Komentarz do art. 54 ust. 3 pkt 4-7 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Art. 54. 3. Umowa, o której mowa w ust. 1 i 2, określa w szczególności:
4) sposób i zakres finansowania pieczy zastępczej;
5) liczbę dzieci powierzonych rodzinie zastępczej;
6) maksymalną liczbę dzieci, które można umieścić w danej rodzinie zastępczej;
7) gotowość do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej specjalistycznej sprawującej pieczę zastępczą nad:
a) dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności,
b) dzieckiem umieszczonym na podstawie ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich,
c) małoletnią matką z dzieckiem;
Kontynuujemy temat zawierania umów z rodzinami zastępczymi.
Strony nie dysponuję pełną swobodą w zakresie kształtowania treści umowy w odniesieniu do sposobu i zakresu finansowania pieczy zastępczej. Oznacza to, że umowa nie może przewidywać gorszych warunków finansowania pieczy niż przewiduje to ustawa o wpieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej lub uchwała rady powiatu podejmowana na podstawie art. 91 ustawy. W mojej ocenie w umowie z rodziną zastępczą można w szczególności uregulować zasady przyznawania świadczeń , o których mowa w art. 83 ust. 1 i 4 oraz ewentualnie zasady wyliczania wysokości tych świadczeń, oraz zasady przyznawania świadczeń, o których mowa w art. 83 ust. 2 (środki na utrzymanie lokalu). Regulując w umowie sposobu i zakresu finansowania pieczy zastępczej należy mieć również na względzie, że pomimo iż mamy do czynienia ze stosunkiem cywilnoprawnym, świadczenia są przyznawane w trybie administracyjnym, co rodzi po stronie rodziny zastępczej obowiązek złożenia wniosku o przyznanie świadczeń pod rygorem ich nieprzyznania.
Art. 54 reguluje zawieranie zasady zawierania umów z istniejącymi rodzinami zastępczymi, w których już przebywają dzieci. Zatem w umowie należy podać liczbę dzieci aktualnie przebywających w tej rodzinie. Jeżeli chodzi o maksymalną liczbę dzieci które można umieścić w danej rodzinie zastępczej należy mieć na względzie art. 53. Zatem nie można wskazać w umowie większej liczby dzieci/osób, które osiągnęły pełnoletniość przebywając w pieczy zastępczej niż 3. Może to być natomiast liczba mniejsza. Wydaje się, że wskazanym jest by w umowie zastrzec maksymalną liczbą dzieci w przypadku umieszczenia rodzeństwa (przykładowo 5), co dopuszcza art. 53 ust. 2 ustawy.
W odniesieniu do rodzin specjalistycznych warto tylko przypomnieć, że wobec nieletnich sąd rodzinny może orzec umieszczenie w rodzinie zastępczej zawodowej, która ukończyła szkolenie przygotowujące do sprawowania opieki nad nieletnim. Kosztami postępowania w sprawie nieletniego sąd rodzinny obciąża rodziców lub inne osoby zobowiązane do jego alimentacji albo nieletniego, chyba że ze względu na warunki materialne i osobiste tych osób uzna za celowe odstąpienie od obciążenia ich kosztami w całości lub w części. Do kosztów postępowania zalicza się również należność z tytułu umieszczenia w rodzinie zastępczej zawodowej. Należność zryczałtowana w stosunku miesięcznym wynosi, z tytułu pobytu nieletniego w rodzinie zastępczej - 50% kwoty bazowej dla sądowych kuratorów zawodowych. Z tytułu niepełnego miesiąca pobytu nieletniego w rodzinie zastępczej osoby zobowiązane do ponoszenia kosztów postępowania uiszczają część należności zryczałtowanej proporcjonalnie do okresu pobytu nieletniego lub czasu wykonywania nadzoru przez kuratora, nie mniej jednak niż za 1 dzień.
