Procedura przyznawania osobie niepełnosprawnej środków na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej jest procedurą dwuetapową. Postanowienie NSA z 29 sierpnia 2013 r. II GSK 1470/13.
W uzasadnieniu wskazano, że do takiego wniosku uprawnia przede wszystkim analiza treści art. 12a ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu osoba niepełnosprawna może otrzymać środki, o których mowa w tym przepisie, w wysokości określonej w umowie zawartej ze starostą. Takie sformułowanie oznacza, że najpierw powinno zapaść rozstrzygnięcie przesądzające, czy wnioskodawca może otrzymać środki, natomiast w przypadku uwzględnienia wniosku kolejnym etapem jest określenie wysokości środków, co następuje w umowie zawartej ze starostą. Potwierdzeniem powyższej wykładni jest również analiza ust. 3 przepisu upoważniającego do wydania rozporządzenia. Ustawodawca bowiem delegował ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego do osobnego określenia w rozporządzeniu: warunków oraz trybu przyznawania i zwrotu środków (art. 12a ust. 3 pkt 1), formy zabezpieczenia zwrotu środków w przypadku naruszenia warunków umowy dotyczącej ich przyznania (art. 12a ust. 3 pkt 2) oraz wzoru wniosku i niezbędnych elementów umowy dotyczącej przyznania środków (art. 12a ust. 3 pkt 3). Również w tym przepisie ustawodawca wyodrębnił etap rozpoznawania wniosku o przyznanie, a także etap związany z zawieraniem umowy. Ustawowo określony model procedury przyznawania środków, o których mowa w art. 12a ust.1 ustawy o rehabilitacji został rozwinięty i uszczegółowiony w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 października 2007 r. w sprawie przyznania osobie niepełnosprawnej środków na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej. Wskazano w nim, że na procedurę przyznawania środków składa się etap rozpatrzenia wniosku przez starostę (§ 4 i § 5) oraz – w razie pozytywnego rozpatrzenia wniosku – etap negocjacji i zawarcia umowy z wnioskodawcą (§ 6 rozporządzenia). W orzecznictwie NSA ukształtował się pogląd, że prowadzona przed organem administracji procedura poprzedzająca zawarcie umowy cywilnoprawnej i kończąca się odmową zawarcia umowy jest procedurą administracyjną, podlegającą kontroli sądu administracyjnego (por. np. uchwałę NSA z dnia 22 lutego 2007 r., sygn. akt II GPS 3/06). Natomiast w razie pozytywnego rozpatrzenia wniosku przez starostę po stronie wnioskodawcy pojawia się roszczenie o podjęcie negocjacji i w następstwie o zawarcie umowy, której przedmiotem jest wypłata środków, o jakich mowa w art. 12a ustawy o rehabilitacji. W ten sposób pomiędzy wnioskodawcą a starostą nawiązuje się stosunek cywilnoprawny, którego źródłem jest pozytywne rozpatrzenie wniosku, Ewentualny spór wynikający z takiego stosunku prawnego jest sprawą cywilną w rozumieniu art. 1 k.p.c., a więc jego merytoryczne rozstrzygnięcie podlega kognicji sądów powszechnych (uchwała 7 sędziów NSA z dnia 24 maja 2012 r., sygn. akt I GPS 1/12).
Źródło: CBOSA
