Współcześnie prawo towarzyszy nam przez całe życie – od kołyski po grób. Przepisy regulują bowiem wszystko – począwszy od wystawienia aktu urodzenia, stanowiącego urzędowy dowód, że na świecie się pojawiliśmy, na opisaniu sposobu postępowania z naszymi zwłokami skończywszy. Dzisiaj stajemy wobec zmian w tym właśnie ostatecznym obszarze.
Zmiany wynikają z nowoopracowanego projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi, skierowanego do zaopiniowania na najbliższym posiedzeniu Zespołu ds. Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej. Jak wskazują projektodawcy w przedłożonym projekcie dostosowano poszczególne przepisy do aktualnej wiedzy dotyczącej zagrożeń zdrowotnych związanych z kontaktem ze zwłokami lub szczątkami ludzkimi, z uwzględnieniem istniejącej praktyki i tradycji, tak, aby ułatwiać obywatelom organizowanie postaw związanych z pochówkiem, zapewniając jednocześnie odpowiednie bezpieczeństwo sanitarne.
W stosunku do obecnych przepisów wprowadzone zostały w szczególności następujące zmiany:
- rozszerzono definicję zwłok o części ciała osoby zmarłej w wyniku nagłego wydarzenia, bez względu na stopień zdeformowania, które pozwalają na identyfikację osoby zmarłej;
- wskazano, że postępowanie ze zwłokami i szczątkami ludzkimi powinno odbywać się w sposób zapewniający poszanowanie godności należnej zmarłemu;
- określono wymagania dla trumien służących do przewozu zwłok;
- wskazano, że popioły powstałe w wyniku spopielenia zwłok umieszcza się w urnie, którą na czas transportu zabezpiecza się przed uszkodzeniem lub otwarciem;
- do spopielenia pozostałości zwłok, wydobytych przy kopaniu, pogłębianiu grobu lub w innych okolicznościach oraz odłączonych poszczególnych części ciała ludzkiego dopuszczono stosowanie w zakładach opieki zdrowotnej trumien kartonowych, przeznaczonych do spopielenia wraz ze spopielonymi zwłokami;
- umożliwiono przewóz zwłok i szczątków ludzkich również innymi środkami transportu niż tylko specjalnie do tego przeznaczonymi. W tym przypadku wystarczającym warunkiem będzie zamknięcie i opieczętowanie trumny przed przewozem przez właściwego państwowego inspektora sanitarnego;
- uelastyczniono okres, w którym dopuszczona jest ekshumacja – poprzez odwołanie do temperatury powietrza (nieprzekraczająca 10oC) zamiast odwołania do dat kalendarzowym. Dodano przy tym regulację, że jeżeli wymaga tego interes wymiaru sprawiedliwości, za zgodą państwowego inspektora sanitarnego możliwe jest przeprowadzenie ekshumacji w wyżej temperaturze.