warto dodać, że koszty te jako jedyne zostały wskazane explicite w art. 201 jako należące do kosztów przekształcenia;
• kwotę podatku od towarów i usług od aportu wniesionego do powstałej w wyniku przekształcenia spółki. Za zaliczeniem tej kwoty do kosztów przekształcenia przemawia art. 197 pkt 2 lit. c, w którym jako jeden z warunków uzyskania dotacji jest właśnie uiszczenie przez podmiot tworzący, który przekształcił samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej w spółkę kapitałową, podatku od towarów i usług od wniesionego do tej spółki aportu;
• ewentualne koszty usług prawnych związanych bezpośrednio z procesem przekształcenia – przede wszystkim polegające na przygotowaniu aktu przekształcenia oraz dokumentów potrzebnych do złożenia wniosku w Krajowym Rejestrze Sądowym. Należy wyraźnie podkreślić, że nie mieszczą się tutaj usługi prawne np. na etapie przygotowawczym, czy usługi w zakresie ogólnego doradztwa prawno-finansowego;
• ewentualne odprawy przysługujące osobom zatrudnionym na podstawie powołania w przekształcanym samodzielnym publicznym zakładzie opieki zdrowotnej (por. art. 81 ust. 2).

Bernadeta Skóbel, Grzegorz P. Kubalski, Marek Wójcik