Na czym polega potwierdzenie danych i informacji w prawie jazdy przedkładane przez osobę wnioskującą o wymianę prawa jazdy? Co zmienia niedawna nowelizacja rozporządzenia w kontekście wymiany białoruskiego prawa jazdy na polskie? Zapraszamy do zapoznania się z opinią ZPP, wydaną na wniosek jednego z wydziałów komunikacji.

Stan faktyczny i pytanie:

Do wydziału komunikacji starostwa powiatowego wpłynął wniosek o wymianę prawa jazdy wydanego przez władze Białorusi na polskie krajowe prawo jazdy. Do wniosku załączono: fotografię, kserokopię prawa jazdy wraz z tłumaczeniem na język polski, kartę pobytu, zaświadczenie wydane przez ambasadę Republiki Białoruś w Rzeczypospolitej Polskiej wraz z tłumaczeniem przysięgłym na język polski, dokumenty potwierdzające więzi z właściwym miejscowo powiatem oraz pismo zawierające prośbę o wymianę ww. prawa jazdy bez konieczności zwracania się do władz konsularnych o potwierdzenie autentyczności danych zamieszczonych w białoruskim prawie jazdy.

Co istotne, osoba wnosząca o wymianę ww. prawa jazdy nie spełnia warunku określonego w § 9 ust. 11 pkt 1 (tj. nie uzyskała statusu uchodźcy na terytorium RP) rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 24 lutego 2016 r.

W tak skonstruowanym stanie faktycznym wyłoniło się następujące zagadnienie wymagające wyjaśnienia, a mianowicie – czy organ (starosta) będąc w posiadaniu ww. informacji, a także kompletu dokumentów wymaganych przy wymianie białoruskiego prawa jazdy na polski krajowy dokument (wraz z zaświadczeniem wydanym przez ambasadę Białorusi potwierdzającym wydanie prawa jazdy) może bez konieczności urzędowego potwierdzenia dokonać wymiany zagranicznego prawa jazdy na polskie?

Odpowiedź:

W opisanym stanie faktycznym można odstąpić od konieczności zwracania się bezpośrednio do władz Białorusi o potwierdzenie danych zawartych w białoruskim prawie jazdy, jeżeli:

• ww. zaświadczenie wydane przez ambasadę Białorusi w RP przedkładane przez osobę wnioskującą o wymianę prawa jazdy potwierdza dane i informacje zawarte w tym dokumencie,
• nie występują wątpliwości co do zgodności potwierdzenia danych i informacji zawartych w prawie jazdy ze stanem faktycznym.

W stanie faktycznym sprawy zastosowanie będą miały przepisy § 9 ust. 7-10 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 24 lutego 2016 r. w sprawie wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U. z 2016 r., poz. 231 z późn. zm.) [dalej jako: rozporządzenie].

Stanowią one, że (§ 9 ust. 7-10):

7. W przypadku wymiany prawa jazdy wydanego przez państwo niebędące państwem członkowskim Unii Europejskiej organ wymieniający prawo jazdy występuje do organu, który wydał to prawo jazdy, lub do przedstawicielstwa dyplomatycznego państwa, w którym to prawo jazdy zostało wydane, o potwierdzenie danych i informacji zawartych w prawie jazdy. Potwierdzenie danych i informacji może być dokonane przez organ wymieniający prawo jazdy za pośrednictwem portalu państwa, które wydało prawo jazdy, jeżeli administracja tego państwa poinformowała o możliwości potwierdzania za pośrednictwem tego portalu danych i informacji zawartych w prawie jazdy.

8. Potwierdzenie danych i informacji zawartych w prawie jazdy może przedłożyć osoba wnioskująca o wymianę prawa jazdy.

9. Za potwierdzenie danych i informacji zawartych w prawie jazdy, o którym mowa w ust. 8, uznaje się również dokument wydany przez przedstawicielstwo dyplomatyczne państwa niebędącego państwem członkowskim Unii Europejskiej.

10. W przypadku wątpliwości co do zgodności potwierdzenia danych i informacji zawartych w prawie jazdy ze stanem faktycznym, przedłożonego przez osobę wnioskującą o wymianę prawa jazdy, organ wymieniający prawo jazdy może wystąpić do organu, który wydał to prawo jazdy, lub do właściwego przedstawicielstwa dyplomatycznego o potwierdzenie tych danych i informacji.

Zatem, z przytoczonych przepisów wynika, że:

• potwierdzenie danych i informacji zawartych w prawie jazdy może przedłożyć osoba wnioskująca o wymianę prawa jazdy,
• dokument wydany przez przedstawicielstwo dyplomatyczne (konsulat, ambasada) państwa niebędącego państwem członkowskim UE jest równoznaczny z potwierdzeniem danych przez polski organ wymieniający prawo jazdy,
• w przypadku przedłożenia przez osobę wnioskującą o wymianę prawa jazdy dokumentu wydanego przez władze państwa niebędącego członkiem UE polski organ nie ma obowiązku występowania o potwierdzenie danych zawartych w prawie jazdy, chyba że wystąpią wątpliwości co do zgodności tych danych ze stanem faktycznym.

Oznacza to, że jeżeli obywatel Białorusi przedłoży organowi (wraz z kompletem wymaganych dokumentów) zaświadczenie wydane przez konsulat lub ambasadę tego kraju w RP, zgodne ze wzorem zamieszczonym na stronie internetowej Ambasady Republiki Białoruś w Rzeczypospolitej Polskiej (link: poland.mfa.gov.by), to polski organ (starosta), nie ma obowiązku potwierdzania tych danych w trybie § 9 ust. 7 rozporządzenia.

Jednakże organ może wystąpić do organu białoruskiego, który wydał prawo jazdy lub do przedstawicielstwa dyplomatycznego tego kraju w sytuacji kiedy wystąpią wątpliwości co do zgodności potwierdzenia danych zawartych w prawie jazdy ze stanem faktycznym.

Należy mieć również na uwadze, że art. 14 ust. 2e ustawy o kierujących pojazdami, przewiduje dwa przypadki, w których zagraniczne prawo jazdy nie polega wymianie, a są to:

• brak możliwości potwierdzenia danych w nim zawartych,
• uzyskanie informacji, że uprawnienia wskazane w prawie jazdy zostały cofnięte.

Reasumując, w opisanym stanie faktycznym można odstąpić od konieczności zwracania się do władz Białorusi o potwierdzenie danych zawartych w dokumencie prawa jazdy, jeżeli przedłożone przez stronę potwierdzenie danych i informacji jest wydane przez uprawnione władze Białorusi, potwierdza dane zawarte w prawie jazdy i nie występują wątpliwości co do zgodności tych danych ze stanem faktycznym.

Niezależnie od powyższego, należy zwrócić uwagę na niedawną nowelizację ww. aktu wykonawczego, bowiem od 6 marca 2025 r. obowiązują nowe zasady uznawania w Polsce praw jazdy wydanych przez Republikę Białorusi. Tego dnia weszło w życie rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 stycznia 2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U. z 2025 r., poz. 212, link: dziennikustaw.gov.pl).

Nowelizacja wprowadza istotne zmiany dla obywateli Białorusi. Nowe przepisy stanowią, że zagraniczne krajowe prawo jazdy wydane przez Republikę Białorusi nie podlega obowiązkowi potwierdzania danych i informacji w państwie jego wydania, jednakże jego posiadacz musi spełnić określone warunki.

Uproszczone procedury zostały określone w dodanym § 9 ust. 11 pkt 3 do rozporządzenia i będą miały zastosowanie do prawa jazdy wydanego przez Republikę Białorusi, jeżeli jego posiadacz jest obywatelem tego kraju:

• i posiada wizę, o której mowa w art. 60 ust. 1 pkt 23 ustawy o cudzoziemcach (tj. wizę Schengen lub wizę krajową wydaną w celu przyjazdu ze względów humanitarnych, z uwagi na interes państwa lub zobowiązania międzynarodowe),
• lub zezwolenie na pobyt czasowy ze względu na inne okoliczności wydane na podstawie art. 186 ust. 1 pkt 9 ustawy o cudzoziemcach (tj. zezwolenie na pobyt czasowy ze względu na inne okoliczności, wydane bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie tego zezwolenia przebywał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy krajowej wydanej w celu, o którym mowa powyżej).

Odnosząc powyższe do stanu faktycznego sprawy należy stwierdzić, że jeżeli wskazywany obywatel Białorusi spełnia wymagania określone w § 9 ust. 11 pkt 3 rozporządzenia, to takie prawo jazdy w ogóle nie podlega obowiązkowi potwierdzania danych i informacji w państwie wydania.