Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wydał wyrok, w którym wskazał, że istnieją sytuacje, gdy można przyznać dodatek węglowy mimo zgłoszenia źródła ciepła do ewidencji po ustawowym terminie.
Wnioskiem z dnia 18 sierpnia 2022 r. mieszkaniec zwrócił się do Wójta Gminy o przyznanie dodatku węglowego. We wniosku wskazano, że głównym źródłem ogrzewania jednoosobowego gospodarstwa domowego wnioskodawcy jest kuchnia węglowa i piec kaflowy na paliwo stałe. Ponadto wnioskodawca napisał, że ostatnich kilka zim dom, w którym mieszka, ogrzewał węglem kamiennym. Decyzją z dnia 12 października 2022 r. Wójt odmówił mieszkańcowi przyznania wnioskowanego dodatku. W uzasadnieniu swojej decyzji organ I instancji wskazał, że dokonał weryfikacji wniosku o wypłatę dodatku węglowego w oparciu o zgłoszenie lub wpisanie głównego źródła ogrzewania w centralnej ewidencji emisyjności budynków. Deklaracja dotycząca źródeł ciepła i źródeł spalania paliw na adres, pod którym zgłoszono kuchnię węglową i piec kaflowy, została złożona 16 sierpnia 2022 r., dodatek węglowy przysługuje natomiast osobie, która wykazuje we wniosku o wypłatę tego dodatku główne źródło ciepła zgłoszone w deklaracji dotyczącej źródeł ciepła i źródeł spalania paliw do 11 sierpnia 2022 r..
Wnioskodawca odwołał się od decyzji wójta, lecz Samorządowe Kolegium Odwoławcze ją podtrzymało. Kolegium wskazało, że wyrażoną w art. 2 ust. 1 ustawy o dodatku węglowym wolą ustawodawcy dodatek węglowy co do zasady - jak trafnie zauważył organ I instancji - przysługuje osobie, której głównym źródłem ogrzewania gospodarstwa domowego jest kocioł na paliwo stale, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane paliwami stałymi, wpisane lub zgłoszone do centralnej ewidencji emisyjności budynków do 11 sierpnia 2022 r.. Dodatek ten wyjątkowo przysługuje również osobom, które zgłoszenia takiego dokonały po 11 sierpnia 2022 r. - w przypadku jednak wyłącznie głównych źródeł ogrzewania wpisanych lub zgłoszonych do centralnej ewidencji emisyjności budynków po raz pierwszy. Zgodnie z dyspozycją tego ostatniego przepisu właściciel lub zarządca budynku lub lokalu składa do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta deklarację o źródłach ciepła lub źródłach spalania paliw w terminie 14 dni od dnia pierwszego uruchomienia tego źródła ciepła lub źródła spalania paliw. Oznacza to, że dodatek węglowy mógłby przysługiwać osobie, która przedmiotową deklarację złożyła po 11 sierpnia 2022 r., ale wyłącznie, gdyby deklarowane źródło ciepła dopiero po tym dniu zostało uruchomione po raz pierwszy.
Według SKO w przedmiotowej sprawie deklaracja dotycząca wpisania głównego źródła ogrzewania do centralnej ewidencji emisyjności budynków została złożona 16 sierpnia 2022 r., tj. już po 11 sierpnia 2022 r., SKO stwierdziło, że wnioskowany dodatek mógłby zostać przyznany odwołującemu wyłącznie w przypadku, gdyby zgłaszane źródło ciepła uruchomione zostało po raz pierwszy po 11 sierpnia 2022 r.. Według orzeczników Kolegium okoliczność taka nie miała jednak miejsca w sprawie, gdyż oświadczył obywatel - ostatnich kilka zim ogrzewał dom węglem kamiennym przy pomocy znajdujących się w nim kuchni węglowej i pieca kaflowego.
Wnioskujący o dodatek złożył więc skargę do sądu administracyjnego, a on przychylił się do środka odwoławczego i uchylił decyzje wójta i SKO.
Co prawda Sąd co do zasady zgodził się z interpretacją przepisów dokonaną przez organy administracji. Zauważył jednak, że nie wyjaśniono do końca stanu faktycznego. Poznański sąd przypomniał, że 3 listopada 2022 r. ustawodawca dopuścił możliwość przyznania dodatku węglowego osobie w gospodarstwie domowym również wtedy, gdy główne źródło ogrzewania gospodarstwa domowego na paliwo stałe nie zostało zgłoszone lub wpisane do CEEB, do 11 sierpnia 2022 r., jednak ustalono to w wyniku przeprowadzenia wywiadu środowiskowego, z którego sporządza się notatkę. Wpis do centralnej ewidencji emisyjności budynków, o której mowa w art. 27a ust. 1 ustawy o wspieraniu termomodernizacji dokonywany jest wówczas przez organ z urzędu, bez konieczności składania odpowiedniej deklaracji.
„Organy obu instancji, stwierdzając brak podstaw do przyznania skarżącemu wnioskowanego dodatku, przeoczyły jednak treść deklaracji dotyczącej źródeł ciepła i źródeł spalania paliw z dnia 16 sierpnia 2022 r. Znajduje się w niej adnotacja, że została ona złożona zgodnie z art. 27g ust. 1 i 3 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków, a więc dla źródeł ogrzewania wpisanych lub zgłoszonych po raz pierwszy do centralnej ewidencji emisyjności budynków. Taka deklaracja - zgodnie z art. 2 ust. 1 u.d.w. - umożliwiałaby skarżącemu skuteczne ubieganie się o dodatek węglowy także w wypadku złożenia jej po 11 sierpnia 2022 r.. Organ II instancji przyjął, że sytuacja taka nie zaistniała, opierając się na treści pisma załączonego przez skarżącego do wniosku oraz odwołania. Oświadczenia skarżącego stoją bowiem - prima facie - w sprzeczności z treścią złożonej przez niego deklaracji. W ocenie Sądu okoliczność ta jednak wymagała wyjaśnienia w toku postępowania administracyjnego. Zgodnie z art. 79a. w postępowaniu wszczętym na żądanie strony, informując o możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań, organ administracji publicznej jest obowiązany do wskazania przesłanek zależnych od strony, które nie zostały na dzień wysłania informacji spełnione lub wykazane, co może skutkować wydaniem decyzji niezgodnej z żądaniem strony. W terminie wyznaczonym na wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań, strona może przedłożyć dodatkowe dowody celem wykazania spełnienia przesłanek. Organy obu instancji zaniechały wyjaśnienia tej kwestii, czym naruszyły przepisy procedury, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.” – wyjaśnił sąd w uzasadnieniu swego orzeczenia.
Wyrok jest nieprawomocny.
Opracowano na podstawie: wyrok - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu IV SA/Po 731/22
