WSA: Dość duża autonomia organu prowadzącego w sprawie postępowania rekrutacyjnego do publicznych szkół, decyzje o nieprzyjęciu ucznia do szkoły muszą być uzasadniane w sposób pełny i rzeczowy. Lakoniczne odpowiedzi na zadane pytania, to naruszenia ogólnych zasad i gwarancji procesowych.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uwzględnił skargę na decyzję dyrektora szkoły w przedmiocie odmowy przyjęcia ucznia, jaką złożyli jego rodzice. Ze zgromadzonych materiałów wynika, że przeprowadzenie postępowania rekrutacyjnego nastąpiło w oparciu o niejasne kryteria, natomiast lista uczniów przyjętych i nieprzyjętych nie zawierała informacji o ocenianych predyspozycjach, lecz tylko o najniższej liczbie punktów uprawniających do przyjęcia. Skarga rodziców nieprzyjętego dziecka podnosiła zarzut nieprzedstawienia kryteriów, co wiąże się z wątpliwościami co do obiektywizmu komisji rekrutacyjnej. W skardze podnieśli, że szkoła nie udzieliła nawet informacji o liczbie punktów, jaką uzyskało ich nieprzyjęte dziecko, a odpowiedzi na pytania zawarte w odwołaniach były odpowiedziami niezwykle wymijającymi.
Sąd stwierdził, że skarga została oparta na uzasadnionych podstawach. Postępowanie rekrutacyjne ma bowiem szczególną postać. O ile w przypadku szkół podstawowych szkoła jest zobowiązana do przyjęcia wszystkich uczniów zamieszkałych w jej obwodzie, to w odniesieniu do innych, którzy mogą zostać przyjęci na pozostałe wolne miejsca, prawo przewiduje względną swobodę organu prowadzącego daną szkołę. Jego prawem jest, na gruncie art. 133 ust. 2, ustalenie kryteriów, które mają dotyczyć takich uczniów i decydować o ich przyjęciu lub odmowie przyjęcia. Ustawodawca postawił jedynie ogólny warunek - kryteria muszą bowiem uwzględniać jak najpełniejszą realizację potrzeb dziecka i jego rodziny oraz lokalnych potrzeb społecznych.
Duża autonomia nie zwalnia jednak z obowiązku odpowiedniego uzasadniania stanowisk w ramach postępowania rekrutacyjnego. Żądane przez rodziców nieprzyjętego dziecka pismo przewodniczącego komisji rekrutacyjnej, powinno zawierać uzasadnienie wymagane przepisami Prawa oświatowego. Zgodnie z art. 158 ust. 7 tej ustawy, musi ono zawierać przyczyny odmowy przyjęcia, w tym najniższą liczbę punktów, która uprawniała do przyjęcia, oraz liczbę punktów, którą kandydat uzyskał w postępowaniu rekrutacyjnym. W opisywanej sytuacji wymogi te nie zostały spełnione, a powody nieprzyjęcia dziecka do szkoły pozostały w sferze domysłów. Informacja o najniższej liczbie punktów uprawniających do przyjęcia, podana w protokole z prac komisji rekrutacyjnej, nie jest informacją którą da się odnieść do indywidualnej sytuacji, gdy wszystkie pozostałe informacje są bardzo lakoniczne.
Przyjmuje się, że również w postępowaniu odwoławczym dyrektor szkoły ma obowiązek podać motywy, jakimi kierował się wydając rozstrzygnięcie w danej sprawie. Takie pismo musi także (co podnosi się w orzecznictwie) bezpośrednio odwoływać się do zarzutów odwołania, czego w tej sprawie zabrakło. Lakoniczne uzasadnienie i próba "zbycia" odwołującego się uczestnika postępowania narusza jego gwarancje procesowe, gdyż treść uzasadnienia podlega kontroli sądowej.
Wydane w ten sposób rozstrzygnięcia nie odpowiadały zatem wymogom wynikającym z podstawowych zasad postępowania administracyjnego. Niewyjaśnienie przyczyn nieprzyjęcia dziecka do szkoły i uwzględnianych w związku z tym kryteriów, zostały uznane przez Sąd za błędy mające bezpośredni wpływ na wynik sprawy, co doprowadziło do uchylenia zaskarżonej decyzji, obligując do ponownego przeprowadzenia postępowania rekrutacyjnego.
Wyrok WSA w Poznaniu z 17 września 2025 r. (sygn. IV SA/Po 636/25)
Źródło: CBOSA
