Do zaopiniowania przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego trafił zaakceptowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi projekt Programu Operacyjnego „Rybactwo i Morze” (PO Ryby 2014-2020). Jak wskazują projektodawcy PO Ryby kładzie nacisk na długoterminowe cele strategiczne reformy Wspólnej Polityki Rybołówstwa i Zintegrowanej Polityki Morskiej, w szczególności na zrównoważone i konkurencyjne rybołówstwo i akwakulturę, spójne ramy polityczne, umożliwiające dalszy rozwój Zintegrowanej Polityki, a także zrównoważony i sprzyjający włączeniu społecznemu rozwój terytorialny obszarów rybackich.
Szczególnie interesująca jest analiza SWOT w ramach której dokonano identyfikacji najistotniejszych potrzeb – które w miarę możliwości mają być zaspokojone dzięki realizacji PO Ryby. Potrzeby te to:
1) w ramach priorytetu dotyczącego rybołówstwa:
a) podniesienie rentowności podmiotów sektora rybołówstwa, w tym dywersyfikacja działalności i zróżnicowania źródeł dochodów podmiotów rybołówstwa,
b) zrównoważone zarządzanie zasobami wód morskich i śródlądowych,
c) efektywniejsze wykorzystywanie zasobów oraz innowacyjne wykorzystanie odrzutów i przyłowów,
d) wzmocnienie współpracy oraz powiązań nauki z sektorem rybackim,
e) wykorzystanie środowiskowych i społecznych uwarunkowań rybołówstwa śródlądowego w celu różnicowania prowadzonej działalności,
f) tymczasowe zwiększenie ekonomiki działalności połowowej poprzez kontynuację w ograniczonym zakresie programów trwałego i tymczasowego zaprzestania działalności. Pozwoli to, z jednej strony na wspomniane zrekompensowanie rybakom niesprzyjających warunków ekonomicznych dla połowów, z drugiej zaś będzie to przejściowy element ochrony zasobów;
2) w ramach priorytetu dotyczącego akwakultury:
a) zacieśnienie współpracy między hodowcami a światem nauki na potrzeby innowacji i rozwiązań praktycznych w gospodarstwach akwakultury,
b) utrzymanie lub wzrost poziomu przedsiębiorczości w sektorze akwakultury (w tym zachęcanie do wymiany pokoleniowej kadry zarządczej w przedsiębiorstwach akwakultury, modernizacja i rozwój innowacyjnych gospodarstw akwakultury),
c) zmniejszanie negatywnego lub zwiększanie pozytywnego oddziaływania na środowisko gospodarstw akwakultury,
d) dywersyfikacja prowadzonej działalności hodowlanej w ramach akwakultury lub uzupełniającej dotychczasową działalność,
e) wzmocnienie planowania (przestrzenne, polityka wodna) ze szczególnym uwzględnieniem terenów akwakultury,
f) podniesienie rentowności podmiotów akwakultury (w tym zapewnienie usług doradczych i usług z zakresu zarządzania, doradztwa, itp.),
g) wspieranie zrównoważonej akwakultury świadczącej usługi w zakresie ochrony środowiska (działania wodno-środowiskowe), wspieranie przejścia prowadzenia akwakultury (w stosownych przypadkach) z systemu klasycznego na system recyrkulacyjny (o obiegu zamkniętym),
h) rozwijanie lub wprowadzanie nowych gatunków akwakultury o dobrym potencjale rynkowym, stanowiących alternatywę dla dominującego karpia i pstrąga, a także rozwijanie i wprowadzanie w gospodarstwach akwakultury nowych lub ulepszonych produktów, procesów technologicznych, systemów zarządzania, wiedzy technicznej, naukowej i organizacyjnej;
3) w ramach wspierania Wspólnej Polityki Rybołówstwa:
a) potrzeba modernizacji systemów informacyjnych, w tym lokalnego systemu informacyjnego i pełniejsza integracja z bazami danych administracji rybackiej,
b) szkolenia dla rybaków z zakresu nowych technologii oraz wykonywania żeglugi i rybołówstwa,
c) podniesienie świadomości podmiotów rybackich na temat konieczności przekazywania danych oraz ich rzetelności.,
d) wsparcie administracji kontrolnej, w tym modernizacja i zakup środków kontroli,
e) zwiększenie świadomości społeczeństwa z zakresu nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów oraz stosowania zasad Wspólnej Polityki Rybołówstwa,
f) włączenie, zarówno do kontroli i egzekwowania, jak i gromadzenia danych, elementów z zakresu rybołówstwa śródlądowego;
4) w zakresie zwiększenia zatrudnienia i spójności terytorialnej:
a) promowanie i ułatwianie przedsiębiorczości lokalnych społeczności rybackich. Istnieje potrzeba ich rozwoju gospodarczego poprzez tworzenie miejsc pracy czy też tworzenie alternatywnych źródeł dochodu dla rybaków, w tym poprzez podejmowanie działalności związanej z turystyką wędkarską lub wodną,
b) poprawa warunków życia poprzez zwiększenie zatrudnienia na obszarach rybackich i akwakultury, w tym stworzenie nowych źródeł dochodów oraz poprawę efektywności ekonomicznej społeczności lokalnej,
c) popularyzacja lokalnych produktów rybnych a także walorów pozaprodukcyjnych obszarów rybackich i akwakultury;
5) w zakresie wspierania obrotu i przetwarzania:
a) pełniejsze i efektywniejsze wykorzystywanie zasobów i surowców oraz innowacyjne wykorzystanie odpadów i odrzutów,
b) lepsze dostosowanie oferty producentów i przetwórców do oczekiwań rynku w zakresie gatunków ryb słodkowodnych,
c) zwiększenie świadomości konsumentów odnośnie pochodzenia i wartości odżywczych poprzez promocję spożycia, w tym wspieranie i rozwój sieci dystrybucji produktów rybołówstwa i akwakultury, w szczególności ryb morskich i owoców morza wsparte kampaniami promocyjnymi realizowanymi przez np. uznane organizacje rybackie,
d) zwiększenie spożycia ryb w kraju,
e) większe zaangażowanie organizacji producentów w kształtowanie procesów rynkowych;
6) w zakresie wspierania wdrażania Zintegrowanej Polityki Morskiej:
a) zwiększenie rozpoznawalności i wiedzy na temat zintegrowanej polityki morskiej i jej instrumentów przekrojowych,
b) zwiększenie wiedzy na temat środowiska morskiego,
c) wsparcie możliwości wymiany informacji i poglądów pomiędzy właściwymi służbami, instytucjami oraz organizacjami i społeczeństwem w zakresie spraw morskich.
Projekt PO Ryby 2014-2020 będzie opiniowany przez Zespół ds. Obszarów Wiejskich, Wsi i Rolnictwa.
