W polskim systemie prawnym nie funkcjonują uniwersalne regulacje określające sposób usuwania skutków klęsk żywiołowych, w szczególności powodzi. W konsekwencji po katastrofalnych powodziach, jakie dotknęły Polskę w latach 1997, 2001 i 2010 roku konieczne okazało się przyjmowanie specustaw regulujących sposób postępowania organów administracji wobec zaistniałych wyzwań.
Nauczony tym doświadczeniem, a niewykluczone że uwzględniając stopień przygotowania przeciwpowodziowego kraju, rząd opracował projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem występowaniu skutków powodzi i ich usuwaniem. Ustawa ta ma zagwarantować efektywne udzielanie pomocy poszkodowanym. Ustawa przewiduje również gruntowną przebudowę administracji odpowiedzialnej za gospodarkę wodną.
Przyjęte rozwiązania są oparte na przepisach poszczególnych specustaw powodziowych. Ustawa przewiduje zatem m.in.:- uregulowanie sytuacji pracownika, który nie stawił się w pracy z przyczyn związanych z powodzią. Nieobecność taka jest usprawiedliwiona, a pracownikowi przysługuje wynagrodzenie w wysokości odpowiedniej części minimalnego wynagrodzenia, jednakże przez okres nie dłuższy niż 10 dni roboczych;
- wypłatę zasiłku celowego dla poszkodowanych rodzin w wysokości 2 tys. zł przyznawanego na szczególnych zasadach, w szczególności niezależnie od dochodu rodziny;
- możliwość przeznaczenia środków z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na określone cele związane z likwidacją skutków powodzi;
- bezprzetargowy tryb zbywania nieruchomości Skarbu Państwa albo jednostek samorządu terytorialnego z przeznaczeniem na cele mieszkaniowe na rzecz poszkodowanych będących osobami fizycznymi;
- szereg rozwiązań mających na celu ułatwienie usuwania szkód zaistniałych w substancji mieszkaniowej
- stworzenie prawnych możliwości szybszej odbudowy, remontu lub rozbiórki urządzeń wodnych, uszkodzonych lub zniszczonych na skutek powodzi, w szczególności przez zniesienie obowiązku uzyskania dla takich urządzeń pozwolenia wodnoprawnego;
- odstąpienie od stosowania opłat adiacenckich w przypadku budowy lub odbudowy infrastruktury technicznej na terenach popowodziowych;
- możliwość przyznania prawa do świadczenia w wysokości zasiłku dla bezrobotnych za okres poprzedzający dzień zarejestrowania się danej osoby w powiatowym urzędzie pracy, pod warunkiem, że opóźnienie w rejestracji było spowodowane powodzią. Analogicznie przy spełnieniu pewnych warunków prawo do otrzymywania zasiłku dla bezrobotnych przez okres 30 dni otrzymują bezrobotni bez prawa do zasiłku;
- możliwość dokonania zwrotu ze środków Funduszu Pracy poniesionych przez pracodawcę kosztów na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu zatrudnienia skierowanych bezrobotnych zamieszkałych na obszarze gmin lub miejscowości dotkniętych powodzią, a w przypadku zniszczenia zakładu na skutek powodzi odpowiednio kosztów na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenia społeczne zatrudnianych pracowników.
Ustawa przewiduje również:
- likwidację Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej oraz zniesienie funkcji Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, którego dotychczasowe zadania i kompetencje przejmie minister właściwy do spraw gospodarki wodnej;
- likwidację 7 regionalnych zarządów gospodarki wodnej, w miejsce których zostanie utworzonych 16 wojewódzkich zarządów gospodarki wodnej z dyrektorami wojewódzkich zarządów jako organami rządowej administracji zespolonej w województwie.
