Od 1 stycznia 2026 roku osoby pokrywające koszty pogrzebu będą mogły liczyć na wyższe wsparcie finansowe ze strony państwa. Zgodnie z podpisaną ustawą, zasiłek pogrzebowy wzrośnie z dotychczasowych 4 tys. zł do 7 tys. zł. To pierwsza zmiana tej kwoty od 2011 roku i – jak podkreślają twórcy nowelizacji – odpowiedź na realne potrzeby społeczne.
Ustawa została podpisana przez Prezydenta RP 2 czerwca 2025 roku. Nowe przepisy mają wejść w życie wraz z początkiem 2026 roku.
Śmierć bliskiej osoby to jeden z najtrudniejszych momentów w życiu. W obliczu straty, rodziny często muszą mierzyć się z dodatkowymi, niemałymi wydatkami. Organizacja pogrzebu wiąże się bowiem nie tylko z emocjami, ale również z wysokimi kosztami usług pogrzebowych, transportu, czy zakupu miejsca na cmentarzu.
Zgodnie z uzasadnieniem resortu rodziny i pracy, dotychczasowa wysokość zasiłku nie odzwierciedlała realnych wydatków, jakie ponoszą osoby organizujące pogrzeb. Urealnienie tej kwoty ma zapewnić większy komfort psychiczny w trudnych chwilach i zminimalizować obciążenie finansowe rodzin.
Nowe przepisy przewidują również mechanizm waloryzacji zasiłku pogrzebowego. Kwota świadczenia będzie mogła być zwiększana 1 marca, ale tylko w przypadku, gdy inflacja w roku poprzednim przekroczy 5%. Taki zapis ma na celu ochronę siły nabywczej zasiłku przy jednoczesnym ograniczeniu ryzyka niekontrolowanego wzrostu cen usług pogrzebowych.
W trakcie prac nad ustawą wskazywano, że automatyczna coroczna waloryzacja mogłaby wpłynąć na systematyczne podnoszenie cen przez firmy z branży funeralnej. Dlatego zdecydowano się na mechanizm reagujący jedynie na wyższe wskaźniki inflacji.
Nowelizacja przewiduje również możliwość uzyskania dodatkowego świadczenia w szczególnych przypadkach. Chodzi o tzw. zasiłek celowy, który ma być wsparciem w sytuacjach nadzwyczajnych, związanych z trudnymi do przewidzenia kosztami pochówku – takimi jak np. transport zwłok z zagranicy.
Zasiłek celowy będzie mógł zostać przyznany osobie, która pokryła koszty pogrzebu, jeśli:
- zasiłek pogrzebowy po zmarłym nie przysługuje,
- poniesione wydatki znacząco przewyższają przyznane świadczenie i wynikają z okoliczności niemożliwych do przewidzenia.
Co istotne, zasiłek celowy ma być niezależny od dochodu i nie będzie podlegał kryteriom dochodowym znanym z klasycznej pomocy społecznej.
Wprowadzenie możliwości uzyskania zasiłku celowego to ukłon w stronę osób, które w związku z nietypowymi okolicznościami śmierci bliskiego zostały obciążone dodatkowymi kosztami. Dotąd takie wsparcie mogły przyznawać jedynie gminy w ramach pomocy społecznej – teraz uzyska ono szerszy, ustawowy charakter.
Nowe regulacje mają nie tylko zwiększyć wsparcie finansowe dla rodzin, ale również uporządkować system pomocy w sytuacjach wyjątkowych. Zmiany te mają wejść w życie z początkiem 2026 roku i objąć wszystkie przypadki śmierci osób, do których doszło po tej dacie.
Źródło: MRPiPS
