Resort edukacji opublikował projekt rozporządzenia w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2019. MEN szacuje, że standard A wyniesie ok. 5.593 zł. Oznaczałoby w stosunku do roku 2018 (5.409 zł) wzrost jego wartości o 183 zł (3,4 proc.). MEN zaproponowało zmiany w wagach i w liczebnościach uczniów. 

Na podstawie danych o liczbie uczniów (wychowanków) i etatów nauczycielskich w podziale na poszczególne rodzaje jednostek samorządu terytorialnego podział subwencji (po wydzieleniu rezerwy 0,4 proc.) ukształtuje się według MEN w następująco: gminy – 29.204,36 mln zł (63,9 proc.), w tym miasta na prawach powiatu w zakresie zadań gminy – 7.808,66 mln zł; powiaty – 15.912,32 mln zł (34,8 proc.), w tym miasta na prawach powiatu w zakresie zadań powiatu – 8.384,12 mln zł; województwa – 607,18 mln zł (1,33 proc.).

Jak informuje resort, w kwocie subwencji oświatowej na przyszły rok znalazły się nakłady na realizację nowych zadań oświatowych. Za najważniejsze spośród nich urzędnicy uznali sfinansowanie: skutków zmian liczby etatów nauczycieli oraz awansu zawodowego (w tym również w zakresie dzieci sześcioletnich i starszych w wychowaniu przedszkolnym); skutków podwyżki wynagrodzeń nauczycieli z roku 2018 r.; skutków podwyżek wynagrodzeń dla nauczycieli w wysokości 5 proc. od 1 stycznia 2019 r. oraz przesunięcie 1,8 mln dla Ministra Rolnictwa w związku z przejęciem kilku szkół rolniczych.

W porównaniu do roku 2018, MEN zaproponowało wprowadzenie do algorytmu nowych wag lub modyfikacje w dotychczasowych wagach oraz korekty liczebności uczniów.

Zmiany w wagach

1. Wprowadzenie dwóch wag na realizację działań z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej: o wartości 0,025 dla szkół podstawowych i gimnazjum i o wartości 0,012 dla szkół ponadpodstawowych). Waga obejmie uczniów z kategorii dzieci i młodzież (czyli wszystkich, a nie tylko objętych pomocą) w szkołach ogólnodostępnych realizujących obowiązek szkolny lub nauki. Zróżnicowanie tych wag wynika z odsetka osób korzystających z pomocy psychologiczno-pedagogicznej w danym typie szkoły: w szkole podstawowej i gimnazjum średnio w kraju 35 proc. uczniów jest objętych pomocą psychologiczno-pedagogiczną, w szkołach ponadpodstawowych ok. 19 proc. Średnio na ucznia korzystającego z pomocy będzie przypadała kwota ok. 340 zł. Wartość nakładów na nowe wagi wynosi 556 mln zł. MEN szacuje, ze nowymi wagami objętych zostanie 4,4 mln uczniów.
2. W zakresie szkolnictwa zawodowego:
   1. zaproponowano wprowadzenie dwóch nowych wag dla zróżnicowania kwot naliczanych na uczniów objętych kształceniem zawodowym w oparciu o prognozowane zapotrzebowanie na pracowników w danym zawodzie na rynku pracy. Wartość wagi na uczniów kształcących się w zawodach, na które prognozuje się zwiększone zapotrzebowanie wyniesie 0,2 (tj. 1.120 zł na ucznia), z wyłączeniem uczniów będących młodocianymi pracownikami realizującymi praktyczną naukę zawodu u pracodawcy, dla których waga wyniesie 0,08 (tj. 447 zł na ucznia). W wadze zostali uwzględnieni uczniowie klas I w branżowych szkołach I stopnia, w technikach i szkołach policealnych. Lista zawodów uwzględniona w tej wadze to: elektronik, elektryk, kierowca mechanik, technik automatyk, mechatronik, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, operator obrabiarek skrawających, magazynier-logistyk, technik elektronik, murarz-tynkarz, technik elektryk, technik energetyk, technik informatyk, technik mechatronik, ślusarz, mechanik-monter maszyn i urządzeń, technik mechanik, technik transportu kolejowego, technik elektroenergetyk transportu szynowego. Jak twierdzi MEN, wyłączenie z wagi 0,2 młodocianych pracowników uzasadnione jest tym, że mogą oni realizować dokształcanie teoretyczne w branżowej szkole I stopnia, a kształcenie praktyczne realizują u pracodawcy. Wagą 0,2 naliczono wartość 67 mln zł, a wagą 0,08 – 2,1 ml zł. Uczniowie, którzy rozpoczynali kształcenie w zawodzie, na który prognozuje się zwiększone zapotrzebowanie, będą do końca cyklu kształcenia w szkole traktowani przy podziale subwencji na kolejne lata, tak jak w 2019 r. (czyli będzie na nich naliczana dodatkowa subwencja) nawet w przypadku zmiany prognozy w kolejnych latach. Takie rozwiązanie ma zapewnić stabilność finansową samorządów w kształceniu zawodowym. Będą one miały pewność, że decyzja o uruchomieniu kształcenia w zawodzie, na który prognozuje się zwiększone zapotrzebowanie do zakończenia kształcenia w tym zawodzie będzie przekładać się na wyższe finansowanie w ramach subwencji.
   2. zmniejszenie z 0,23 do 0,10 (tj. z 1.286 zł do 559 zł) wagi dla uczniów kształcących się w szkołach policealnych w 7 zawodach (technik rachunkowości, technik ochrony fizycznej osób i mienia, opiekunka środowiskowa, opiekun osoby starszej, technik archiwista, asystent kierownika produkcji filmowej/telewizyjnej, technik usług pocztowych i finansowych). Zmiana wagi dotyczy 23,5 tys. uczniów i ma dać oszczędność ok. 17 mln zł.
   3. zmniejszenie z 0,29 do 0,23 wagi dla uczniów kształcących się w 13 zawodach (technik eksploatacji portów i terminali, technik lotniskowych służb operacyjnych, technik teleinformatyk, technik wiertnik, wiertacz, technik prac biurowych, technik procesów introligatorskich, technik papiernictwa, technik renowacji elementów architektury, technik geolog, introligator, drukarz, technik procesów drukowania). Zmiana dotyczy 10 tys. uczniów i ma dać oszczędność w wysokości ok. 3,5 mln zł.
   4. wprowadzenie wagi o wartości 0,05 (co wyniesie ok. 280 zł na ucznia) dla uczniów kształcących się w zawodach kierowca mechanik lub technik transportu drogowego (konsekwencja przyjętego w projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe i ustawy o systemie oświaty oraz innych ustaw). MEN szacuje się, nakłady naliczone na sfinansowanie badań psychologicznych uczniów kształcących się w tych dwóch zawodzie wyniosą ok. 0,37 mln zł. Według danych z SIO z dnia 30 września 2017 r. w tych zawodach kształciło się 1 318 uczniów.
3. W zakresie wag na uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych, w związku z rozpoczęciem funkcjonowania 8 klasy szkoły podstawowej zaproponowano zmianę limitów wielkości grup uczniów mniejszości, które decydują o stosowaniu poszczególnych wag.

Zmiany w liczbach uczniów

• Zmniejszenie liczby uczniów gimnazjów dla dzieci i młodzieży wskaźnikiem 33,3 proc. (tj. ok. 118 tys. uczniów) w związku z wygaśnięciem gimnazjów od 1 września 2019 r. Spowoduje to przesunięcie kwoty subwencji w wysokości ok. 750 mln zł z samorządu gminnego do powiatowego.
• Zwiększenie liczebności uczniów szkół ponadgimnazjalnych i ponadpodstawowych w związku ze wzrostem liczby uczniów tych szkół od 1 września 2019 r. (absolwentów gimnazjów oraz pierwszych absolwentów ośmioletniej szkoły podstawowej) wskaźnikami: dla liceów ogólnokształcących: 6,81 proc., dla techników: 13,40 proc., dla branżowych szkół I stopnia: 9,20 proc. MEN założył następujący rozkład uczniów między typami szkół: 44,5 proc. LO, 40,5 proc. technikum, 15 proc. branżowa szkoła I stopnia.
• Zwiększenie liczebności uczniów klas I w szkołach ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych w powiatach o 10 proc. od 1 września 2019 r. MEN założył, że w powiatach nastąpi wzrost liczby uczniów klas I szkół ponadpodstawowych wyższy niż wynikający z rekrutacji dwóch roczników dzieci. Miałoby to mieć związek z dysponowaniem przez te szkoły wolnymi miejscami.
• Zwiększenie liczebności wychowanków internatów i burs o 11 proc. (tj. ok. 6 tys.). Powodem jest podwójna rekrutacja do szkół ponadgimnazjalnych i ponadpodstawowych od 1 września 2019 r. W wyniku tego naliczono w tych wagach kwotę 510 mln zł tj. o 50 mln zł więcej niż bez wskaźnika zwiększającego.

Inne zmiany

Usunięcie definicji uczniów liceów ogólnokształcących dla dorosłych, którzy uzyskali świadectwo dojrzałości oraz uczniów szkół policealnych niebędących szkołami specjalnymi, którzy uzyskali dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe.

Z projektem rozporządzenia można zapoznać się tutaj.