„[…] wszelkie dokumenty dołączone do rejestracji muszą być prawdziwe nie tylko w znaczeniu formalnej autentyczności dokumentu, lecz także zgodne ze stanem faktycznym” – to wstępna teza z niedawnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku. Na jakie jeszcze kwestie zwrócił uwagę WSA?

Sąd podkreślił, że organy administracji publicznej nie mogą domniemywać istnienia czy nieistnienia określonego prawa lub stosunku prawnego, gdyż kwestie te należą wyłącznie do kompetencji sądu powszechnego. Przypomniał przy tym, iż w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wielokrotnie akcentowano, że właściwe organy dokonują rejestracji na podstawie dokumentów potwierdzających niesporne stany w sferze stosunków własnościowych, co oznacza, że nie mogą one ani kreować, ani korygować tychże stosunków. Jeżeli więc wnioskodawca nie przedstawi bezspornych dowodów własności pojazdu i jego podstawowych elementów, w świetle orzecznictwa organy administracji publicznej obowiązane są odmówić zarejestrowania zgłoszonego pojazdu (zob. wyrok NSA z dnia 14 października 1998 r., II SA 1093/98, LEX Nr 41322 i z dnia 4 lutego 1998 r., II SA 1258/98, LEX 41343).

WSA podzielił też stanowisko SKO co do tego, że § 6 rozporządzenia w sprawie rejestracji nie może wyczerpywać wszystkich przypadków, w których dochodzi do przeniesienia prawa własności. Zdaniem Sądu już bowiem gramatyczna wykładnia tego przepisu wskazuje, że zawarty w nim katalog dokumentów, służących wykazaniu prawa własności, jest otwarty. WSA zdecydowanie podkreślił przy tym, że wyliczenie dokumentów będących dowodem własności pojazdu musi jednakże mieć charakter dokumentów będących tytułami nabycia prawa, a nie dokumentów wskazujących na prawdopodobieństwo jego nabycia. Przyjęcie zaś, że wszelkie inne dokumenty – bez względu na ich wiarygodność i pewność, stanowią dokumenty potwierdzające fakt przeniesienia prawa własności pojazdu, prowadziłoby do abstrakcyjnej sytuacji, że bez względu na wartość dowodową i prawdziwość danego dokumentu, organ zobligowany byłby dokonać rejestracji pojazdu – orzekł WSA. W jego ocenie taka rozszerzająca interpretacja tych przepisów byłaby niewątpliwe sprzeczna z celowością i zasadnością prowadzonego przez organy postępowania w tym zakresie.

WSA podniósł też, że zarejestrowanie pojazdu wbrew dowodom potwierdzającym własność pojazdu sankcjonowałoby prawo legalnego posługiwania się dowodem rejestracyjnym, tj. dokumentem, który w sposób niewątpliwy potwierdza nieprawdziwe dane. Podmioty posługujące się takim dowodem uchodzą za prawowitych właścicieli pojazdu, a więc konieczna jest stuprocentowa pewność, że podmioty legitymujące się takim dokumentem są rzeczywiście do tego upoważnione i są prawowitym właścicielem pojazdu – zauważył Sąd. Wskazał przy tym, że naruszenie tej zasady może godzić w interesy osób trzecich (tak: wyrok NSA z 2 lutego 2007 r., I OSK 418/06, Lex nr 255973), a ich ochronie służy system rejestracji pojazdów.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 19 października 2021 r., II SA/Bk 585/21

Źródło: CBOSA