Minister Edukacji Narodowej przedstawił informacje dla Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży w sprawie dokształcania i doskonalenia zawodowego nauczycieli w aspekcie dostosowania oferty szkoleniowej do potrzeb systemu edukacji, z uwzględnieniem finansowania ze środków krajowych i europejskich.

Jak stwierdził, stanowiąc wymagania wobec szkół i placówek, należy im jednoczenie umożliwić korzystanie z zewnętrznego wspomagania służącego pomocą w spełnianiu ustalonych przez państwo wymagań oraz realizowaniu oczekiwań uczniów, rodziców i nauczycieli.

 Zewnętrzne wspomaganie powinno wykorzystywać potencjał różnych instytucji, mogących świadczyć na rzecz szkoły, tj. placówek doskonalenia nauczycieli, poradni psychologiczno-pedagogicznych i bibliotek pedagogicznych. Realizowane przez te placówki wspomaganie powinno wynikać z analizy indywidualnej sytuacji szkoły/placówki i odpowiadać na jej specyficzne potrzeby.

 Wspomaganie powinno:

a) sprzyjać podnoszeniu poziomu osiągnięć uczniów i wyrównywaniu szans edukacyjnych uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,

b) opierać się na efektach kształcenia, w szczególności wynikach ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej szkoły/placówki, oraz wynikach sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych,

c) opierać się na planowej współpracy ze szkołą/placówką, zapewniając jej pomoc zarówno doraźną, jak i długofalową.

Głównym zadaniem systemu wspomagania powinno być przygotowanie kompleksowej oferty bezpośredniego wspomagania, która powinna obejmować:

• pomoc w zakresie diagnozowania problemów,
• przedstawienie możliwych sposobów działania prowadzących do ich rozwiązania,
• towarzyszenie podczas wdrażania zmian,
• wspólną ocenę efektów i współpracę przy opracowaniu wniosków na przyszłość,
• organizowanie współpracy szkół (np. tworzenie sieci szkół) polegającej na współdziałaniu dyrektorów i nauczycieli (np. opiekunów stażu, liderów, przewodniczących zespołów, nauczycieli przedmiotów),
• tworzenie i prowadzenie bazy zasobów niezbędnych do prawidłowej realizacji zadań przez szkoły i placówki (specjaliści, wydawnictwa, inicjatywy)
• informowanie o kierunkach polityki oświatowej państwa, w tym planowanych i wprowadzanych zmianach.

Obowiązujące przepisy prawa umożliwiają placówkom doskonalenia nauczycieli, poradniom psychologiczno-pedagogicznym i bibliotekom pedagogicznym organizowanie i prowadzenie:

1) wspomagania szkół i placówek, polegającego na zaplanowaniu i przeprowadzeniu działań mających na celu poprawę jakości pracy szkoły lub placówki wynikających z ich potrzeb, obejmującego:

• pomoc w diagnozowaniu potrzeb szkoły lub placówki,
• ustalenie sposobów działania prowadzących do ich zaspokojenia
• zaplanowanie form wspomagania i ich realizację,
• wspólną ocenę efektów i opracowanie wniosków z realizacji zaplanowanych form wspomagania.

2) sieci współpracy i samokształcenia dla nauczycieli oraz dyrektorów szkół i placówek, w ramach których możliwe jest organizowanie doskonalenia w różnych formach obejmujących zarówno spotkania z udziałem zewnętrznych ekspertów (np. wykłady, warsztaty, konsultacje grupowe), jak i wszelkie formy inicjowane przez organizatora i prowadzącego sieć (np. organizowanie lekcji pokazowych, omawianie dobrych praktyk, wspólne poszukiwanie optymalnych rozwiązań bieżących problemów dydaktycznych i wychowawczych).

Od 2013 r. wspieranie placówek doskonalenia nauczycieli, poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz bibliotek pedagogicznych, w zakresie wynikającym z kierunków polityki oświatowej państwa, jest zadaniem placówek doskonalenia nauczycieli prowadzonych przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.

Mając na uwadze ww. kierunki polityki oświatowej państwa oraz specyfikę działań statutowych Ośrodka Rozwoju Edukacji, i Krajowego Ośrodka Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej placówki te realizowały następujące działania:

• Wspierania rozwoju dziecka młodszego w związku z obniżeniem wieku realizacji obowiązku szkolnego
• Podniesienie jakości kształcenia w szkołach ponadgimnazjalnych
• Działania szkoły na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa uczniów
• Kształcenie uczniów niepełnosprawnych w szkołach ogólnodostępnych.

Obok realizacji przez placówki działań na rzecz doskonalenia nauczycieli w zakresie wynikającym z kierunków polityki oświatowej państwa, od 1 stycznia 2016 r. placówki doskonalenia nauczycieli, poradnie psychologiczno-pedagogiczne oraz biblioteki pedagogiczne będą miały obowiązek organizowania i prowadzenia wspomagania szkół i placówek, a także sieci współpracy i samokształcenia dla nauczycieli oraz dyrektorów szkół i placówek.

Aby przygotować ww. placówki do realizacji nowych zadań i form doskonalenia, uruchomiono w Ośrodku Rozwoju Edukacji oraz Krajowym Ośrodku Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej następujące działania realizowane przez te placówki w ramach zadań statutowych oraz poprzez projekty współfinansowane z budżetu UE w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki:

I. Działania służące wdrażaniu systemu wspomagania szkół i placówek realizowane przez Ośrodek Rozwoju Edukacji

• projekt systemowy pn. „System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół”
• w ramach Działania 3.5 „Kompleksowe wspomaganie rozwoju szkół” (POKL, Priorytet III Wysoka jakość oświaty)
• pilotażowy program wspierania placówek doskonalenia nauczycieli pn. „Nowa rola placówek doskonalenia” – realizowany od lutego 2012 r.

II. Działania służące wdrażaniu systemu wspomagania szkół i placówek realizowane przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej.