W ostatnim dniu listopada do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów został wpisany projekt o wsparciu dzieci, uczniów i rodzin.

Osobą odpowiedzialną za projekt jest Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Marzena Machałek. Termin wejścia w życie został zaplanowany na I kwartał 2022 r. ale przewidziano także wyjątki. 

Podstawowym celem projektu ustawy ma być zapewnienie wysokiej jakości wczesnej edukacji i opieki każdemu dziecku (oraz jego rodzinie, jeśli będzie to potrzebne), od momentu urodzenia do podjęcia przez nie nauki w szkole. Nowe regulacje mają na celu zapewnienie wczesnej pomocy dzieciom i rodzinom wychowującym i oczekującym dzieci, także w okresie prenatalnym. W projekcie proponuje się również wprowadzenie nowych rozwiązań w zakresie oceny potrzeb dzieci i uczniów oraz planowania na tej podstawie działań wspierających, ujętych w rozwiązaniach dotyczących oceny funkcjonalnej. Ocena funkcjonalna ma zdaniem autorów pozwolić bardziej trafnie określać mocne strony, jak i trudności dziecka lub ucznia, ale również identyfikować bariery w środowisku, które organizuje jego funkcjonowanie i rozwój predyspozycji, monitorować postępy i oceniać efektywność udzielanego wsparcia w kontekście postępów uczniów. 

Jako uzupełnienie rozwiązań ustawy o centrach usług społecznych propozycją projektu będzie wprowadzenie nowych zadań publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych w zakresie koordynacji na poziomie powiatu pomocy specjalistycznej, która nie zawsze jest dostępna na poziomie gminy.

Dążąc do podnoszenia jakości edukacji dla wszystkich dzieci i uczniów autorzy zaproponowali wprowadzenie regulacji dotyczących mierzenia i monitorowania jakości udzielanego wsparcia. Zbieranie informacji na temat potrzeb uczniów, jak również tego, czy odpowiednie wsparcie jest udzielane i jakie są jego efekty, będzie służyło rozwojowi szkoły, która będzie w stanie korygować swoje działania i poprawiać dostępność w odpowiedzi na potrzeby uczniów.

Z uwagi na powyższe, w projekcie ustawy planuje się wprowadzenie nowych rozwiązań oraz modyfikację dotychczasowych regulacji, które umożliwią:

1) stworzenie krajowego systemu wsparcia dzieci, uczniów i rodzin;

2) wprowadzenie nowego modelu wczesnego wspomagania rozwoju dzieci i wsparcia rodzin (WWR) - wejście w życie 1 września 2023 r.;

3) zmianę sposobu oceny potrzeb dzieci i uczniów oraz planowania, udzielania i oceny efektywności udzielanego wsparcia oraz sposobu finansowania zadań w tym zakresie - wejście w życie 1 września 2023 r.;

4) wprowadzenie standardów zatrudnienia nauczycieli specjalistów w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych, w tym ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi i integracyjnych.

Od 1 września 2022 r. do 1 września 2024 r. będą obowiązywać standardy zatrudnienia nauczycieli specjalistów w zmniejszonym wymiarze. W zależności od liczby uczniów wymiar etatów specjalistów będzie przedstawiał się następująco:

• do 30 uczniów – 0,25 etatu,
• od 31 do 50 uczniów – 0,5 etatu,
• od 51 do 100 uczniów – 1 etat,
• powyżej 100 uczniów – 1,5 etatu + 0,2 etatu na każdych następnych 100 uczniów.

Docelowe standardy zatrudnienia nauczycieli specjalistów, które będą obowiązywać od 1 września 2024 r.:

• do 10 uczniów – 0,25 etatu,
• od 11 do 20 uczniów – 0,4 etatu,
• od 21 do 30 uczniów – 0,6 etatu,
• od 31 do 40 uczniów – 0,8 etatu,
• od 41 do 50 uczniów – 1 etat,
• od 51 do 100 uczniów – 1,5 etatu,
• powyżej 100 uczniów – 2 etaty + 0,2 etatu na każdych następnych 100 uczniów.

5) uregulowanie możliwości pełnienia przez szkoły i placówki specjalne nowej roli i zadań w zakresie wspierania przedszkoli i szkół ogólnodostępnych i integracyjnych (Specjalistyczne Centra Wspierające Edukację Włączającą – SCWEW) oraz koordynowania kształcenia i doskonalenia zawodowego kadry zarządzającej i nauczycieli w zakresie edukacji włączającej. Prowadzenie SCWEW jako możliwość zostanie wprowadzona od 1 września 2022 r., natomiast od 1 września 2025 r. stanie się zadaniem obowiązkowym powiatu, z możliwością zawarcia porozumienia na zapewnienie wsparcia ze strony SCWEW prowadzonego przez inny powiat w sytuacji, gdy dany powiat nie prowadzi placówki specjalnej. Uruchomienie działalności Centrum Koordynującego planowane jest natomiast od 1 września 2022 r., co pozwoli na zapewnienie realizacji działań związanych z przygotowaniem jednostek systemu oświaty do realizacji nowych rozwiązań;

6) uzupełnienie obecnych możliwości doskonalenia oraz rozwoju zawodowego nauczycieli i specjalistów o superwizję - wejście w życie 1 września 2024 r.;

7) nadanie statusu ucznia osobom z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim - wejście w życie 1 września 2026 r.

Szczegółowo z założeniami i projektu można zapoznać się tutaj.