Nie można przyjąć, że każdorazowe skorzystanie z jakiejkolwiek formy pomocy oferowanej przez Powiatowy Urząd Pracy, obliguje tenże do ponownego pouczenia osoby bezrobotnej o jej obowiązkach, w tym o obowiązku stawiennictwa w Powiatowym Urzędzie Pracy w wyznaczonym dniu oraz o okolicznościach powodujących utratę statusu osoby bezrobotnej (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 stycznia 2014 r., I OSK 90/13).
Zgodnie z art. 33 ust. 4 pkt 4 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, starosta pozbawia statusu bezrobotnego, który nie stawił się w powiatowym urzędzie pracy w wyznaczonym terminie i nie powiadomił w okresie do 7 dni o uzasadnionej przyczynie tego niestawiennictwa.
Pozbawienie statusu bezrobotnego następuje na okres 120 dni od dnia niestawienia się w powiatowym urzędzie pracy w przypadku jednego niestawiennictwa.
Przepis ten obliguje organ zatrudnienia do pozbawienia statusu bezrobotnego w związku z niespełnianiem warunków określonych w definicji bezrobotnego, zawartej w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy, a mianowicie - warunku gotowości i zdolności do podjęcia zatrudnienia albo innej pracy zarobkowej. Organ zatrudnienia, wyznaczając bezrobotnemu termin wizyty w powiatowym urzędzie pracy, nie tylko działa w celu aktywizacji bezrobotnego, której głównym celem jest znalezienie mu zatrudnienia, ale także weryfikuje jego gotowość i zdolność do podjęcia zatrudnienia albo innej pracy zarobkowej.
Samo, zatem pozostawanie bez pracy nie oznacza jeszcze, że osoba taka korzysta ze statusu bezrobotnego, bowiem konieczna jeszcze jest jej zdolność i gotowość do podjęcia zatrudnienia. Bezrobotny zainteresowany uzyskaniem pracy musi, więc stawiając się w powiatowym urzędzie pracy, co jest jego obowiązkiem, wykazać swą dyspozycyjność, by organ zatrudnienia mógł ocenić jego gotowość i zdolność do podjęcia pracy.
Terminy wizyt w powiatowym urzędzie pracy wyznaczane są przez organ zatrudnienia, o czym stanowi art. 33 ust. 3 ustawy, zaś bezrobotny potwierdza własnym podpisem fakt powiadomienia go o wizycie. Przepis art. 33 ust. 4 pkt 4 ustawy wprawdzie dopuszcza możliwość niestawiennictwa w powiatowym urzędzie pracy w wyznaczonym terminie, jednakże na bezrobotnym spoczywa wówczas obowiązek usprawiedliwienia niestawiennictwa, poprzez wskazanie uzasadnionej przyczyny. Choć ustawodawca posłużył się tu pojęciem nieostrym ("uzasadniona przyczyna"), to nie powinno budzić wątpliwości, że chodzi tu tylko o takie powody niestawiennictwa bezrobotnego w powiatowym urzędzie pracy, które obiektywnie rzecz ujmując uniemożliwiały mu stawienie się w wyznaczonym terminie.
W rozpoznawanej sprawie skarżąca w dniu rejestracji w Powiatowym Urzędzie Pracy została pouczona o prawach i obowiązkach bezrobotnego, w tym o okolicznościach powodujących utratę statusu osoby bezrobotnej. Własnoręcznym podpisem potwierdziła fakt pouczenia jej przez organ o powyższym a także fakt poinformowania jej o wyznaczonej dacie kolejnej wizyty w Powiatowym Urzędzie Pracy.
Kiedy została skierowana do odbywania stażu, w tym też dniu została zapoznana z "Informacją o prawach i obowiązkach bezrobotnego skierowanego do odbycia stażu".
Sąd rozpoznający niniejszą sprawę nie podzielił poglądu Sądu I instancji, że w związku ze skierowaniem skarżącej na staż, zaszła istotna zmiana w jej sytuacji. Owszem skarżąca korzystając z pomocy organu zatrudnienia, rozpoczęła staż z perspektywą zatrudnienia jej po jego odbyciu, jednakże nie zmienił się status skarżącej jako osoby bezrobotnej.
Nadal była zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna ze wszystkim związanymi z tym konsekwencjami, tj. nadal spoczywały na niej obowiązki, o których została pouczona w dniu rejestracji.
Dokumenty świadczące o zapoznaniu się przez skarżącą z tym pouczeniem, jak również z pouczeniem zawartym w "Informacji o prawach i obowiązkach bezrobotnego skierowanego do odbycia stażu", znajdują się w aktach sprawy, czego nie dostrzegł Sąd I instancji (art. 133 § 1 p.p.s.a.).
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego bez znaczenia dla oceny legalności decyzji orzekającej o utracie statusu osoby bezrobotnej, pozostają wszelkie okoliczności związane z odbywaniem przez skarżącą stażu, w tym kwestie związane z przerwaniem stażu i pozbawieniem skarżącej stypendium z tytułu jego odbywania. Nie można bowiem przyjąć, że każdorazowe skorzystanie z jakiejkolwiek formy pomocy oferowanej przez Powiatowy Urząd Pracy, obliguje tenże do ponownego pouczenia osoby bezrobotnej o jej obowiązkach, w tym o obowiązku stawiennictwa w PUP w wyznaczonym dniu oraz o okolicznościach powodujących utratę statusu osoby bezrobotnej. Kluczowe znaczenie ma tu rzetelność i odpowiedzialność osoby zdolnej i gotowej do podjęcia pracy, korzystającej z pomocy organu zatrudnienia.
Źródło: CBOSA
