Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przygotowało zmiany do Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa i poddało je konsultacjom społecznym.
Głównym celem aktualizacji jest dostosowanie przepisów uchwały w związku z wprowadzoną blokadą środków niewydatkowanych przez Operatorów w 2022 roku, które planowane były na realizację Kierunków Interwencji (K.I.): 1.1. „Zakup i zdalny dostęp do nowości wydawniczych” oraz 2.1 „Infrastruktura bibliotek 2021-2025” oraz blokadą środków niewydatkowanych w 2023 r. w związku z kolejnymi rezygnacjami bibliotek, które otrzymały dofinasowanie w ramach K.I.2.1. Jak wskazują projektodawcy zmiana nie wpływa na wysokość środków z budżetu państwa przeznaczonych na realizację NPRCz 2.0, ma jedynie na celu odblokowanie środków i przeznaczenie ich na optymalne wykorzystanie w kolejnych naborach wniosków.
W ramach Kierunku interwencji 1.1 Zakup i zdalny dostęp do nowości wydawniczych (K.I.1.1) przewidziano zmniejszenie wymaganego minimalnego wkładu własnego o 10%, tj. do 40% środków wydatkowanych na zakup nowości i usługi zdalnego dostępu do książek w formacie e-booków i/lub audiobooków i/lub synchrobooków dla wnioskodawców najuboższych, do 55% środków dla wnioskodawców zaliczonych do II grupy i do 70% środków dla wnioskodawców najzamożniejszych. W związku z trudnościami finansowymi zgłaszanymi przez biblioteki takie jak m.in. podwyższone koszty funkcjonowania (wzrost cen energii elektrycznej, ogrzewania czy materiałów i usług wywołane inflacją) sprawiły, że biblioteki nie były wstanie spełnić warunków dotyczących wkładu własnego ustalonych dla K.I. 1.1. Obniżenie wymaganych wkładów własnych umożliwi też w ocenie projektodawców najbiedniejszym bibliotekom zakup większej liczby publikacji. Prawie 1/3 uprawnionych bibliotek znajduje się w jednym z obszarów strategicznej interwencji – Polsce Wschodniej, a prawie 60% bibliotek z tego należy do najuboższej grupy (OSI).
W związku z wprowadzoną blokadą środków w 2022 r. w Priorytecie 1 zaplanowano, że zostanę one wydatkowane w kolejnych latach. Zmiana ta będzie skutkowała zwiększeniem budżetu K.I. 1.1 w latach 2024-2025 w sumie o 2 mln zł; z czego w roku 2024 r. o 1 mln zł (wartość docelowa 34 mln zł) i w roku 2025 również o 1 mln (wartość docelowa 34 mln zł)
Pozostała część zablokowanych środków w Priorytecie 1 zostanie przeznaczona na realizację zadań przypisanych K.I.1.2 również w podziale na lata 2024-2025.
Decyzja o zwiększeniu w latach 2024-2025 budżetu K.I.1.2 podyktowana jest przeprowadzoną w lutym 2023 r. nowelizacją NPRCz 2.0, która to m.in zmniejszyła liczbę bibliotek małych i zwiększyła liczbę bibliotek dużych, które zostaną podłączone do zintegrowanego systemu zarządzania zasobami bibliotek (ZSZZB). Ponieważ duże biblioteki posiadają większy zasób danych i korzystają z różnych systemów bibliotecznych, konieczne okazało się zwiększenie nakładów pracy niezbędnych do włączania bibliotek do ZSZZB. W tym wzrostem kosztów związanych z realizacja K.I.1.2
W ramach Kierunku interwencji 2.1. Infrastruktura bibliotek 2021-2025 procedowanie zmian w uchwale będzie polegało przede wszystkim na aktualizacji części finansowej Priorytetu 2 poprzez zaplanowanie sposobu wykorzystania zablokowanych środków w roku 2022 oraz 2023.
Proponuje się przesunięcie na rok 2025 zablokowanej w 2022 roku kwoty w wysokości 7 290 327 zł, tym samym zwiększając o tą wartość budżet Priorytetu 2 w roku 2025 r.
Z pełną treścią Programu przekazanego do konsultacji można zapoznać się tutaj.
