Naczelny Sąd Administracyjny nie przychylił się do skargi kasacyjnej Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, który bronił swojej decyzji w przedmiocie odmowy wyrażenia zgody na przeznaczenie na cele nierolnicze gruntów rolnych. NSA w wyroku zwięźle przedstawił podstawowe reguły, jakie powinny determinować orzekanie przez Ministra w tego typu sprawach.
Po pierwsze Sąd podzielił pogląd wyrażony przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 stycznia 2018 r., sygn. akt II OSK 8360/16, według którego wydanie decyzji uznaniowej powinno wiązać się z wyczerpującym uwzględnieniem wszelkich okoliczności sprawy, w tym odniesieniem się organu administracyjnego do przywołanej przez stronę postępowania argumentacji – zatem wydanie tego rodzaju decyzji wymaga zwrócenia szczególnej uwagi na aspekty związane z motywowaniem rozstrzygnięcia (uzasadnienie decyzji), które może stanowić podstawę nie tylko do negatywnego załatwienia wniosku. W ocenie NSA istotne są konkretne granice uznania administracyjnego w jakich może poruszać się organ administracyjny.
A owe granice w tego typu sprawach zdaniem Naczelnego Sądu wyznacza art. 3 ust. 1 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, który wprowadza jako obowiązującą zasadę ochrony gruntów rolnych; zaś art. 7 tej ustawy stanowi, że w procedurze zmierzającej do uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, dopuszcza się na zasadzie wyjątku, zmianę przeznaczenia gruntów rolnych przy założeniu, że mamy do czynienia także z gruntami o najwyższej przydatności produkcyjnej (klas bonitacyjnych I-III). Według Sądu nie może budzić wątpliwości, że organ, rozpoznając wniosek o zmianę przeznaczenia gruntów, powinien przede wszystkim kierować się wskazanymi przez ustawodawcę zasadami ochrony gruntów, ale jednocześnie, wydając decyzję, powinien rozważyć zarówno interes publiczny, jakim jest ochrona gruntów rolnych, jak też interes wnioskującej gminy (por. wyrok NSA z dnia 2 września 2014 r., sygn. akt II OSK 436/13). Ponadto Sąd podkreślił, że przeprowadzenie postępowania administracyjnego w powyższy sposób tym bardziej powinno mieć miejsce, jeżeli zważy się, że zaskarżona decyzja zapadła na potrzeby procedury planistycznej (w określonych ustawowo sytuacjach zmiana przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze może nastąpić wyłącznie w drodze uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i zgoda Ministra Rolnictwa na zmianę tego przeznaczenia jest elementem koniecznym do prawidłowego przeprowadzenia procedury planistycznej).
W konsekwencji, przy wyłączaniu gruntów rolnych i leśnych z produkcji powinno się brać pod uwagę także dyrektywy wypływające z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a zatem zasadę kształtowania ładu przestrzennego oraz zasadę zrównoważonego rozwoju, stanowiące podstawę wszelkich działań odnoszących się do gospodarki przestrzennej, a także główny miernik prawidłowości i legalności wykonywania przepisów tej ustawy w formach w niej przewidzianych – orzekł NSA.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 grudnia 2020 r., II OSK 1993/18
Źródło: CBOSA
