WSA: Przygotowywanie się nauczyciela do zajęć, dbałość o estetykę sal lekcyjnych czy racjonalne gospodarowanie środkami budżetowymi przez dyrektora szkoły, nie mogą być uznawane za wymogi konieczne do spełnienia dla możliwości otrzymania dodatku motywacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi swoim nowym orzeczeniem uwzględnił skargę wojewody w przedmiocie uchwały w sprawie regulaminu wynagradzania, w tym przyznawania różnorodnych dodatków, nauczycieli szkół prowadzonych przez dany samorząd. Przyczyną złożenia skargi było zbyt daleko idące sprecyzowanie okoliczności, jakie miałby spełnić nauczyciel, a także dyrektor szkoły, w celu otrzymania dodatkowych pieniędzy tytułem dodatku motywacyjnego.
Jak wynikało ze zgromadzonego materiału, organ stanowiący w treści uchwały wymienił okoliczności brane pod uwagę w kontekście tego dodatku, których spełnienie miało umożliwiać danemu nauczycielowi uzyskanie wyższej kwoty tytułem wynagrodzenia. Postanowienia te zostały oparte na § 6 rozporządzenia w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy, gdzie wśród ogólnych warunków udzielenia dodatku tego rodzaju wymieniono następujące kwestie: osiągnięcia w realizowanym procesie dydaktycznym, osiągnięcia wychowawczo-opiekuńcze, wprowadzanie innowacji pedagogicznych skutkujących efektami w procesie kształcenia i wychowania, zaangażowanie w realizację czynności i zajęć, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 Karty Nauczyciela, szczególnie efektywne wypełnianie zadań i obowiązków związanych z powierzonym stanowiskiem, a także realizowanie w szkole zadań edukacyjnych, wynikających z przyjętych przez organ prowadzący priorytetów w realizowanej lokalnej polityce oświatowej.
W tym przypadku, organ prowadzący zdecydował jednak o umieszczeniu w treści regulaminu dodatkowych przesłanek. Zgodnie z przyjętą wersją, na dodatek motywacyjny miałby zasłużyć nauczyciel dbający o estetykę i sprawność powierzonych pomieszczeń, a także systematycznie i efektywnie przygotowujący się do wykonywania przydzielonych obowiązków. W przypadku nauczyciela będącego dyrektorem szkoły, nie bez znaczenia w tym kontekście miałoby być racjonalne gospodarowanie środkami budżetowymi. Racjonalne nie było natomiast dopisanie takich wymagań do regulaminu wynagradzania.
Sąd uznał skargę w tym zakresie za zasadną. Już Konstytucja w swoim art. 7 nakłada na wszelkie organy władzy publicznej obowiązek działania na podstawie i w granicach prawa, bez możliwości rozszerzania tych granic, co uczynił w tym przypadku organ jednostki samorządu terytorialnego. Granicami wiążącymi zagadnienia wynagradzania nauczycieli są wytyczne Karty Nauczyciela oraz wydanego na jej podstawie, wspomnianego wyżej rozporządzenia. Przesłanki przyznania dodatku motywacyjnego oraz innych dodatków, są wymienione w nich w sposób wyczerpujący, bez możliwości dołączenia do tego katalogu innych przykładów. Można z nich wywnioskować, że taki dodatek staje się prawem nauczyciela, którego praca rodzi ponadprzeciętnie dobre, oczekiwane skutki, zaś on sam realizując swoje zadania, nie wykonuje tylko "planu minimum". Dodatek motywacyjny jest pewnego rodzaju przywilejem dla tych nauczycieli, którzy wykonują zawód w sposób zasługujący na szczególne uznanie.
Pomijając zatem kwestie przekroczenia zakresu upoważnienia ustawowego, wątpliwym wydaje się twierdzenie, że ponadprzeciętną, zasługującą na szczególną pochwałę formą pracy nauczyciela, jest przygotowywanie się do zajęć czy dbanie o estetykę klas, w których te zajęcia prowadzi. Nie budzi raczej wątpliwości fakt, że takie sprawy stanowią standard postępowania. Podniesienie normalnych obowiązków nauczyciela do rangi szczególnych zasług, za które miałby przysługiwać dodatek motywacyjny, kłóci się z samą naturą takiego dodatku.
Stwierdzone w ten sposób naruszenia prawa doprowadziły do stwierdzenia przez Sąd nieważności zakwestionowanych postanowień zbadanej uchwały.
Wyrok WSA w Łodzi z 19 lutego 2025 r. (sygn. III SA/Łd 680/24)
Źródło: CBOSA
