Do ośrodka pomocy społecznej wpłynęło pismo z powiatowego centrum pomocy rodzinie o wskazanie asystenta rodziny do pracy nad rodzicami biologicznymi dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej. Ponieważ jedyny asystent zatrudniony przez OPS pracuje już z 15 rodzinami poinformowaliśmy PCPR o braku możliwości kadrowych w tym zakresie. W kolejnym piśmie PCPR wniósł o wskazanie pracownika socjalnego, który będzie pracował z rodzicami biologicznymi.

Czy rzeczywiście to pracownik socjalny ma pracować z rodzicami biologicznymi czy też pracownicy lub koordynatorzy pieczy zastępczej w PCPR?

Odpowiadając należy przede wszystkim wskazać, iż ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej jednoznacznie przesądza, że praca z rodziną biologiczną jest zadaniem własnym gminy, a nie zadaniem powiatu. Zgodnie z art. 10 pracę z rodziną organizuje gmina lub podmiot, któremu gmina zleciła realizację tego zadania na podstawie art. 190. Praca z rodziną jest prowadzona także w przypadku czasowego umieszczenia dziecka poza rodziną.

Z treści pytanie nie wynika, czy był przeprowadzany wywiad środowiskowy na podstawie art. 11 ustawy oraz czy w związku z tym pracownik socjalny uznał zasadność przydzielenia rodzinie biologicznej asystenta rodziny. Jeżeli wywiad nie był przeprowadzony, to po otrzymaniu już pierwszego pisma z PCPR przeprowadzony być powinien- wtedy bowiem najpóźniej kierownik ośrodka pomocy społecznej powziął informację o rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych (art. 11 ust. 1). Oczywiście OPS nie jest związany wnioskiem PCPR o konieczności ustanowienia asystenta. O tym przesądza treść analizy sytuacji rodziny dokonana przez państwa pracownika socjalnego.

Na pewno jednak wyczerpanie limitu liczby rodzin, którymi może zajmować się asystent nie może być podstawą do całkowitego zaniechania pracy z rodziną.

Natomiast co wniosku PCPR o przydzielenie rodzinie pracownika socjalnego, należy zwrócić uwagę, że z ustawy o pomocy społecznej wynika, że do zadań obligatoryjnych gminy należy praca socjalna, a pomocą społeczną są objęte również rodziny mające problemy opiekuńczo-wychowawcze. Prawdopodobnie PCPR wnioskując o podjęcie pracy socjalnej z rodziną przez pracownika socjalnego a nie przez asystenta zasugerował państwu w jaki sposób w jaki sposób rozwiązać problem braków kadrowych na stanowiskach asystentów.

Dobór form pracy z rodziną należy do gminy (przez swoje jednostki organizacyjne, w szczególności OPS). OPS nie jest związany sugestiami PCPR co do sposobu pracy z rodziną, a sama ustawa zawiera otwarty katalog form pomocy rodzinie.

Sam koordynator rodzinnej pieczy zastępczej co do zasady zajmuje się rodzinami zastępczymi. Tylko w zakresie w jakim opracowuje plan pomocy dziecku i bierze udział w ocenie sytuacji dziecka w zasadzie ma kontakt z rodzicami biologicznymi. Zatem działania koordynatora maja tutaj charakter wyłącznie komplementarny względem działań jakie winna podjąć gmina.