Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego został negatywnie oceniony przez rząd. Celem projektu jest zwiększenie dochodów jednostek samorządu terytorialnego z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), utworzenie nowej części subwencji ogólnej – subwencji ekologicznej – dla gmin, na terenie których znajdują się obiekty i obszary o szczególnych walorach przyrodniczych prawnie chronionych oraz uzupełnienie subwencji ogólnej o część rekompensującą dochody utracone w wyniku zmian w ustawach dotyczących dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego.
Zgodnie ze stanowiskiem rządu dołączonym do druku sejmowego czytamy:
Obywatelski projekt ustawy oraz uzasadnienie do tego projektu powstały kilka lat temu i odnoszą się wyłącznie do jednej strony skutków rozwiązań prawnych, a nie przedstawiają bilansu rozwiązań, tj. zarówno skutkujących ubytkiem, jak i wzrostem dochodów. Zaproponowane w projekcie rozwiązania nie uwzględniają zmian, które zostały wprowadzone na przestrzeni trzech lat od złożenia projektu do Sejmu RP, w tym między innymi: − zmian w przepisach prawa, które przyczyniły się do wzrostu dochodów w budżetach samorządowych, − wzrostu dotacji celowych na dofinansowanie zadań własnych, 12 − wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który zalecił dokonanie zmian w obowiązującym systemie finansowania samorządów (trwają prace nad tymi zmianami)
Proponowane zmiany w systemie finansowania samorządów nie mogą następować w oderwaniu od planowanych reform, które będą sprzyjały rozwojowi gospodarczemu, wzrostowi zatrudnienia, wzrostowi płac, co będzie miało pozytywny wpływ na sytuację finansową samorządów.
Wprowadzenie regulacji zawartych w obywatelskim projekcie ustawy spowodowałoby skutki finansowe dla budżetu państwa – w warunkach 2015 r. - w łącznej wysokości 11,7 mld zł ( a nie jak podano w projekcie 8 mld zł). Dodatkowe skutki dla budżetu państwa będzie powodować wprowadzenie subwencji rekompensującej ubytek w dochodach samorządowych z tytułu zmian w ustawach
Konstrukcja ustawy, zaproponowana w projekcie, opierająca się na podniesieniu udziału w podatku PIT, ugruntowuje obecny system finansowania i pogłębi różnice w dochodach jednostek samorządu terytorialnego, co wymagać będzie dodatkowych środków z budżetu państwa na system korekcyjno-wyrównawczy. Ponadto nastąpiłoby zwiększenie wydatków jednostek samorządu terytorialnego przeznaczonych na wpłaty do budżetu państwa łącznie o 325 mln zł
W wyniku reformy samorządowej w roku 1998 przekazano jednostkom samorządu terytorialnego zadania publiczne wraz ze środkami finansowymi na ich realizację. Samorządy nie przejęły jednak kosztów obsługi długu publicznego, który wynikał z finansowania tych zadań w przeszłości. Cały ciężar obsługi tego długu pozostał w budżecie państwa.
Jednostki samorządu terytorialnego otrzymują środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej przeznaczone na finansowanie programów i projektów realizowanych przez te jednostki, jednocześnie nie partycypując w kosztach członkostwa w Unii.
Jaka będzie konsekwencja negatywnej oceny rządu? Prawdopodobnie taka jak zazwyczaj w takich przypadkach projekt trafi do kosza.
