Jednym z efektów wejścia w życie, uchwalonych dnia 14 grudnia 2016 r. ustaw: Prawo oświatowe oraz Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe jest rozpoczęcie edukacji w klasach I liceów ogólnokształcących, techników i branżowych szkół pierwszego stopnia w roku szkolnym 2019/2020, zarówno przez dzieci kończące klasę III gimnazjum, jak i dzieci kończące klasę VIII szkoły podstawowej.
Dzieci kończące gimnazjum będą kształciły się w 3-letnich liceach ogólnokształcących i 4-letnich technikach, natomiast dzieci kończące VIII klasę szkoły podstawowej rozpoczną naukę w 4-letnim liceum lub 5- letnim technikum.
Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar zauważa, że zmiana ta rodzi obawy wśród dzieci i rodziców o równy dostęp m.in. do I klas liceów i I klas technikum dla uczniów, którzy ukończą III klasę gimnazjum oraz VIII klasę szkoły podstawowej w roku szkolnym 2019/2020. Sposób organizacji szkoły również budzi wątpliwości, bowiem będą one zobowiązane do przyjęcia dzieci z dwóch roczników, które w tej samej szkole będą uczyły się według dwóch rożnych systemów.
O problemie Rzecznik Praw Obywatelskich po raz kolejny informuje Minister Edukacji.
W piśmie z 7 grudnia br. RPO zauważa, że wspomniane ustawy wprowadziły rozwiązanie zmierzające do osobnego przeprowadzenia postępowania rekrutacyjnego dla absolwentów gimnazjum i osobnego dla absolwentów ośmioletnich szkół podstawowych. Jednak w ocenie Rzecznika nie rozwiązuje to zasadniczego problemu.
- Szkoły ponadpodstawowe co roku wyznaczają maksymalną liczbę klas, którą mogą utworzyć w ramach rekrutacji. Dotychczas w ramach utworzonych klas przyjmowani byli jedynie absolwenci gimnazjum. W roku szkolnym 2019/2020 przyjęci zostaną także absolwenci ośmioletniej szkoły podstawowej. Większość szkół ponadpodstawowych, w celu uniknięcia zagrożenia przepełnienia budynku szkoły oraz pogorszenia warunków nauczania w roku szkolnym 2019/2020 już podczas rekrutacji na rok szkolny 2017/2018 zmniejszyła liczbę klas. Niewykluczone, że sytuacja ta powtórzy się w czasie rekrutacji na rok szkolny 2018/2019, jak również rekrutacji na rok szkolny 2019/2020. Powyższa zmiana zmniejsza zatem szanse uczniów na dostanie się do wymarzonej szkoły.
W przyszłości niemożliwym wydaje się przekształcenie wystarczającej liczby gimnazjów w szkoły ponadpodstawowe, tak aby powstała możliwość utrzymania obecnej liczby klas bądź ich zwiększenia. Należy także zaznaczyć, że większość szkół ponadpodstawowych nie funkcjonowała dotychczas w zespołach szkół. W związku z tym nie istnieje możliwość przekształcenia gimnazjum w szkole ponadpodstawową, celem zwiększenia jej powierzchni – czytamy w piśmie RPO.
Zdaniem Rzecznika problem dotyczący rekrutacji na rok szkolny 2019/2020 w szczególności negatywnie rzutuje na funkcjonowanie szkół prestiżowych, czyli takich, w rekrutacji do których, udział brała dotychczas wysoka liczba absolwentów gimnazjum. - Niewkluczone, że z uwagi na powyższe problemy, większość z nich zdecyduje się na jeszcze większe ograniczenia w procesie rekrutacji, a w konsekwencji zmniejszy liczbę klas. Powyższe zmiany, mogą zatem, w mojej ocenie, stanowić naruszenie prawa do równego dostępu do nauki – zauważa RPO.
W kontekście rekrutacji do I klas szkół ponadpodstawowych na rok szkolny 2019/2020 pojawia się również problem braku projektu ustawy regulującej materię nowej podstawy programowej dla szkół ponadpodstawowych. Bez niej nauczyciele nie mogą dobrać odpowiednich podręczników. Dalszy brak tejże ustawy może skutkować zatem pojawieniem się poważnych problemów organizacyjnych na początku roku szkolnego 2019/2020.
Dlatego Adam Bodnar zwraca się do szefowej MEN z prośbą z zajęcie stanowiska w sprawie.
Z pismem można zapoznać się tutaj.
