Kryterium odróżniającym specjalny zasiłek celowy od "zwykłego" zasiłku celowego jest okoliczność zaistnienia "szczególnie uzasadnionego przypadku", który nie jest tożsamy z niezbędną potrzebą bytową i równocześnie nie jest uzależniony od wymogu zachowania kryterium dochodowego.
W u.p.s. ustawodawca nie zdefiniował określenia "szczególnie uzasadnionych przypadków", pozostawiając ocenę w tym zakresie organowi wydającemu decyzję.
W orzecznictwie sądowym ukształtował się pogląd, że oznaczają one taką sytuację życiową osoby lub rodziny, która nie należy do przypadków zwykłych i powszechnie występujących, a która ponad wszelką wątpliwość, bez konieczności wnikliwych zabiegów kwalifikacyjnych w stosunku do istniejącego stanu rzeczy pozwala stwierdzić zaistnienie drastycznych, dotkliwych w skutkach, nadzwyczajnych i negatywnych zdarzeń, którym strona nie była w stanie zapobiec.
Ponieważ przepisy u.p.s. nie zawierają żadnych kryteriów odnoszących się do ustalania wysokości specjalnego zasiłku celowego (poza limitowaniem jego maksymalnej wysokości odpowiednio przez kryterium dochodowe osoby samotnie gospodarującej lub rodziny), określenie kwoty przyznawanego świadczenia także pozostawione jest uznaniu organu administracji, który w tym zakresie powinien kierować się ogólnymi przesłankami pomocniczości i subsydiarności pomocy społecznej wynikającymi z art. 2 ust. 1 u.p.s. (pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości), art. 3 ust. 1 (pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka)
Rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy (art. 3 ust. 3), zaś potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej (art. 3 ust. 4). Kryteria te zostały przez orzekające w sprawie organy uwzględnione, gdyż z braku jakichkolwiek innych danych organ I instancji zasadnie jako punkt odniesienia dla ustalenia wysokości przyznawanego zasiłku przyjął przedstawione przez wnioskodawcę faktury za zakup leków.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 20 kwietnia 2017 r. II SA/Rz 1713/16
Źródło: CBOSA
