Nadchodzący nowy okres programowania środków Unii Europejskiej pociąga za sobą konieczność odpowiedniego dostosowania polskiego systemu prowadzenia polityki rozwoju. Dotyczący tych zagadnień projekt ustawy o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw został w trybie pilnym przesłany przez Ministra Rozwoju Regionalnego do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Projektodawcy deklarują, że projekt podporządkowany jest trzem głównym zasadom:

• zasadzie zorientowania na rezultaty oznaczającej wydatkowanie środków w sposób najbardziej efektywny, zgodnie z celami wskazanymi w dokumentach programowych;
• zasadzie zintegrowanego podejścia terytorialnego polegającej na integracji i komplementarności działań podmiotów publicznych wobec różnego typu terytoriów – poprzez uwzględnienie ich zróżnicowanej sytuacji społeczno-gospodarczej, poziomu rozwoju i tempa wzrostu;
• zasadzie partnerstwa oznaczającej stałą, zinstytucjonalizowaną współpracę pomiędzy administracją rządową, samorządem terytorialnym, partnerami społecznymi i gospodarczymi oraz organizacjami pozarządowymi.

W rzeczywistości najsilniej zarysowana została realizacja drugiej z wymienionych zasad. Następuje to z jednej strony poprzez powiązanie na poziomie krajowym i wojewódzkim systemu planowania przestrzennego z systemem planowania rozwoju (w szczególności wprowadzenie obowiązku aktualizacji planu zagospodarowania województwa w przypadku zmian w dokumentach programowych), a z drugiej – silne umocowanie w prawie obszarów funkcjonalnych (wraz z możliwością przyjmowania strategii rozwoju dotyczących rozwoju obszarów funkcjonalnych), w tym obszarów funkcjonalnych miast. Dla tych ostatnich ustawa przewiduje opracowanie i realizowanie odrębnej polityki miejskiej i odpowiednich narzędzi służących jej realizacji. Projekt definiuje politykę miejską jako zespół działań prawnych, finansowych i planistycznych na rzecz zrównoważonego rozwoju, skierowanych do miast i ich obszarów funkcjonalnych, mających na celu wykorzystanie potencjału miast w procesach rozwoju kraju, wzmocnienie zdolności miast i ich obszarów funkcjonalnych do pobudzania wzrostu gospodarczego i tworzenia trwałych miejsc pracy oraz poprawy jakości życia mieszkańców.

Projekt przewiduje również wprowadzenie kontraktu terytorialnego – umowy określającej cele i przedsięwzięcia priorytetowe, które mają istotne znacznie dla rozwoju określonego w niej terytorium oraz sposób ich koordynacji i realizacji, zawieraną pomiędzy Radą Ministrów, reprezentowaną przez ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego a samorządem województwa.

Dla poziomu centralnego istotne jest wprowadzenie przepisów określających zasady przygotowania projektu umowy określającej uwarunkowania, cele i kierunki wykorzystania środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej (umowy partnerstwa). Umowa partnerstwa będzie stanowiła kluczowy dokument tworzący podstawy oraz ramy organizacyjne i finansowe dla funkcjonowania nowego okresu programowania zarówno w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich i Europejskiego Funduszu Rybackiego. Dokument ten będzie określał cele i priorytety interwencji wraz z podstawowymi wskaźnikami, odniesienie do kwestii związanych z koncentracją tematyczną, wymiarem terytorialnym planowanych interwencji. Umowa partnerstwa będzie zawierała również układ programów służących jej realizacji, podział interwencji pomiędzy poziom krajowy i regionalny, zarys finansowania planowanych inwestycji, system wdrażania oraz opis stopnia uzupełniania się poszczególnych interwencji. Przy opracowywaniu projektu umowy partnerstwa uwzględnia się ogólnopolskie strategie rozwoju oraz koncepcję przestrzennego zagospodarowania kraju.

Projekt ustawy został pierwotnie skierowany do zaopiniowania jedynie przez Zespół ds. Infrastruktury, Rozwoju Lokalnego, Polityki Regionalnej oraz Środowiska. Ze względu na wagę problemu został jednak na wniosek wymienionego Zespołu skierowany również do: Zespołu ds. Systemu Finansów Publicznych, Zespołu ds. Funkcjonalnych Obszarów Metropolitalnych i Miejskich oraz Zespołu ds. Obszarów Wiejskich, Wsi i Rolnictwa.