Ustalenie przez radę gminy warunków wypłacania dodatku za warunki pracy narusza w sposób istotny normę kompetencyjną wynikającą z art. 30 ust. 6 pkt 1 ustawy Karta Nauczyciela.
W regulaminie wynagradzania nauczycieli rada gminy wprowadziła zapis: „Dodatek wypłaca się w całości jeżeli nauczyciel realizuje w warunkach uciążliwych cały obowiązujący go wymiar zajęć (pełny etat). Nauczycielowi, który realizuje w warunkach uciążliwych tylko część obowiązującego wymiaru zajęć lub jest zatrudniony w niepełnym wymiarze zajęć dodatek wypłaca się proporcjonalnie do liczby godzin przepracowanych w tych warunkach”.
Organ nadzoru stwierdził, że zapis ten narusza w sposób istotny art. 30 ust. 6 pkt 1 w zw. z art. 91c ust. 1 ustawy Karta Nauczyciela w zw. z art. 80 ustawy Kodeks pracy.
Przepis art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela wskazuje nie tylko zagadnienia powierzone organom prowadzącym do uregulowania w formie uchwały, ale określa jednocześnie granice kompetencji prawotwórczej przyznanej w tym zakresie organowi prowadzącemu. Ustawodawca decydując w konkretnym przypadku o otwartym katalogu zagadnień powierzonych do unormowania, wyznaczył jednocześnie czytelną granicę powierzonej kompetencji, wskazując - w ramach art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela - iż regulamin wynagradzania określa wysokość stawek dodatków, o których mowa w ust. 1 pkt 2, oraz szczegółowe warunki przyznawania tych dodatków, z zastrzeżeniem art. 33 i 34. Tym samym organ prowadzący nie może w ramach regulaminu wynagradzania normować warunków wypłacania nauczycielom w/w dodatków. Rada gminy w kwestionowanym przez organ nadzoru fragmencie uchwały, ustaliła nie tylko sposób wypłacania dodatku za warunki pracy, ale również uzależniła jego wysokość od liczby godzin przepracowanych w tych warunkach.
Ustalenie przez Radę warunków wypłacania dodatku za warunki pracy narusza w sposób istotny normę kompetencyjną wynikającą z art. 30 ust. 6 pkt 1 Karty Nauczyciela. Powyższe stanowisko organu nadzoru potwierdza utrwalona linia orzecznicza sądów administracyjnych. W wyroku z dnia 18 czerwca 2008 r. (sygn. akt IV SA/Wr 169/07) Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu stwierdził nieważność przepisu uchwały wskazując w uzasadnieniu, że w kompetencji wynikającej z art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela nie mieści się uprawnienie rady gminy do określania tego kiedy dodatki jako składniki wynagrodzenia winny być wypłacane.
Z kolei zgodnie z art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela w zakresie spraw wynikających ze stosunku pracy, nieuregulowanych przepisami ustawy, mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy. Z treści art. 80 Kodeksu pracy wynika, iż wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, zaś za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia wtedy, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią.
Rozwiązanie zawarte w cytowanym fragmencie uchwały w indywidualnym przypadku może doprowadzić do pozbawienia dodatku za warunki pracy, pomimo zachowania powyższych uprawnień w oparciu o przepisy prawa pracy, a tym samym stworzyć rozwiązanie mniej korzystne dla nauczycieli. To z kolei może być traktowane jako naruszenie art. 9 § 2 Kodeksu pracy, który przewiduje, że postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych oraz regulaminów i statutów nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych. Przykładem takiego niekorzystnego rozwiązania jest sytuacja urlopu wypoczynkowego nauczyciela. Nieobecność spowodowana urlopem wypoczynkowym nauczyciela jest bez wątpienia nieobecnością usprawiedliwioną, a zatem stosowałoby się regułę wprowadzoną w powołanym wyżej fragmencie uchwały. Tymczasem zgodnie z art. 67 ust. 1 Karty Nauczyciela za czas urlopu wypoczynkowego nauczycielowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Podobna sytuacja zachodzi w przypadku urlopu szkoleniowego oraz płatnego zwolnienia od pracy w związku z dalszym kształceniem się, zgodnie z § 14 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania nauczycielom urlopów dla dalszego kształcenia się, dla celów naukowych, artystycznych, oświatowych i z innych ważnych przyczyn oraz ulg i świadczeń związanych z tym kształceniem, a także organów uprawnionych do ich udzielania. Z sytuacją taką mamy do czynienia również w przypadku zwolnienia nauczyciela od pracy zawodowej do wykonania doraźnej czynności wynikającej z jego funkcji związkowej poza zakładem pracy w związku z art. 25 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych.
Mając powyższe na uwadze organ nadzoru stwierdził nieważność cytowanego na wstępie zapisu uchwały rady gminy.
Źródło: Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Dolnośląskiego z dnia 5 grudnia 2012 r. NK-N12.4131.760.2012.BSZ2
