Kontynuujemy cykl prezentowania wsparcia dla sektora transportowego, zaprojektowanego w Regionalnych Programach Operacyjnych. Dziś sprawdzimy, jakie przedsięwzięcia transportowe będą mogły uzyskać dofinansowanie w Województwie Śląskim.

Śląski RPO otrzymał alokację w wysokości 3,5 mld euro (72 proc. EFRR i 28 proc. EFS). W ramach tego 20 proc. alokacji samego Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego przeznaczono na oś VI Transport.

Diagnoza

Władze regionu okresliy, iż kluczowe znaczenie dla budowy zrównoważonego systemu transportowego oraz optymalizacji wykorzystania istniejącej infrastruktury, będzie miało zintegrowanie regionalnej i lokalnej sieci drogowej z autostradami A4 i A1. Dlatego najistotniejszym wyzwaniem jest budowa i przebudowa dróg stanowiących łączniki pomiędzy siecią autostrad i dróg ekspresowych a węzłami, w których koncentruje się ruch. Wyniki pomiaru ruchu z roku 2010 wskazują bardzo wysokie natężenia na drogach regionu, również w ruchu tranzytowym. Wyniki badań wskazują na konieczność zwiększenia roli transportu szynowego. Jest to związane z ograniczeniem negatywnego efektu wzrostu ruchu samochodowego w miastach. Transport kolejowy, z uwagi na jego potencjał, powinien być traktowany jako bardzo istotny element zintegrowanego systemu transportowego w województwie śląskim.

Na co wsparcie

Władze regionu śląskiego zdecydowały, że wsparcie transportu odbywać się będzie w ramach trzech priorytetów inwestycyjnych: dwóch transportowych (drogowego 7.2 i kolejowego 7.4) oraz niskoemisyjnego 4.5.

• Interwencja w ramach „drogowego” PI 7.2 ma doprowadzić do osiągnięcia celu, który sformułowano, jako poprawa dostępności głównych szlaków drogowych województwa poprzez zintegrowanie regionalnej i lokalnej sieci drogowej z główną, szkieletową siecią transportową regionu. Realizowane maja być projekty polegające na przebudowie dróg istniejących, prowadzące do wzrostu ich nośności, w mniejszym zaś stopniu budowie nowych odcinków dróg. W szczególności inwestycje poprawiające dostępność do dróg znajdujących się w sieci TEN-T. Wsparcie skoncentrowane zostanie na drogach wojewódzkich, które łączą sieci lokalne z drogami krajowymi, dróg powiatowych zapewniające połączenie z siecią autostrad i dróg krajowych lub gdy uzupełniają luki w połączeniach transgranicznych. Nie przewiduje się wsparcia dróg gminnych. W ramach priorytetu inwestycyjnego 7.2 dopuszcza się również inwestycje w infrastrukturę TIK tylko wówczas, gdy infrastruktura ta jest niezbędna do realizacji przedsięwzięcia, zgodnego z celami przedmiotowego priorytetu. Jako wskaźnik rezultatu określono długość zmodernizowanych i nowych dróg. Ale nie określono wartości bazowej i docelowej.
• W ramach „kolejowego” PI 7.4 przewiduje się modernizację linii kolejowych i taboru. Interwencja ma rozwiązać problemy, jakimi są: bardzo niski stan techniczny linii kolejowych w regionie, zmniejszanie się liczby pasażerów w przewozach kolejowych i brak połączenia kolejowego MPL „Katowice” w Pyrzowicach. Jako wskaźniki rezultatu wybrano długość linii kolejowych na 100 km kw. Wpisano wartość bazową z roku 2012 (16,8) ale nie określono wartości docelowej.
• Planowanymi przedsięwzięciami w ramach „niskoemisyjnego” PI 4.5 są: budowa i przebudowa liniowej i punktowej infrastruktury transportu zbiorowego (zintegrowane centra przesiadkowe, drogi rowerowe, parkingi Park&Ride i Bike&Ride); zakupu taboru autobusowego i tramwajowego na potrzeby transportu publicznego; tzw. inteligentne systemy transportowe (ITS - w tym SDIP) oraz wymiana oświetlenia w gminach na instalacje o wyższej efektywności energetycznej.

Dla kogo wsparcie

Jako beneficjentów PI 7.2 wymieniana się JST. Projekty dróg wojewódzkich mają być wybierane w trybie pozakonkursowym. Natomiast wybór dróg powiatowych będzie odbywał się w trybie konkursowym, kryteriami zatwierdzonymi przez komitet monitorujący. Drogami wojewódzkimi kierowanymi do dofinansowania będą głównie przedsięwzięcia priorytetowe z listy przyjętej przez Zarząd Województwa. Dopuszczono możliwość realizacji dużych projektów, których koszty kwalifikowane przekraczają 75 mln euro. Ma to dotyczyć budowy nowych odcinków dróg, uzupełniających braki w zakresie kluczowych połączeń bądź przyczyniających się do likwidacji „wąskich gardeł” w sieci drogowej. 
 
Beneficjantami PI 7.4 będą PKP PLK SA i JST. Wybór projektów będzie odbywał się w procedurze pozakonkursowej. Przedsięwzięcia muszą wynikać regionalnej strategii transportowej. Nie zidentyfikowano tzw. dużych projektów.

Potencjalnych beneficjantów PI 4.5 sklasyfikowano według zakresu wsparcia. W zakresie niskoemisyjnego transportu będą to: JST oraz ich związki, których statutowym zadaniem jest wykonywanie ustawowych zadań jednostek samorządu terytorialnego w zakresie transportu publicznego; podmioty działające na zlecenie JST i ich związków, realizujące zadania z zakresu transportu publicznego, wybrane zgodnie z prawem zamówień publicznych; podmioty, w których większość udziałów posiada JST lub związek JST, realizujące na podstawie statutu zadania publiczne z zakresu transportu publicznego; porozumienia podmiotów wymienionych w pkt 1-3 reprezentowane przez lidera. W zakresie poprawy efektywności oświetlenia w gminach: JST, ich związki i stowarzyszenia; podmioty, w których większość udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki i stowarzyszenia; jednostki zaliczane do sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną (nie wymienione wyżej); spółdzielnie, wspólnoty mieszkaniowe, towarzystwa; porozumienia podmiotów wymienionych wyżej reprezentowane przez lidera; podmioty działające w oparciu o umowę/porozumienie, zgodne z zapisami ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym; organy administracji rządowej. Projekty w ramach PI 4.5 będą realizowane mechanizmami zintegrowanymi (ZIT, RIT), stąd cała alokacja zostanie rozdysponowana w trybie pozakonkursowym. Także dlatego Instytucja Zarządzająca RPO nie będzie wymagała od wnioskodawców oddzielnych planów gospodarki niskoemisyjnej

Wartość wsparcia

Poszczególne priorytety inwestycyjne będą dysponowały następującymi wysokościami alokacji (i względnej wartości udziału w całej alokacji na RPO):

• PI 7.2 - 411 mln euro (11 proc.)
• PI 7.4 - 93 mln euro (2,7 proc.)
• PI 4.5 410 mln euro (12 proc.)

Źródło: Projekt Regionalnego programu operacyjnego Województwa śląskiego 2014-2020, wersja 4, Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 237/311/IV/2014 Zarządu Województwa Śląskiego z dnia 11 lutego 2014 r.