Katastrofą budowlaną jest niezamierzone, gwałtowne zniszczenie obiektu budowlanego lub jego części, a także konstrukcyjnych elementów rusztowań, elementów urządzeń formujących, ścianek szczelnych i obudowy wykopów.
Najwięcej katastrof ma miejsce w obiektach już użytkowanych, wskazuje Główny Urząd Nadzoru Budowlanego. W latach 1995-2021 w Polsce miało miejsce 8 910 katastrof budowlanych. W 2021 roku do rejestru wprowadzono dane o 469 katastrofach budowlanych. Główną przyczyną 352 (75,0%) katastrof były zdarzenia losowe.
W 2021 r. do zdarzeń powodujących katastrofy budowlane należy zaliczyć przede wszystkim silne, porywiste wiatry, intensywne opady atmosferyczne, pożary, wybuchy, jak również wypadki komunikacyjne. Zdecydowanie mniej liczną grupę stanowiły 43 (9,1%) katastrofy wynikające z błędów podczas utrzymania, a najczęstszą ich przyczyną był zły stan techniczny.
Statystycznie mniej wydarzyło się katastrof, do których przyczyniły się błędy podczas wykonywania robót budowlanych - odnotowano 18 takich przypadków (3,8%). Natomiast w wyniku błędów podczas opracowania dokumentacji obiektu budowlanego, nie odnotowano żadnej katastrofy budowlanej. Według stanu na dzień 13 czerwca br. postępowania wyjaśniające przyczyny zaistnienia katastrof zostały zakończone w stosunku do 413 (88,1%) przypadków. W odniesieniu do pozostałych 56 katastrof (11,9%) do tego dnia postępowania wyjaśniające przyczyny zaistnienia katastrof pozostawały w toku.
Katastrofy budowlane w 2021 r. miały miejsce we wszystkich województwach. Najwięcej katastrof odnotowano w województwach:
- łódzkim - 175 (37%),
- lubelskim - 75 (16%),
- mazowieckim - 37 (8 %),
- wielkopolskim - 31 (7%).
Podział ze względu na rodzaje obiektów budowlanych, które uległy katastrofom przedstawia się następująco:
- budynki mieszkalne - 200 (42,6% wszystkich katastrof),
- budynki gospodarcze lub inwentarskie - 192 (40,9% wszystkich katastrof),
- inne budowle - 27 (5,8% wszystkich katastrof),
- budynki magazynowe - 23 (4,9% wszystkich katastrof),
- obiekty użyteczności publicznej - 19 (4,1% wszystkich katastrof),
- obiekty przemysłowe - 7 (1,5% wszystkich katastrof),
- budynki rekreacji indywidualnej - 1 (0,2% wszystkich katastrof).
O katastrofie budowlanej powinien zostać powiadomiony właściwy organ nadzoru budowlanego, prokuratura, policja oraz inne służby jeśli zachodzi taka konieczność. Obowiązek ten ciąży na osobie odpowiedzialnej za budynek – właściciel, zarządca, użytkownik.
Jeśli do katastrofy doszło na budowie, należy powiadomić również inwestora, inspektora nadzoru inwestorskiego oraz projektanta obiektu budowlanego. Katastrofę, do której doszło podczas prowadzenia robót budowlanych zgłasza kierownik budowy.
Postępowanie wyjaśniające w sprawie przyczyn katastrofy budowlanej toczy się przed powiatowym inspektorem nadzoru budowlanego jako organem nadzoru budowlanego pierwszej instancji. W niektórych sytuacjach (np. gdy katastrofa ma miejsce na terenie dróg publicznych krajowych lub wojewódzkich) za wyjaśnienie przyczyn odpowiada wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego. Każde postępowanie może jednak zostać przejęte przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.
Źródło: GUNB
