Ministrowie odpowiedzialni za sprawy wewnętrzne w 15 państwach członkowskich UE, w tym Polski, skierowali do Przewodniczącej KE list dotyczący migracji. List porusza m.in. kwestie zapewnienia państwom członkowskim UE możliwości skutecznego rozpatrywania wniosków, przekazywania lub odsyłania obywateli państw trzecich, którzy nie potrzebują ochrony międzynarodowej lub którzy mogą uzyskać ją w państwach trzecich.

Pod dokumentem, oprócz Polski, podpisali się przedstawiciele: Bułgarii, Czech, Danii, Estonii, Grecji, Włoch, Cypru, Łotwy, Litwy, Malty, Holandii, Austrii, Rumunii i Finlandii. W liście znalazło się kilka kluczowych kwestii. 

Pomysł ten obejmuje (ogólny) mechanizm tranzytu w państwie trzecim spoza UE. Dotyczy on (tymczasowego) przyjęcia uchodźców i migrantów. Chodzi o osoby, które zostały przeniesione z państwa nadbrzeżnego spoza UE, do którego udały się drogą lądową lub do którego przywieziono je w wyniku akcji ratunkowej na pełnym morzu.

Osoby niepotrzebujące ochrony międzynarodowej zostałyby zawrócone następnie do kraju pochodzenia lub poprzedniego kraju zamieszkania albo zaoferowanoby im inne legalne możliwości pobytu w bezpiecznym kraju trzecim. 

Mechanizm ośrodków powrotowych 

Inicjatywa ta zakładałaby, że obywatele państw trzecich, których wniosek o ochronę międzynarodową w UE został odrzucony, mogliby zostać przeniesieni do kraju partnerskiego spoza UE. Zostaliby zakwaterowani w tym kraju w oczekiwaniu na powrót do kraju pochodzenia. Wykonanie decyzji nakazujących powrót odbywałoby się z terytorium państwa trzeciego. Natomiast za powrót obywateli państw trzecich w dalszym ciągu odpowiadałoby dane państwo członkowskie UE.

Wszechstronne partnerstwa z krajami trzecimi na wzór porozumienia UE-Turcja 

Ten pomysł dotyczy krajów trzecich położonych wzdłuż szlaków migracyjnych w kierunku Europy. Chodzi o państwa, które podjęłyby niezbędne działania w celu powstrzymania nielegalnej migracji do UE. Nowi migranci przybywający do UE byliby zawracani do danego państwa trzeciego, z należytym poszanowaniem zobowiązań międzynarodowych, w tym zasady non-refoulement i zasady bezpiecznego kraju trzeciego.

Koncepcja bezpiecznego państwa trzeciego 

Prawo UE zapewnia ograniczoną podstawę prawną do ustanawiania koncepcji „bezpiecznego kraju trzeciego”, która może być stosowana przez państwa członkowskie UE. Należy zbadać te opcje w praktyce, aby zapewnić państwom członkowskim UE możliwość skutecznego rozpatrywania wniosków, przekazywania lub odsyłania obywateli państw trzecich, którzy nie potrzebują ochrony międzynarodowej lub którzy mogą uzyskać ochronę lub znaleźć ją w państwach trzecich. 

Instrumentalizacja migracji 

Konieczne są także skuteczne ramy prawne, aby rozwiązać problem instrumentalizacji migrantów. Należy poczynić wysiłki na rzecz zapewnienia infrastruktury stacjonarnej i mobilnej w celu skutecznej ochrony zewnętrznej granicy UE.

Przeciwdziałanie przemytowi migrantów 

Przemyt migrantów jest siłą napędową nielegalnej migracji do Europy i wymaga coraz bardziej skoordynowanej, kompleksowej i zintegrowanej reakcji UE i jej państw członkowskich. Aby zwalczać przemyt migrantów, należy kontynuować przyjmowanie nowych ram prawnych i wzmacnianie współpracy na szczeblu UE oraz z kluczowymi krajami trzecimi w zakresie uzgodnionych działań.

Dodatkowe rozwiązania dla migracji

Na początku 2023 r. pod przewodnictwem Danii powstała grupa państw, która dyskutowała nad koncepcjami i ideami mającymi stanowić dodatkowe rozwiązania na rzecz ograniczenia nielegalnej migracji do UE. To kwestie dodatkowe wobec tych zawartych w pakcie migracyjnym.

Pokłosiem tej współpracy jest list do Przewodniczącej Komisji Europejskiej podpisany przez 15 państw członkowskich. 

Źródło: MSWiA