7 stycznia br. sejmowe połączone Komisje Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej analizowały projekt ustawy budżetowej na rok 2016 w zakresie m.in. subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w zakresie części oświatowej. Pomimo negatywnego stanowiska ZNP, posłowie wydali opinię pozytywną.

Część oświatowa subwencji ogólnej dla powiatów

Wysokość części oświatowej subwencji ogólnej ustalono zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, w świetle którego kwotę przeznaczoną na część oświatową subwencji ogólnej dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego ustala się w wysokości łącznej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej, nie mniejszej niż przyjęta w ustawie budżetowej w roku bazowym, skorygowanej o kwotę innych wydatków z tytułu zmiany realizowanych zadań oświatowych.

Zgodnie z projektem ustawy budżetowej, wysokość części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2016 wynosi 41.496.952 tys. zł i jest większa od kwoty części oświatowej subwencji ogólnej uwzględnionej w ustawie budżetowej na rok 2015 o kwotę 1.120.000 tys. zł, tj. o 2,8%. Na podstawie danych statystycznych o liczbie uczniów oraz etatach nauczycieli, przyjętych do naliczenia jednostkom samorządu terytorialnego wstępnych kwot części oświatowej subwencji ogólnej, szacuje się, że podział kwoty całości części oświatowej subwencji zostanie pomniejszony o 0,4 % na rezerwę.

Podział subwencji pomiędzy JST:

• gminy – 26.212.300 tys. zł, co stanowi 63,4 % (w tym miasta na prawach powiatu w zakresie zadań dot. gmin – 6.599.600 tys. zł),
• powiaty – 14.451.000 tys. zł, co stanowi 35 % (w tym miasta na prawach powiatu w zakresie zadań dot. powiatów 6.655.800 tys. zł),
• województwa – 667.600 tys. zł, co stanowi 1,6 %.

W toku posiedzenia przedstawiono również propozycje dot. rezerw celowych pozostawionych do dyspozycji Ministra Edukacji Narodowej. W projekcie ustawy przewidziano 8 takich rezerw na łączną kwotę 2.543.212 tys. zł.

Nauczyciele o projekcie

W toku posiedzenia głos zabrał Krzysztof Baszczyński, który przedstawił stanowisko Związku Nauczycielstwa Polskiego. Po pierwsze, zwrócił uwagę na szybki tryb procedowania uniemożliwiający przeprowadzenie procedury opiniowania projektu w ogniwach ZNP – projekt budżetu dot. oświaty i wychowania wpłynął do ZNP 4 stycznia br., a zatem tylko 3 dni przed posiedzeniem Komisji. Po drugie zauważył, że omawiany na niniejszym posiedzeniu projekt ustawy budżetowej został zmieniony względem poprzedniej wersji (z listopada 2015 roku) i zakłada zmniejszenie środków na oświatę o ponad 21 mln zł.  Po trzecie, przedstawiciel ZNP wskazał, że omawiany projekt to kolejny projekt ustawy budżetowej, w którym można zaobserwować spadek udziału oświaty w PKB (2,43%).

Główne zastrzeżenia ZNP do projektu to brak jakichkolwiek środków na podwyżki płac dla nauczycieli, brak środków zwaloryzowanych na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych dla nauczycieli oraz dla pracowników niepedagogicznych. Nauczyciele mają również zastrzeżenia dot. finansowania ich doskonalenia zawodowego – nie jest realizowany przepis Karty Nauczyciela mówiący o jednoprocentowym odpisie na fundusz doskonalenia i dokształcania nauczycieli. Ponadto, przedstawiciel ZNP podniósł kwestię ponoszenia kosztów przeprowadzania matur ustnych. Z uwagi na fakt, że część oświatowa subwencji nie przewiduje środków na ten cel, kosztami matur ustnych obciążone są samorządy.

Ogólna ocena ZNP jest negatywna, ponieważ projekt ustawy budżetowej nie uwzględnia wszystkich potrzeb związanych z edukacją.

Stanowisko ZNP dostępne jest TUTAJ.