19 sierpnia br. odbyło się posiedzenie Zespołu ds. Edukacji, Kultury i Sportu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

W krótkim porządku obrad Zespół omówił jeden projekt ustawy oraz kilka spraw różnych.

Rozpatrywanym aktem prawnym był projekt ustawy o symbolach państwowych Rzeczypospolitej Polskiej. Zakres projektu opisywaliśmy tutaj: Zmiany w Mazurku Dąbrowskiego - przedstawiono projekt ustawy.

Uwagi do projektu zgłosił Związek Powiatów Polskich. Podkreślono, że w kontekście jednego z projektowanych rozwiązań a mianowicie konieczności wymiany tablic urzędowych konieczne jest wydłużenie terminu do 31 grudnia 2028 r. (projektodawcy zaproponowali 31 grudnia 2025 r.). Ewentualnie w przypadku nieuwzględnienia powyższej uwagi, ZPP wniósł o przekazanie jednostkom samorządu terytorialnego dotacji na realizację założeń projektowanej ustawy. Jak uzasadniono w dziesięcioletniej perspektywie oszacowano skutek finansowy projektu na ok. 150 mln zł. Blisko 90% kosztów wdrożenia projektowanych zmian w związku z koniecznością m.in. wymiany tablic urzędowych, druków, formularzy, dokumentów publicznych poniesie sektor samorządowy. Związek Powiatów Polskich nie polemizuje w zakresie merytorycznych podstaw przygotowanej ustawy. Jednakże proponowany okres przejściowy na wymianę tablic urzędowych jest zbyt krótki i spowoduje obciążenie dla lokalnych budżetów. Projektowane zmiany z punktu widzenia przeciętnego odbiorcy będą mało widoczne (np. kolor części rogowych czy prześwity w koronie) a wpłyną na realizację innych zadań publicznych. Stąd też uzasadniony jest postulat wydłużenia okresu przejściowego i umożliwienie jednostkom samorządu terytorialnego stopniowej wymiany tablic. Proponowana data jest tożsama z proponowanymi przez projektodawców terminami w ust. 8 i 11 art. 82 projektu ustawy. Ewentualnie rozwiązaniem może stać się przekazanie jednostkom samorządu terytorialnego środków finansowych z budżetu państwa dedykowanych realizacji założeń projektu ustawy w zaproponowanym przez projektodawców terminie tak aby równomiernie rozłożyć koszt wdrożenia ustawy na administrację rządową i samorządową.

Ponieważ projekt znajduje się aktualnie na etapie uzgodnień międzyresortowych, Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu zwróci się do Ministerstwa Finansów z pytaniem odnośnie ewentualnego dofinansowania jednostkom samorządu terytorialnego realizacji zadań wynikających z projektu ustawy. Dyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego w MKDNiS Paulina Florjanowicz zadeklarowała także, że resort jest otwarty na wydłużenie terminu, od którego powstanie obowiązek wymiany tablic urzędowych. 

Projekt powróci na posiedzenie Zespołu ds. Edukacji w wersji po uzgodnieniach międzyresortowych. 

W ramach spraw różnych poruszono dwa tematy:

1. Wniosek strony samorządowej o informację na piśmie dotyczącą liczby programów naprawczych realizowanych obecnie w szkołach. Wniosek również o informację, czy organ prowadzący odwołał dyrektora we wskazanych 5 przypadkach z ostatnich lat.
   Ministerstwo Edukacji i Nauki sprostowało, że w ciągu ostatnich 5 lat doszło jednak do 4 przypadków kiedy to kurator oświaty na skutek nie zrealizowania zaleceń organu nadzoru pedagogicznego (2 przypadki na 17 rozstrzygnięć kuratora o stwierdzeniu uchybień) lub nieprzygotowania programu naprawy/nieuwzględnienia uwag kuratora w programie przez dyrektora (2 przypadki na 510 poleceń kuratora w tych sprawach), kurator zwrócił się do organu prowadzącego o odwołanie dyrektora. W trzech przypadkach doszło do odwołania dyrektora przez organ prowadzący a jedna sprawa jest w toku. W obliczu takich danych w skali całego kraju i na przestrzeni tylu lat, strona samorządowa podkreśliła, że współpraca kuratora i organu prowadzącego w omawianym zakresie nie wymaga aż tak daleko idących zmian jakie zaproponował resort edukacji.
2. Omówienie programu „Laboratoria przyszłości” i programu „Poznaj Polskę”.
   W kontekście programu Laboratoria przyszłości wszystkie wątpliwości i uwagi które zgłosiła strona samorządowa wraz z wyjaśnieniem, zgodnie z deklaracją MEiN znajdą się na oficjalnej stronie programu (www.gov.pl/web/laboratoria).
   Program "Poznaj Polskę" był natomiast pierwszym przedsięwzięciem ministra Przemysława Czarnka a zainteresowanie przerosło oczekiwania MEiN. Pomimo, że inicjatywa została doceniona to strona samorządowa zwróciła uwagę na mankamenty, np. otwieranie naboru w godzinach nocnych, podpisywanie umów w formie papierowej zamiast elektronicznie co pozwoliłoby zaoszczędzić czas, błędy systemowe. Wszystkie zgłoszone uwagi mają zostać uwzględnione, jeżeli już nie na obecnym etapie to podczas kolejnych przedsięwzięć. 

Już na zakończenie, przedstawicielka ZPP poprosiła o informację, kiedy zostanie przekazany projekt algorytmu podziału części oświatowej subwencji ogólnej na 2022 r. Jak wynika z odpowiedzi Marcina Nowaka, Zastępcy Dyrektora Departamentu Współpracy z Samorządem Terytorialnym nastąpi to niebawem.