Jeżeli w sytuacji odwołania dyrektora z przyczyn szczególnie uzasadnionych zrealizowany został obowiązek zasięgnięcia opinii kuratora oświaty to nie ma znaczenia czy i w jaki sposób opinia kuratora została w ogóle uzasadniona. (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 13 września 2016 r., II SA/Rz 1697/15, nieprawomocny).
Przedmiotem kontroli Sądu w niniejszej sprawie była ocena legalności uchwały Zarządu Powiatu w sprawie odwołania ze stanowiska dyrektora Specjalnego Ośrodka Szkolno - Wychowawczego.
Organ wskazał, iż podstawą jej podjęcia był przepis art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty.
W niniejszej sprawie wyczerpany został obowiązek zasięgnięcia opinii kuratora oświaty. Jak już zostało wskazane na wstępie nie ma przy tym znaczenia czy i w jaki sposób opinia kuratora została w ogóle uzasadniona. W sytuacji, gdy we wniosku opisano przyczyny planowanego odwołania ze stanowiska dyrektora, istotne jest jedynie czy obligatoryjny tryb dotyczący opinii został wyczerpany. Nawet bowiem brak takiej opinii w terminie określonym w art. 38 ust. 2 ustawy jest z mocy tego przepisu równoznaczny z wydaniem opinii pozytywnej.
Jak się podkreśla w orzecznictwie materialnoprawna podstawa zaskarżonej uchwały (art. 38 ust. 1 pkt 2) wymaga zastosowania tego przepisu do sytuacji zupełnie wyjątkowych, nadzwyczajnych, kiedy organ odwołujący ma pełne prawo ocenić, że dalsze kierowanie szkołą stanowi istotne zagrożenie dla osiągnięcia jej celów lub z jakichkolwiek innych obiektywnie ważnych względów jest nie do przyjęcia. Przyczyną odwołania w tym trybie mogą być takie zaniedbania obowiązków dyrektora, które mogą prowadzić do destabilizacji funkcjonowania szkoły przy realizacji jej zadań w zakresie nauczania i wychowania. Nie każde naruszenie prawa przez dyrektora jest wystarczające do zastosowania tej formy odwołania, a jedynie takie, które powoduje konieczność natychmiastowego zaprzestania pełnienia przezeń funkcji z uwagi na zagrożenie interesu publicznego. Chodzi o działanie lub zaniechanie o charakterze zupełnie wyjątkowym i nadzwyczajnym (wykraczającym poza działanie rutynowe, codzienne), mające charakter niedopełnienia obowiązków lub naruszenia uprawnień określonych prawem przez nauczyciela - dyrektora szkoły, które powodują destabilizację w realizacji funkcji (dydaktycznej, wychowawczej i oświatowej) szkoły i dlatego konieczne jest natychmiastowe zaprzestanie wykonywania funkcji dyrektora, albowiem dalsze zajmowanie stanowiska dyrektora godzi w interes szkoły jako interes publiczny.
Jeszcze inne określenie omawianej przesłanki odwołania w orzecznictwie wskazuje na to, że muszą zachodzić takie okoliczności, które obiektywnie powodują destabilizację pod względem dydaktycznym i wychowawczym czy oświatowym jednostki oświatowej kierowanej przez nauczyciela, a jedyną możliwością zapobieżenia takiej sytuacji jest odwołanie dyrektora w trybie natychmiastowym. Subiektywne przekonanie organu prowadzącego o potrzebie odwołania nie jest wystarczające.
W dotychczasowym orzecznictwie sądowym z sytuacji uzasadniających natychmiastowe odwołanie dyrektora na podstawie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy wykluczono m.in. takie okoliczności jak: naruszenie zasad gospodarki finansowej, utrata zaufania organu prowadzącego, naruszenie dyscypliny finansów publicznych, naruszenie procedury udzielania zamówień publicznych, okoliczności, które powinny raczej stanowić przesłankę negatywnej oceny pracy i ewentualnego dalszego odwołania w innym trybie.
Sąd w powołanej sprawie podzielił powyższą linię orzeczniczą. Zestawienie brzmienia art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy z art. 36a ust. 8 ustawy i użycie sformułowania w "szczególnie" uzasadnionych przypadkach musi prowadzić do konstatacji, że chodzi o przypadki drastyczne, wyjątkowe i nadzwyczajne.
Źródło: CBOSA
