Drugi dzień obrad, tym razem już plenarnych, odbył się w Sali Kongresowej PKiN. Gośćmi kongresu byli m.in. Olgierd Dziekoński – Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP, Krystyna Szumilas – Minister Edukacji Narodowej, Michał Boni – Minister Administracji i Cyfryzacji, posłanki: Katarzyna Hall, Marzena Machałek, Ligia Krajewska, Halina Rozpondek, posłowie: Piotr Zgorzelski, Artur Bramora, Lech Sprawka.
Otwierając obrady Kongresu Mariusz Poznański, przewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP stwierdził, że samorządowcy przysięgają działać dla dobra publicznego, ale często są ograniczani w swoich możliwościach realizacji tej przysięgi. Kongres został zwołany z dwóch powodów – samorząd chce lepszej oświaty, ale też i potrzebuje lepszego, pozwalającego na realizację zadać systemu finansowania.
Kończąc swoje wystąpienie Mariusz Poznański wskazał, że należy zmienić tryb pracy Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Jak powiedział, projekty powinny powstawać w komisji i dopiero potem być opiniowane, a nie jak obecnie, kiedy to przedstawiciele samorządu są zaskakiwani gotowymi projektami regulacji prawnych.
Zabierając głos Minister Administracji i Cyfryzacji Michał Boni podziękował obecnym na sali samorządowcom za podjęcie inicjatywy oświatowej. Poprawa jakości edukacji to szansa na możliwość skutecznego rywalizowania z innymi krajami na rynku nowoczesnych technologii. Według ministra, szkoła powinna funkcjonować elastycznie i dlatego dyskusja nad Kartą Nauczyciela jest niezbędna. Elastycznej, dobrze reagującej na zmiany edukacji sprzyja także współpraca wszystkim podmiotów obecnych w szkole. Minister Boni podkreślił też konieczność lepszego dopasowania programów edukacyjnych do rzeczywistości, a więc wzrosnąć powinna rola umiejętności zawodowych i niezbędne jest kształcenie ustawiczne.
Zdaniem ministra Boniego wzrasta ciągle znaczenie kompetencji cyfrowych, umożliwiających wykorzystywanie zasobów informacyjnych i ich przetwarzanie. Szkoły muszą wykorzystywać nowoczesne technologie. Minister zadeklarował przejrzenie na Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego rekomendacji oświatowych wynikających z dyskusji na Kongresie. Zadeklarował jednocześnie, że jest otwarty na zmianę trybu pracy komisji, do której powinny wpływać pierwsze wersje projektów aktów prawnych, a nie ostatnie.
Jak wskazał Olgierd Dziekoński, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP, samorząd jest organicznym fragmentem, częścią państwa. Tymczasem ustawy bardzo ściśle określają ramy działania samorządu. Mówca wskazał, że Prezydent RP Bronisław Komorowski przygląda się z niepokojem nie tylko sprawom budżetowym, ale przede wszystkim temu, że samorząd upada. Dlatego trzeba wrócić do klauzuli generalnej. Samorząd powinien ponownie mieć prawo do wykonywania wszystkiego, co nie jest zastrzeżone dla innych. Mówca wyraził wiarę, że ten Kongres jest początkiem odnowy zdolności samorządu do istnienia.
Po wysłuchaniu wniosków płynących z odbytych poprzedniego dnia paneli tematycznych głos zabrała Minister Edukacji Narodowej Krystyna Szumilas, podkreślając na wstępie swoją radość, że samorządowcy chcą pracować na edukacją. Zaznaczyła jednocześnie, że realizacja planów dotyczących oświaty wynika z tego, jak zrealizują je szkoły. Podkreśliła też, że modele edukacyjne ustala samorząd, a organizacja oświaty powinna być elastyczna, dostosowana do konkretnych warunków.
Minister podziękowała za dyskusję i zapewniła, że przekazane wnioski staną się obiektem uważnej i dokładnej analizy ministerstwa. W tym miejscu podkreśliła, że aktualny termin obniżenia wieku szkolnego jest przesądzony i trzeba przygotować się do jego możliwe bezbolesnego wprowadzenia. Zadeklarowała także, iż oba projekty dotyczące oświaty powinny być przedmiotem dyskusji. Prowadzimy dyskusję w sprawie zmian Karty Nauczyciela i oba projekty samorządowe powinny być przedmiotem tej dyskusji. Minister Szumilas powiedziała też, że jej propozycje będą kompromisem i odpowiedzią na potrzeby nauczycieli oraz organów prowadzących. Dodała przy tym, że najważniejszym kryterium będzie jednak jakość kształcenia. Jednocześnie zadeklarowała, że jej projekt zmian ukaże się do końca bieżącego roku – jak określiła jest do tego bardzo zdeterminowana.
Podsumowując zasadniczą, oświatową część kongresu Marek Olszewski, wójt Gminy Lubicz i jednocześnie współprzewodniczący Zespołu ds. Edukacji, Kultury i Sportu z dumą podkreślił, że głównie dzięki pracy zespołu: Lucyny Ekert, Jolanty Lipszyc, Marka Wójcika, Andrzeja Jakubca i Andrzeja Porawskiego mamy – samorząd – wspólny projekt zmian Karty Nauczyciela i ustawy o systemie oświaty.
Marek Olszewski podkreślił: My nie chcemy mówić tylko o pieniądzach. Chciałem zaapelować do Sławomira Broniarza (w tym momencie już go nie było na sali), ale powiem tak: pasywność strony rządowej, niereformowalność związkowców i nadmierne oczekiwania strony samorządowej (z tym ostatnim sobie poradzimy) są największym zagrożeniem dla poprawy oświaty, ale jestem optymistą.
Celem jest człowiek. Dobra organizacja procesu nauczania, współpraca z kuratorami, dobra baza, współpraca z rodzicami (był tu prezes Starzyński – Fundacja „Rodzice szkole”) - szkoły muszą być nasze, bo tam chodzą nasze dzieci. Zawsze mówimy przede wszystkim o jakości. Mamy ogromną szansę, aby dzisiejszy Kongres przyniósł efekt w niedalekiej przyszłości.
W pewien sposób dyskusję podsumował prof. Jerzy Buzek, były premier. Powiedział on, że wprowadzenie proponowanych przez samorządowców zmian nie będzie łatwe. Jak zaznaczył, przedstawicieli samorządu czekają trudne rozmowy. - Jestem przekonany, że będziecie prowadzili intensywną, poważną rozmowę z przedstawicielami związków zawodowych, władz centralnych. Jedni i drudzy mają swoje racje – powiedział Jerzy Buzek podkreślając, że tylko dialog i uczciwe przedstawianie swoich racji może przynieść rozwiązanie. Dlatego to musi być wielka i rzeczowa dyskusja.
