Gminy Rajcza i Węgierska Górka (powiat żywiecki) otrzymały unijne dofinansowanie na podniesienie atrakcyjności turystycznej. Polskie gminy będą realizować dwa projekty w partnerstwie z sąsiadami ze Słowacji. Pieniądze pochodzą z programu transgranicznej współpracy Interreg Polska-Słowacja.
28 sierpnia 2024 r. w Rajczy wiceminister funduszy i polityki regionalnej Konrad Wojnarowski podpisał umowy o dofinansowanie dla projektów: Brama do Beskidów i Centrum europejskiej kultury góralskiej. Beneficjentami wiodącymi dla obu są podmioty ze Słowacji - miasto Czadca i gmina Skalite.
Brama do Beskidów
W projekcie Brama dla Beskidów gmina Węgierska Górka i parafia rzymsko-katolicka św. Katarzyny w Cięcinie wraz z miastem Czadca ze Słowacji uzupełnią infrastrukturę turystyczną, która łączy te miejscowości.
Węgierska Górka zmodernizuje budynki kościelne i plebanię w Cięcinie, które stanowią elementy starej architektury drewnianej. Kościół w swej najstarszej części został wzniesiony w 1542 roku. W budynku plebanii powstanie tradycyjna izba. Zostanie ona wyposażona w eksponaty związane z codzienną pracą gospodarstwa, założonego w trudnym górskim środowisku na styku ówczesnej granicy polsko-austriacko-węgierskiej.
Z kolei w Domu Palarika w Czadcy powstanie nowoczesna przestrzeń, która zostanie wykorzystania do organizacji wystaw, warsztatów twórczych, wydarzeń kulturalnych oraz popularyzacji lokalnych tradycji, zwyczajów i rzemiosła. Jan Palarik to słowacki ksiądz, dramatopisarz i publicysta, który żył w XIX w.
Partnerzy projektu planują wspólne wydarzenia kulturalne, w tym koncerty muzyki organowej, czy warsztaty z druciarstwa pod okiem mistrzów tego fachu. Zorganizują także uroczyste otwarcie ekspozycji muzealnej w tradycyjnej izbie oraz plenerową wystawę bożonarodzeniową, połączoną ze śpiewaniem kolęd.
Centrum europejskiej kultury góralskiej
Projekt Centrum europejskiej kultury góralskiej zrealizują gminy Rajcza i Skalite. W Rajczy nowy wygląd zyska przestrzeń publiczna wokół domu kultury. Wydzielone zostanie miejsce do organizacji wydarzeń kulturalnych i społecznych. Gmina planuje utworzenie Centrum Informacji Turystycznej, które będzie dostępne także dla osób z niepełnosprawnościami.
W Skalite, również w domu kultury, powstanie galeria wystawiennicza, centrum informacyjne, przestrzeń multimedialna oraz miejsce do przygotowywania tradycyjnych potraw góralskich. Będą tu też strefy wypoczynkowe. Pomieszczenia centrum będą wykorzystywane do organizacji spotkań, seminariów i warsztatów dotyczących historii i tradycji regionów oraz kultury góralskiej.
Partnerzy zaplanowali wspólne cykliczne wydarzenia, w tym warsztaty kulinarne i związane z twórczością ludową, np. grą na heligonce. Heligonka to odmiana akordeonu, popularna na Śląsku Cieszyńskim i Żywiecczyźnie.
Sąsiedzka współpraca, w ramach programu Interreg Polska-Słowacja, stwarza możliwość czerpania z wiedzy i doświadczeń partnera z zagranicy. Takie inicjatywy doskonale wpływają na rzecz rozwoju polsko-słowackiej współpracy - powiedział wiceminister Konrad Wojnarowski.
Program Interreg Polska – Słowacja
Program oferuje blisko 124 mln euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) dla polsko-słowackich projektów dotyczących:
- turystyki i kultury,
- klimatu i bioróżnorodności,
- infrastruktury drogowej,
- współpracy instytucji i mieszkańców.
Zawarto już prawie 30 umów o dofinansowanie projektów na łączną kwotę ok. 50 mln euro EFRR.
Źródło: MFiPR
